شورش دهقانی محصول رفرم مسیحیت بود

Thomas Müntzer (1490-1525) آرام بختیاری توماس مونستر اعدام شد، مارتین لوتر رهبر…

صف بندی های  تازه در قلب آسیا و بازخوانی جایگاۀ…

نویسنده: مهرالدین مشید بازتعریف جایگاه افغانستان؛ از رقابت نوین امریکا و…

نقش اساسنامه در زندگی و فعالیت حزبی

نور محمد غفوری  در مقالهٔ پیشین تحت عنوان «اساسنامهٔ حزب چیست…

هموطن، آزرده نه شو!

رژیم فعلی در وجود حاکمیت طالبان با همه قید و…

قطع انترنت هدایت به طالب است، نه صلاحیت طالب

هیچ خطری در جهان خطرناک‌‌تر از خطر خودِ‌ آمریکا برای…

در بارۀ جشن مهرگان

سلیمان "راوش" بر طبق آیه های شاهنامه فردوسی شخصیت مهرگان زادۀ…

بگرام؛ خط سرخ طالبان یا ابزاری برای بازی های سیاسی،…

نویسنده: مهرالدین مشید پایگاۀ بگرام و بازگشت آن در مرکز معادله…

نامه‌ی سرگشاده‌یی عنوانی سرمنشی ملل متحد

اولویت فلسطین، به رسمیت شناسی روی کاغذ نی‌ست محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب…

اساسنامهٔ حزب چیست و چه چیز  را در خود می‌گنجاند؟

   هر حزب سیاسی برای سازماندهی، فعالیت، شفافیت و تبیین اهداف…

سید بهاؤالدین مجروح

دی هغه نوموتی او پیاوړی فیلسوف، تکړه شاعر او ادیب،…

نامه‌ی سرگشاده‌یی از محمدعثمان نجیب

نماینده‌ی مکتب دینی فلسفی-من بیش از این نه می‌دانم عنوانی آقای…

غنی فراتر از سکوت؛ مهره ی پنهان طالبان در بازی‌…

نویسنده: مهرالدین مشید بانگ نابهنگام و بیجای غنی و فساد های…

کارل مارکس و کمون پاریس

ترجمه. رحیم کاکایی  آ. کوساچیف ۱۴ مارس، ۱۴2 سال (۱۸۸۳) از درگذشت…

درباره دموکراسی

تتبع ‌نگارش از میر عبدالواحد سادات  تعریف دیموکراسی یکی از بحث برانگیزیرین…

مارکس و اتحادیه‌های کارگری(۵) مارکس و جنبش کارگری فرانسه

نوشته: ا. لازوفسکی برگردان: آمادور نویدی مارکس و جنبش کارگری فرانسه سوسیالیسم فرانسوی‌…

ابوعلي سینا بلخي

هغه د اسلام د زرین پېر یو ستر  طبیب، ریاضي…

امریکا میخواهد پایگاه نظامی بگرام را پس بگیرد!

ترامپ در باکینگهام‌شایر به خبرنگاران گفت: «ما در تلاشیم تا…

ارنست ماندل؛- تروتسکیست، سندیکالیست،اکونومیست

Ernest Mandel (1923-1995 )  آرام بختیاری ارنست ماندل؛ هیچگاه به فلاکت سیاسی…

معروف آقایی

زنده‌یاد "معروف آقایی"، روز دوم بهمن ماه ۱۳۴۴ خورشیدی، در روستای وه‌زنی…

عشق به حقیقت٬ اقتداربخشی ذهنیت برای عدالت است...!

برخلاف فلسفه غرب در فلسفه مشرق اسلامی٬ عشق با حکمت…

«
»

میترا نور و من قمر میترا

                  سلسله‌ی داستان تخیلی

              نوشته‌ی محمد عثمان نجیب

این داستان کاملاً به لهجه‌ی فارسی شمالی و شمال کابل نوشته شده که گپ و گفت های روزمره‌ی ما را تشکیل می دادند، ارچند در برخی محلات با توجه به تحولات اجتماعی تغیرات گفتاری هم به وجود آمده، اما آن گفتار ها ماندگاری های خود شان را دارند.درختم داستان اصل کلمات با لهجه ها مشخص خواهند. مشکل من در عدم دست‌رسی ام به دیدگاه های خواننده های گرامی تارنماها و صفحات وزینِ مجازی‌ست که داستان باید بر آن اساس ادامه داده شود.

تذکر:

با آن که گویش های روستایی دل‌نشین و ساده و صمیمی اند اما شهری شدن ها گذارِ محکمی بر خفه سازی آنان زده اند

در میان نوشتاری بخش ها بود که جمعی از دوستان خواننده محبت کرده مزید بر تشویق حقیر حالی نموده اند که با وجود دل انگیزی، خوانش داستان برای شان به لهجه‌ی محلی چندان آسان نیست.افزون بر سپاس‌گزاردن از حُسنِ دیدگاه های عزیزان مصمم شدیم تا پس از بخش دَهُم رَوِش مَعَمول پرداخت داستانی را بر میگز‌نیم، ان‌شاءالله

بخش دَه

اگه راستی بگویم قَر و اعصاب خرابی بیخیگی عادت کلانای ما شدهِ بو… یک ره سر شاناوای شان میشاندندم یک ره اُوسون قُلاچ میدادندم مگم خدا کَی شان خوبی کنه بِسیَر میرَبان بودین… بابیم گفت… امشو نوبت اَو داری باغ انگور اس…اخترو میره …مام وخت ترکیا بروم میر اَوه ببینم که او پِېرې دگام ….بَی ما اَو کم داد… ادیم… گفت … او‌… میر اَوِ غُرومساق بِسیَر پیسه خور اس… از خدا وایه نداره… بابیم … رفت… نزدیک برآمدنش بو…که سر ادیم نارَه زد…ادې عثمان…به..‌. چاشت کمی پَیتِی پختِه کنی…غوری انگورام ده دیگ پرتایی…ادیم .،زیر لب…گفت… سبیل بانه او اِشکَمت…زِ غیر ده فکر‌‌ خوردن استی…خدا ره شکر بابیم نه شنید و اًَی دَر بیرو رفت… ادی گَکُوم مره گفت … جانِ ادیش… سبقای مَجِت تَه گردان بُکو… باز ده پَیتَوِ بخچت جای تالِه میکنم … یک ساتک خَو کو… تا مِه کارای مِه خلاص کنم… سبقای مه پیشکش گردان کدم… نَمَدَه زیر درخت عکاسی پرتافت توشکچه گک تکه‌یی رام سرش خوبش راس کد… مَم خوده درازنایی انداختم… یک قیله بچه چی گپای ده دلم میگشت… نسیم یادم … آمد … گفتم … بابِه گَکُوم… ادې گَکُوم بخچ مه … چقه کارا کدین و میکنین… آغایم و بوبویم از اِیا کده زیادتر… مگرم چرا آغای خدا ناترسِ. نسیم… به گفتِ زن خود…بچی خوده…میجورانه… دلم گشت که بابیم و‌ ادیمه بگویم که نسیمام بیایه خانی… ما…‌وا گفتم مره چی… سرم قار نَشِین…ولی دلم..، پشت نسیم …بِسیَر میسوخت… یگان غایتا گریان میکدم پشتش… اَی فکرای نسیم خلاص نه شده بودم… که یک ره بیواوریا… میترا گَکُوم یادُم آمد … خیالی … دیدمش که ….کلاوای چِرمه دوری اوغانی پوشیده پیرانش خوبکیا….رنگ گلابی کت پیسه گکای ساخته‌… ماتیکی سر پیشانی..، تمبان کلان سوزِ تیره و چند تا لاوا دار … خینه ده دستکا و ‌پایکای سفیدش…بگویی ستاره از آسمان فرآمده…مغبول … چادِر سَوزش، سرمی چشمانایش… مویکای…القاسیش… دل از دلخانیم… جدا میکد… وا گفتم خدا میربان است که بیگاه ده تَه‌ی چارمغای مَجِت ببنمش…لافوکا واری … هر چیزه پیش خود…گفته… میرفتم…که هموطونایی خَوْ بُردَستِم… مام یک ساده اُشتک بودم… رَموز دُنیه ره نِمی فَمیدم … دیدم… که میترا گَکُوم بِسیَر بِسیَر مره دوست داره… هر دوگَکِ ما ده لَبِ کاریز پایان قلا شیشتیم … کالاوای نو ده جانِ میتراس… از خُوبَکِشام کده … خوشنمای شده … مره‌… میگو… راستی که تو مره بِسیَر دوست داری … مگم مه نسیمِ…خوده… ای کُرته رام به خاطر نسیم جور کدیم… میفامم که نسیم رنگِ سَوزه خوشش میته… مِه میگویمش…خی…چَری مره تا ای پایان قلا آوردی مره… از قُولُو قُوبی بِذگراندی مره …ای گپکایتِه مِیفَمیدم… با… ده ای سفرخیل … کُلَۍ شان مه و تره میشناشن… ایجه ماما فضل مامای آغایم اس… لیلی… دختر مامای آغایم …ملنگ بچی مامایش… ادې زن مامایش… با مرام کَیت آوردی ده ای کاریز …‌که پیشوای خانی شانام اس… مهِ گفته روان بودم… دیدم کالاوای میترا … بیخگی…‌کالاوای نِکاٰ کدن واری… شده… ده… روی اَوِ کاریز جلپه خورده میرفت… مویای قُلاچ قُلاچِ میترا ده …مابین … اَو پغنه میخُوُره…گفتم… اَی خدا قربانت شوم… ای دختره به قلم خود ساختَۍ… کلانا میگین…که تو قلم زَنِستی… کاشکی …‌قلم…میترا ره بَخچِ مِه گک بزنی … هنوز …دُوٰایم خلاص نه شدهٍ بو… که ادیم…ناره…کد … اوچَتیا از خَو… پریدم… گفتم… ادې جان میترا چی شد…؟ ادیم … سَرِم چِیقیا.. زد… بیخی… لَعِین… میترا … ایجه… چی‌ میکنه… تُوبه از ای زمانه…بیشرمی و بیحیایی…ازدَنِش بوی شیر میایه … عشق و عاشقی شه…دَرِی کو… مِه گفتم … ادې جان …مره گفتی قَسَم نَه بُخوُروم… مَگَرُم …مِه همیالیگک… دیدم که کالاوای سَوز ده جانکش بو… هردوی ما ده سفرخیل سر کاریز بودیم…خی چی گپ بُو… ادیم…گفت… اِستادِه شو… عقل تِه ده کار پَرتُو…سفرخیل… کجا … قلای مه و شما کجا… خَو…دیدی… گفتم…ادې جان … خَو‌… دیدن…‌چه ذاتیس… ادیم گفت… با … برت قصه می‌کنم… گپای حق‌ و نَقَه که حالی‌‌گک گفته… بخی ..‌. بِرَه طارت…کُو…که… بابیت میایه …‌وا سَرِ… مِه … نِقُ و فِق میزنه…مَم… خیستم… تَه‌ی پایی…ره جم…کدم ..رفتم … طرف طارت…‌کدن …سُونِ سَقَوخانه… رفتم… دَه …ره …که از سَر شِیوی…قلا… رفته روان بودم که..‌. مابین…‌دیوالای… باغای… دو تَه خُوجِه صایبا…بو…ده…ره… یادم آمد که… هَمو طونایی… کالا…‌ده…جانِ عذرام… کده بودین… که طوی کد… دَه … دِه…یاقوب… بو…او… شَو… عذرا..رُم…خوب راس … کدِه بودین…کالاوایش… مثل … کالاوای میترا بو…مِه …گفتم… چطو…کالاوای … هر دوی شان… چِیْنِ جانای شان اس…با گپ ادیم یادم آمد که… گفت… مِه…خَو …‌دیدیم…مَگَرُم … عذرا ره… خو … ده بیداری …دیدهِ بودم که… شَواشَو… عذرا ره… اَی خانی… شان…‌بُردین…‌ شاه…‌دَه ….سَرِ اسپ… بالا…کده …بودین… وا …عذرا…رُم… دَه…یک صندوقک نایی… شاندین…بگویی زَمبیله… میبردین…مَگَرُم بِسیَر مَغبول…بو… گُلپوش‌… رنگارنگ … پُوپَکا…وا … یادم آمد…که زَنای قلای شان و دخترای قلای شان و حورا ….خوارش… ده پیشانیش… ستاره گکای…گُل گُلی… زده بودی… بگویی … هیچ …پیشانی …. نداشت کُلَیش…زَرَکای… سرخ و سفید و گلابی…. بودین… عذرام…ناسی … عمی بوبویم … بو… آغایش …‌کاکا شابُدین نام داشت…خیلی…خوب آدم … بو….بِسیَر … دلِ کلان داشت…خوب … آسیا گَکُوم داشت… مردم گندمای‌‌ شانه…میاوردین‌… آرد میکدین… مام چند دفه … سَرِ خُورِ …آسیه‌ی شان…بالا میشدیم….خو … عجب …فِرکایی‌‌… که میکدم… کسی بگویه …نی… عذرا ره… قِنغالهِ کدهِ بودین… طوی… کدین… بُردیندِش…ناوختای… شَو … که …روشنی گَیسا…و …لمپا…ره … کُشتین… و تَپ…و‌…‌تپی…شد… ما رُم گفتین… خَو… کنیم… یالی… سیل … کدم … که کُرتې عذرا ده… سَرِ …‌میخ… ده روی …دیوال…اَویزان بو…بگویی… خوارمُ …بو… یک دفِه گریان…مره ..وار نداد… ده او… ناوختای شَو… زوتیا پگاه می‌شد … مِه گریان … جانِ عذرا را داشتم….خُو… به…مِه…چی… چُرتایم کتی … میترا گَکُوم و عذرا خوارُم ….مره … بردِه بودین… که…ناچاپی…کَلِیم… سختیا… ده چیزی…خورد ….اَوگاریْ…شدم… که…بگویی… پیشانی مه… دست زدم… دیدم… که ….بُغُت…برآمده … دردی…دردی…که … میترا …پیترا…و …‌عُذرا مُذرا ره …از یادم…بُرد… خو…. رفتم طارت کدم…او …وخت کی…بچی… نَر …بو…. که … کَۍ ادیم… و‌‌ بابیم… رُخ … به رُخ شوه… اَی طالع بدِ مِه… که … او … روز… ملا صایب و خوجه عطا کاکا …مرهِ ماکمام… میکدین….

ادامه دارد….