میترا نور و من قمر میترا
سلسله‌ی داستان تخیلی
نوشته‌ی محمد عثمان نجیب
این داستان کاملاً به لهجه‌ی فارسی شمالی و شمال کابل نوشته شده که گپ و گفت های روزمره‌ی ما را تشکیل می دادند، ارچند در برخی محلات با توجه به تحولات اجتماعی تغیرات گفتاری هم به وجود آمده، اما آن گفتار ها ماندگاری های خود شان را دارند.
درختم داستان اصل کلمات با لهجه ها مشخص خواهند. مشکل من در عدم دست‌رسی ام به دیدگاه های خواننده های گرامی تارنماها و صفحات وزینِ مجازی‌ست که داستان باید بر آن اساس ادامه داده شود.
تذکر:
با آن که گویش های روستایی دلنشین و ساده و صمیمی اند اما شهری شدن ها گذارِ محکمی بر خفه سازی آنان زده اند.
در میان نوشتاری بخش ها بود که جمعی از دوستان خواننده محبت کرده مزید بر تشویق حقیر حالی نموده اند که با وجود دل انگیزی، خوانش داستان برای شان به لهجه‌ی محلی چندان آسان نیست.
افزون بر سپاس‌گزاردن از حُسنِ دیدگاه های عزیزان مصمم شدیم تا پس از بخش دَهُم رَوِش مَعَمول پرداخت داستانی را بر
می گزی‌نیم، ان‌شاءالله.
بخش هشت:
بهِ خاطرِ مهِ اَی خانی هُندوا خُو نان گدایی کدِین:
رفتم پیش ادېم که گاه سَرِ جای نماز ایستاده بو…زوتیا گفتم نفل نیت کدۍ ادې گفت حالی نیت
می کنم. دستکای شه پچی کدم گفتم اَی نِماز بیایم … وا قصه میگویی بَخچُم …گفت … تو … بِرَه ..مَجِت نِمازای ته بخان … وا بَخچِت نَقِل می کنم.
مِه بِدَو مَجِت رفتم…کلانا ره سلام دادم …خدا قبول کنه نمازِ داخل شدن مَجِتُم خاندم…اَی دُمبِش سنت مام خاندم… مگرُم خدا ببخشه… کۍ نماز خاندای مام… کُلِگِی ما مَطَلِ ملا صیب بودیم که بگویه وخت نماز شده… کسی ذکر می‌کد… کسی فکر می‌کد… کسی دُوا داشت… اِیلَه به خواری که ملا صیب گفت …وختِ نماز شد … دَه همو گُلِ صوب ناشده… جِگَر خون ما کد…بابیمه گفت …،خوجه صیب امروز یادت نروه …..که دیگرا ناسی ته بیاری ده زیر چارمغا…..بابِه گَکُوم گفت خو… به چشم ملا صیب…عجب مَردای خدا بودین…حوصله ره دَرِی کُو….قلا و خود قریه به نام بابی بابیم … صلایتام داشت که ملا صایبه یک … دقه رخصت می کد…اما بازام کسی ره چیزی نِمی گفت …کام تَه کاکاوا قامت گفت … و نیت کدیم… ملا صایب دُوای دور و درازیا…کد… خوج عطا کاکام آمده بود و چُپیا… بگویی دَنِ شه کَی جوال دوز د‌وخته بوده…مگر پیشانیش دونگی یا… خو… مام کَی بچا…. برآمدُم زودتیا خانه رفتم … که ادیم دَه دیگدان اِشنایی کدَس…گفتم … چی می پزی… گفت … بخچ تان تاوَگِی میپزم… که چای صُوبه بُخُوریم… جاروپَتَه ره نشامِم داد… که حویلی ره جارو کنم…مَم به شوق و ذوقی بُروف بُروف جارو کدم… درخت عکاسی کلانیا ده روی حویلی بو… دهَ بارا و تابستانا اَی جنگلی شکوفایش و برگایش روز نه داشتیم ده خزانا اَی برگ ریختنِ برگایش و ده زمستانا اَی برفِ شاخایش…بگویی مُقید بایَتِی که یک نفر پَیرَه دارِ درخت عکاسی می بو… درختای عکاسی ره کو …
می شناشین… تَنِی بلندیا داره بِسیَر بی نِمودِس… مثل یگام ته… اسپای سِیهَ نایی بلند مَگَرُم قَچَل و کَج و کُور…وا قدرت خدا دَرِی کنی که سر شاخیایش چقه خوشنمای استین… سَوز مثل کُردِ رٍشقه و شَفتَل… یارَه… راس بگویم بَخچِ تان … هَمو شکوفای سفید سفیدش که اَی شیرُم کدهِ سفیدِس…یک رقم مزه دار استین… که بگویی شات می خُوری… مِه همیالیِ گَک اَی پِنجَه سال پیشه نقل
می کنم…اَوٰای دَنِم سَرِ خودی میرَن… چه دردٍ سر بِتُمِ تان… همی حویلیای ما اطرافیا هیچ پاکی نه دارین… یا گَو و گُوساله و خَر و بُز و گوس‌پندا غَسمالَکِش میکنین … یا گُلابا پیشوای تان … سرگین…پُر شان میکنین… پاک کدن هر روز … چی… که هر ساتُم فایده نه داره… با او وام که ادېم واری نه نه کلان داشته باشی …که همو حویلی رام دَه جارو کدن بیخی گی چَهْ واری چُقر کده بو…
بابه گَکُوم که باد اَی مه آمد …مره ده جارو کاری و رُفتَن رُفتَن دید… عجبیا سیل کد…گفت …اوه اوه اَی خانی هندو قرآن برآمد … چی خَو… دیدی تو که ده ای پَگَه یی وخت جارو می کنی …او … نَه نِه کلانِت کام واده ..ماده کَدس بخچت…اگه … نی تو … و جارو کدن…دور استین ….ادېم که مصروف نان روغنی پَزی بود و ده کَندو خانه پَسِ کام چیزی رفتِه بو…صداوای بابیمه شنیده…بو… بیرو … برآمد و بابیمه سلام داد و دُونگیا سر دیگدان رفت… بابیم گفت … والِیکم … چی وَدِه کدی کَی اِی بارِ غم که مردار مردار جارو کده … میره… مه ده بین گپایشان در آمدم و گفتم… قِصای اُشتُکِی مره بخچکُم میکنه… بابیم…گفت… بچی شاخ برنتۍ هستی دگه… ده اُشتُکیت کم ده غم بودیم….که غمِ کَتِه گیتُم بر آمد ….
بابیم به ادیم:
نه نی قصه گوی … قصی گدایی کدنته از خانی هندو وا بکُو قصی.. یک تار ایزار بندای یازده ته مرده بکُو بخچش که سَرِ مه جمع …کدی…
بخش نُه:
بگویی دَه او صُوبَکی وخت بابیم و ادیم نزدیک بغل دادن بودین که جنگ شان بخیزه… ادیم… گفت …. ریشت سرتختیت بِتکه چقه غُم‌غُم میکنی… هنوز زاغ … خوده نخورده… دَه دِلت خو پشتش جان میتی … مقصد سر مِه گپ بزنی… بابیم… قَرایِکده رفت ده خانه… مَمْ اَی دُمبِش رفتم… گفتم بابِه جان قربان پایَکایت شوم چقه به خاطر مِه جنجال دیدهَ‌ی … مگم همو بابای هراتی راست گفتَس…مِه میمرم یا نی…؟ بابِه‌‌گَکُم‌که اُو گپای مِه شنید...بیواریا دَوید مره ده بغلکش گرفت و… فِق زدنه شروع کد…خیال میکدی مِه راستی پیشَکِش مُردِه بودم … گفت… جان بابه خدا چِین قدت خِمچه را نشکنانه… آه… شیرآغا جان بِسیَر مسلمان آدم پاک اس… او میگفت که تو نمیمری … تو پِشکی استی ….اما جانِ بابیش بلای تِه بِگِرُم … عمر کلهَ‌ی مه و شما به دست خداس… خو… دگه…گپه چی کشال کنم… هر سه گک ما شیشتیم و چای خوردنه شروع کدیم… بابیم بخچ ادیم گفت …. او … زن … امروز که گَوه دوشیدی… باز …کمی جرغات مایه کُو…ادیم…گفت… سَوزَکای مام نابود شدین… مجبور ده کاسه جرغات مایه کنم… مِه حیران پاییدم که سَوزک چیس… از ادیم پرسان کدم …ادي جان سَوزَک چیس… بابیم گفت… بِیَه پوره کو..، ما دگه کار نداریم … بیگهَ و پَگَه جوابای ای…ره بتیم… گفت… همو …کُنری گکای که مثل کاسای شوروا خوری گلی استین… خلاصه چای مایه خوردیم… گفتم ادې جان حالیگک بگو که چی کارا کدین بخاطر ناسی تان؟ … بابه گَکُوم که از چای خوردن خلاص شده…بو… همو گَپَکِ خوده گفت و بالشته کش کد و خوده پَغنَه داد و یک بغله لَنگوتی خوده هم پیشوایش ماند… وا … امروز دیگر کَی مردم چی خات کدیم… خدا را شکر که بابیم نسواری نه بود… دَنِش مُشک واری بوی خوش داشت…ادیم گفت … اَی آش کده کاسه داغ اس…مردم هنوز ده خَوِستین … تو ده غم دیگر ماندی…ناسیم خو کدام قتل نکَدس..به مِه گفت بچیم تو که ناجور بودی… هر کی هر چی میگفت میکدیم… زَنای بالا قلاوا گفتین… که نان خشک هندو ره گدایی کنیم با بخچت بتیم… اینجه هندو وام بِسیَر دورِستین… مگم یازده خانه نبودین چار پنج خانه بودین… وا از زنا پرسان کدم که کابل رفتن سخت اس … هندو وام چار پنج خانه استن… چِزا کنیم…. زن مَلِک عبدالرحیمِ خدا بیه مُرز زیات با ترجبهِ بو… کفت بوبو دادا… خیر اس…ای کل شان یک یک یا دو دو توتِه نان گدایی… کو … اگه نبود… همو یکنفرام‌‌بگویی که یازده توته نان بخچت بته … دانی لوبیا واریام اگه باشه فرق نمیکنه ….وا مِه رفتم ده منطقی بالا ده از خانی هندوا نان گدایی کدم و گفتم که ناسیم ناجور اس یازده توته نان خشک اَی شما به گدایی میگرم… خداذهدایتیش کنه همو زن پیر هندو ره …گفته هزار دفعه… وا رفت یازده توته نان ای کل خانا جمع کد بخچم آورد… مانده و زِلِه آمدم و نانه کَی روغن سرخ کدم بخچکِت دادم… وا گفتند از یازده ته مرد یک یک تار ایزار بند بگیرین….وا… ده نیفنِ تنبانش بسته کنین… جانِ ادې مجبوریت بد چیز اس…میگن به خاطر کارت هندو ره مامام میگی … راس گفتیَن به خاطر اولاد… هندو رام ماما گفتیم… وا بخچ ما گفتن… از چار چارایی یک یک دانه خَس جمع کنین…خَسا… ره شُشتیم وا چند روز د تکی سَوز ده پِیکَیت بند کدیم…بابیت که…یالی …غرابه میکنه… اَی قلا تا کوه خوجی واده جای ده پشت خود بردیت کام مٰلا بخچکت تاویذ نموشتهِ کد…خلصِ کلام که اَی بوبویت کده تو پیش ما نازدانه بودی….اینه شکر شاخِ برَنتَی شدی…که اَی خاطر تو گِلَمِ ما ده هر جای اَوار اس…ادیت صتقیت کَمِیٰا فکر‌کو…کلان شوی اگه کت ما باشی یا کابل باشی باد کُلِگِی امید خدا داره…مام …که به خیر کلان شوی..وا ببینینم …که مَتَب برِی‌‌سبق‌بخانی… هر کی متب رفت آدم میشه نور چشم خلق عالم میشه…
بابیم وا صدا …کد… بلی …بوبودا جان… ای بچی شیر و پراتیت سبق میخانه … ده زمستانا نِصپ شو .. از خَو میخیزه… میره رَه ره پَل میزنه… مِه حیران شدم…که … پَل زدن چیس… پرسان کدم… بابه جان مِه زودتر کدام چیزه بِفَمُم …ای پَل زدنش دگه چیس… بابیم گفت … زمستانا که برف باری میشه … بچای قلاوا به نوبت نصپای شَو میخیرین کَی موزای خودان تا مَتبِ لیسه و تا سرکِ عمومی مِیرِین وا … که مردم پس کارای شان میرن… ده جای پایای که پَل زده شده یانی پای مانده شده پای میمانن… ره بخچ شان وا میشه… بخچ تو خوبس ده مو شارِ کابل باشی… تو بچی نه‌نه‌ستی …وطن جای تو نیس… مِه ده دلکُم گفتم بابیم عوضی که بخچم دُوا کنه ای…گپای خوده میزنه..
ادامه داره…
