آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

«
»

شکست یک تابوی تاریخی که منطقه و جهان را به لرزه میآورد!

سلیمان کبیر نوری

درست بر وفق ضرب المثل معروف؛ در فرهنگ کهن ما؛ 

«منگر که کی می گوید؛ بشنو که چی میگوید!» لطفاً به این ویدیوی کوچک که بزرگی بمب اتم را دارد؛ توجه فرمایید:

به لحاظ آنکه ممکن است کسانی در گشودن و مستفید شدن از ویدیو مشکل داشته باشند و نیز نظر به مفیدیت های دیگر؛ و هم با نظر داشت اینکه بسا اوقات چنین ویدیو ها و مطالب با زور و نفوذ … از یوتیوب و رسانه های اجتماعی دیگر حذف و غیر قابل دسترس ساخته میشوند؛ داشته های  ویدیو را اینجا کامل و دست ناخورده؛ به متن نوشتاری هم می آوریم:

معلوم میشود که مطالب ویدیو بریده ای از یک  صحبت مفصل تر است و قبل از آنچه می آید؛ ماهیت سیاست های ملیتاریستی و مقصد های شوم پاکستان در افغانستان زیر شعار های اختر عبدالرحمن ((مرگ با هزار زخم؛ از هزار جناح!)) و ضیاءالحق ((کابل باید؛ آهسته آهسته بسوزد!)) توضیح گردیده اغلب تاکید شده است که امکانات و وسیله ها و ابزارهای آماده و میسر از خود افغانستان؛ پاکستان را اینک به جایی رسانده است که:

…حتی د “ډیورند کرښه” خو پریزده چی اووس؛ “آمو” غواړی.

نو  دا پښتانه و او دا افغانان؛ بیا..؟!

زه خو ولله که نورو قومونو باندی گوټه و نیسم. ولله که په تاجیکو، ازبکو، هزاره ورونو گوټه ونیسم. ولله چی دا ټوله کثافت، دا ټوله رذالت، دغه ټول بدبختی، دغه ټوله نادانی، دغه ټول عقب ماندگی ددی پښتنو له لاسه دی. دا پښتانه دی چه دا(افغانستان؛ متمدن او سرلوړی) نه غواړی. دا پښتانه دی چی اول ځی د پنجابی غلامی کوی، دا پښتانه دی چی اول ځی ـ وروره!ـ پنجابی ته سر ټیټوی.

ولله هزار بار تاجیک، اوزبیک، هزاره … د ترقی لپاره، د پرمختک لپاره، د یو والی لپاره، د ورورولی لپاره ژمن خلک دی.

خو چی جاهل خلک دی، د جهالت نه ډک خلک دی دغه پښتانه دی. فقط د اسلام تر چتر لاندی خپله خور، خپله مور، خپله خاوره، خپل عزت … یی لوټ کوی.

وه خانه دی خراب شه؛ دغسی؛ ملک کی خلک ژوند کوی؛ په یوه ویشتمه سدی کی؛ چی هره ورځ دوه دوه زره ـ دری دری زره زمونز مړی کورونه ته راځی، زمونز شهیدان کورونو ته راځی؟

دغه د ژوند اړیکی دی؟!…

==

حقیقت این است که کمینه سخنور در ویدیو را نمی شناسم ولی آفتابی است که پیور پشتون میباشد. اینکه در تعرفه ویدیو نوشته شده است؛ یکی از «طرفداران نجیب الله» نیز برایم بی اما و اگر نیست. اما آنچه از فحوای بیاناتش میتوان دریافت که شخصیتی دارای درک سیاسی و مردم شناسی و جهانشناسی نیرومندی است و در عین حال احساسات و وجدانیات کسبی والایی دارد. 

در مورد سخنان منتقل شده در بالا نیز بی ملاحظه نیستم که در گذشته از آن خیلی توضیحات داشته ام و در آینده بیشتر سخن خواهم گفت. فشرده انکه وقتی سخن از خوب و خراب اقوام است؛ قشر بالایی قدرتمند و نیز کمابیش قشر لومپن آنها مصداق و مورد دارد و بس؛ مگر آنکه استثناءات روانی و فرهنگی ویژه؛ براین حکم عام سایه افگند.

 ولی صرف نظر از هر ملاحظه؛ این پرده دری ها و «اسرار هویدا کردن» ها را؛ در یک کل؛ قسمتی از تابو شکنی سترگ تاریخی و ملی میدانم که در سالیان اخیر شخصیت ها و دانشمندان و محققان پشتون مهم و نامدار نسبتاً زیادی به آن پرداخته اند و با نیرو و اقتدار علمی، تجربی ، منطقی و احتجاجی هم پرداخته اند.

از آثار بزرگ جنابان ناشناس و “صوفی” شروع تا سیاستگری و میدانداری قاطعانه ذواتی  چون قاری عیسی محمدی.

اتفاقا یکی از ویدیو های جناب قاری عیسی محمدی به طریق دیگری مکمل ویدیو و سخنان تقدیم شده در بالاست؛ البته بنابر اینکه مفصلتر است؛ صورت نوشتاری آنرا نمیتوانم نقدن تقدیم حضور تان نمایم. حالا خود ویدیو:

پښتون تباه ده- قاری عیسی محمدی پښتون قوم ته نصحت

و این ویدیو مکمل هردو:

چرا قاری عیسی به تاجک ها و ازبک ها چنین گفت؟

حینی که برای تنظیم متن پشتوی بالا از سایت وزین “سپرغی” مدد میگرفتم در آن به این نقل قول جالب و مهم برخوردم:

د پاکستان پخوانی ولسمشر پرویز مشرف په خپل کتاب د “اور په لیکه” کې لیکلي:  

(د پاکستان د بقا او نجات له پاره مو د افغانانو پر وینه تویونه دریغ نه کاوه، او په افغانانو کې مو د ورور وژنې افکار ځکه روزل، چې پاکستان با ثباته پاتي شي، که څه هم د افغانانو په زړه کې د جنتونو ارمانونه او وسوسې وي، خو مونږ ته د خپل هیواد پاکستان بقا مهمه وه)

اگر این متن؛ امروزه نوشته میشد؛ شاید چنین می بود:

(د پاکستان د بقا او نجات له پاره مو د طالبانو پر وینه تویونه دریغ نه کاوه، او په طالبانو کې مو د ورور وژنې افکار ځکه روزل، چې پاکستان با ثباته پاتي شي، که څه هم د طالبانو په زړه کې د جنتونو ارمانونه او وسوسې وي، خو مونږ ته د خپل هیواد پاکستان بقا مهمه وه)

چنانکه در همین دو سه روز اخیر عین مفاهیم در وعظ و فتوای یکی از مفتی های پاکستانی جار زده شد و طی شعار ها و نمایشات و جشنواره های استقبالیه از «فتوحات افغان طالبان» در خیابان های پاکستان که همه روزه تکرار میگردد.

چنین مؤیداتی در کتاب ها، آثار و گزارش ها و تحقیقات بیحد و حصر پاکستانی ها و افغانستانی ها و جهانیان نیز به وفور وجود دارد ولی بدبختی افغانستانی ها یکی هم این است که اگر سواد هم دارند؛ کتاب نمی خوانند! در مقابل اشخاص و نیروهایی فقط با «تابو سازی» و کتمان و انکار و دمیدن به طبل افتخارات و ادعا های واهی به فریب و گمره کردن توده ها می پردازند. اما آخر تا به کی و تا به کجا؟

در همین زبان ملی پشتو ضرب المثل پر حکمتی هست که میگوید: «د درواغو مزل؛ لنډ دی» 

حالا منزل دروغ و دسیسه و خیانت در سنگر ها و میادین جنگ هم بسیار کوتاه شده است. مندرجات ویدیو های آتی مشت نمونه خروار نمایانگر چنین مدعاست:

بلاخره د سپين بولدک د سقوط اصلي کسان د کندهار والي روح الله خانزاده افشاء کړل

دځاځي اریوب ولسوال ريس ارکان والي حليم فدايي معامله چې ځاځي اريوب پرپاکستان خرڅوي ويډيو کې يي وګوري

حتماً دقت دارید که همه مآخذ و منابع متعلق به براداران پشتون است. و نیز مستشعرید که همه جا کی ها و چی ها هدف اصلی و اهم میباشند. 

رویهمرفته این تابو شکنی و بیداری و رجوع به حقیقت و آزادی و استقلال راستین سیاسی و عقلانی و فکری؛ سخت مبارک میباشد!

مبارک! مبارک! مبارک!