روسیه و امپریالیسم
گزیده یی از بایگانی:
ترجمه و گردآوری: ساروج افخم
ترتیب و فرستده: حسین تلاش
دیباچه
سیاست طبقاتی در دوران سرمایه داری مستلزم شناخت زمین مبارزه طبقاتی معاصر است. امکان‌های سیاست‌ورزی عصر امپریالیسم در شکاف‌ها و توان بالقوه و بالفعل نیروهای سیاسی بورژوازی و پرولتاریا منکشف می گردد. در دوران معاصر شاهد جابجایی وافت وخیز سریع جناح‌های بورژوازی در بازآرایی صف بندی های سرمایه داری و در مقابل شورش های کور یا اخته طبقه کارگر در فقدان سازمان های انقلابی پرولتری هستیم.
در این میان انگاره های معیوب چپ گرایان به غایت پروغرب هر دم در به کجراهه کشاندن مسیر مبارزاتی پرولتاریا غالب است و سیاست های خرده بورژوایی و بورژوایی چپ در قالب سازمانی و محفلی با حرکات آونگی چپ روی و راست روی آفت پراتیک طبقاتی کمونیستی گشته است. گفتن حقیقت در زمانه ما، وظیفه‌ای انقلابی است.
انگاره های عام و سبک سرانه‌ی «قطب روسیه»، «امپریالیسم روسیه»، «نقش امپریالیستی روسیه در ایران» را چپ پروغرب در بوق و کرنا کرده است. ریشه‌ی ایدئولوژیک این انگاره ها، بیرونی کردن شکاف ژئوپلتیک ترانس آتلانتیک وکشورهای غیرهمسو از مبارزه طبقاتی و ادعای کذب بی طرفی در مواجهه با سیاست های بین‌الملل و پاک کردن صورت مساله است. بی ربط جلوه دادن شکاف ها ژئوپلتیک و مبارزه طبقاتی، از طریق یک کاسه کردن دولت های بورژوایی، حاصلی جز گمراهی در پیچیدگی های سیاست کمونیستی ندارد. آگاهی مارکسیست-لنینیستی از سرمایه داری معاصر تن به این لودگی نمی دهد و همواره پایبند به «رادیکال بودن به اندازه واقعیت» است.
شناخت نقش بورژوازی روسیه در جهان و رابطه اقتصادی روسیه با ایران، طبقه‌ی کارگر را در سیاست خود نسبت به خطرات بالقوه روسیه٬ آگاه کرده و از ارزیابی شتاب زده نسبت به نقش روسیه٬ پیشگیری می کند. بزرگ نمایی پروغربی ها از خطر روسیه که با هم ارز قرار دادن روسیه با آمریکا و حتی در مواردی پررنگ تر از امپریالیسم آمریکا و متحدینش صورت می گیرد، این توهم را ایجاد کرده که رابطه روسیه با ایران یا سایر کشورها٬ شکل امپریالیستی به خود گرفته است. کارکرد چنین ادعاهای کذبی در خصوص روسیه، تطهیر امپریالیسم آمریکا به مثابه حافظ نظم جهانی سرمایه داری است.
اطلاق صفاتی بی اساسی همچون «خرده امپریالیسم» و «امپریالیسم منطقه‌ای» روی دیگر سکه «فوق امپریالیسم» کائوتسکی مرتد در توجیه حمایت و پشتیبانی تلویحی پروغرب ها از تجاوزات و دخالت گری امپریالیستی است. چه بسا اگر واکنش روسیه در اوکراین و سوریه نبود، روند پیشروی ماشین سیاسی – نظامی امپریالیسم٬ بسیار آسوده تر رژیم چینج ها و کودتا های موفق تری به پیش می برد و افسار بریده‌ی امپریالیسم را هارتر از اکنون به جان جهان ما می انداخت. ارزیابی صحیح کمونیستی از روسیه و کشورهایی که این گونه تقابل های مشابه با امپریالیسم دارند، به پرولتاریا اجازه تبیین سیاسی متناسب با استراتژی سوسیالیستی جهت اتخاذ موضع کمونیستی در دوران کنونی می دهد.
مجموعه حاضر مشتمل بر ترجمه مقاله‌ای از استنفیلد اسمیت در خصوص موقعیت روسیه در نظم امپریالیستی جهان معاصر و یک ترجمه و یک گزارش(با تغییراتی فرمی) برگرفته شده از معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه ایران، در خصوص رابطه اقتصادی روسیه و ایران است.
مقاله ایران و روسیه، ترجمه شده از مجموعه مقالات «Regional Russia»، شماره 3 سال 2019، یک نشریه اقتصادی روسی است و دومی گزارش از سفارت ایران در مسکو است. رویکرد طبقاتی این دو با توجه به منابع دولتی آن ها از دو زاویه منافع بورژوازی خودی مشخص است؛ اما اطلاعات ارزشمندی از سطح روابط اقتصادی دو کشور وافق های تجاری آن ها در اختیار ما قرار می دهد که به عنوان داده های قابل دسترس، در تحلیل مارکسیستی قابل استفاده خواهد بود.
این مقالات از آن جهت مورد توجه قرار گرفته است که اطلاعات ارزشمندی در شناخت موقعیت روسیه در جهان و در رابطه با ایران به خواننده انتقال داده و از باورهای رایج چپ کلیشه‌زدایی می‌کند. با وجود این لازم به ذکر است ارزیابی اسمیت در خصوص «مقاومت سازش ناپذیر آن‌ها (روسیه و چین) زمینه را برای مردم و کشورهای دیگر فراهم می کند که حاکمیت ملی خود شان را اعلام کنند» ریشه در گرایش طرفداران جهان چندهژمونی دارد که با لغزش‌های معاصر امپریالیسم آمریکا در ریاست بر جهان، جانی دوباره گرفته اند.
سیاست طبقاتی راه خود را در تدقیق مناسبات جهانی می یابد و تنها در رئال پولتیک انقلابی لنینی به وضعیت پاسخ خود را تثبیت می کند. گام‌های سنجیده در مبارزه ضد سرمایه داری پرولتاریا، با امتناع از سیاست های امپریالیستی رژیم چینجی و آغشته نگشتن به سیاست های محور مقاومتی انحلال طلبانه، کمونیسم را سازمان می دهد.
