روز استقلال افغانستان؛ نماد آزادی و خودباوری ملی

روز ۲۸ سنبله (۱۹ اگست) در تاریخ معاصر افغانستان بهعنوان روز استرداد استقلال یاد میشود؛ روزی که ملت ما در سال ۱۹۱۹ میلادی با شجاعت و ایثار، زنجیرهای استعمار بریتانیا را گسست و استقلال سیاسی خویش را بهدست آورد. این روز، نماد آزادی، خودباوری و ایستادگی ملت افغانستان در برابر سلطهجوییهای استعماری است.
تجلیل از این روز، تنها یادآوری یک واقعه تاریخی نیست؛ بلکه فرصتی است برای تقویت روحیه استقلالطلبی، پاسداری از ارزشهای ملی و انتقال این پیام به نسلهای آینده که آزادی با فداکاری و مبارزه بهدست میآید و باید با بیداری و هوشیاری از آن حفاظت شود.
اهمیت تاریخی استقلال ۱۲۹۸ خورشیدی
استقلال افغانستان در ۱۲۹۸ خورشیدی (۱۹۱۹ میلادی) یکی از پیروزیهای بزرگ خلقهای منطقه بود که نهتنها به سلطه مستقیم بریتانیا در افغانستان پایان بخشید، بلکه بهمثابه ضربهای کاری بر پیکر امپراتوری استعماری در آسیا عمل کرد. قیام ملی مردم افغانستان در آن سال، حاصل تلاش روشنفکران، مشروطهخواهان، علما و نیروهای آگاه جامعه بود که با اتحاد همه اقوام و قبایل کشور، استقلال را به دست آوردند.
سازمان سیاسی «جوانان افغان» و رهبری شجاعانه شاه امانالله خان در کنار قهرمانان ملی چون محمدجانخان وردک، میر مسجدیخان، نایب سالار امینالله لوگری، تاجمحمدخان پغمانی، سپهسالار ایوبخان و دیگر مبارزان آزادیخواه، نقشی تعیینکننده در این دستاورد تاریخی داشتند.
اصلاحات و دستاوردهای پس از استقلال
مرحله نخست اصلاحات (۱۹۱۹–۱۹۲8م) با وجود مخالفتهای داخلی و دسایس خارجی، با موفقیت در عرصههای مختلف عملی گردید
قانونگذاری: تصویب نخستین قانون اساسی افغانستان (۱۳۰۱ خورشیدی) و نزدیک به ۸۰ نظامنامه در حوزههای مختلف اداری، اجتماعی و اقتصادی
اقتصاد: پایهگذاری فابریکات صنعتی، تقویت زراعت و تجارت، و آغاز اصلاحات مالی.
معارف: اجباری شدن تعلیم ابتدایی، تأسیس مکاتب متعدد و اعزام محصلان به خارج، از جمله دختران برای نخستین بار در تاریخ کشور.
مطبوعات: انتشار بیش از ۲۰ نشریه دولتی و آغاز فعالیت مطبوعات آزاد چون انیس، نسیم، سحر و نوروز.
اداره: ایجاد نهادهای مقننه، قضاییه و اجراییه و آغاز روند مدرنسازی اداره دولتی.
این اصلاحات بیانگر تلاش نظام سیاسی نوین افغانستان برای استحکام استقلال و گذار بهسوی ترقی و عدالت اجتماعی بود.
ضرورت تجلیل از روز استقلال امروز
با وجود دشواریهای کنونی، تجلیل از روز استقلال افغانستان اهمیت ویژه دارد. برخی دیدگاههای بدبینانه این مراسم را بیمعنا میپندارند، اما در حقیقت، بزرگداشت این روز یادآور این حقیقت است که ملت افغانستان توانایی ایستادگی در برابر قدرتهای بزرگ جهانی را داشته و دارد. استقلال ۱۲۹۸ خورشیدی، سند شجاعت، مقاومت و حقطلبی مردم ماست.
تاریخ نشان داده است که ملتهایی که قهرمانان و ارزشهای آزادیخواهانه خویش را فراموش کنند، محکوم به از دست دادن آیندهاند. از همینرو، گرامیداشت از روز استقلال، نه تنها تجلیل از گذشته، بلکه تعهد به ساختن آیندهای آزاد، آباد و مستقل است.
روز استقلال افغانستان، روز همبستگی ملی، روز تجدید عهد با آزادی و روز وفاداری به آرمانهای شهیدان راه استقلال است. ما با تجلیل از این روز، به جهان پیام میدهیم که افغانستان با وجود همه چالشها، هرگز تسلیم استعمار و استبداد نخواهد شد.
زنده باد استقلال افغانستان!
پاینده باد ملت آزاده و سربلند ما!
فتاح