روایتی از یک خبر | «جلیقه زردها»، تهدیدی برای سرنوشت مکرون در انتخابات
سه سال از آخرین رویارویی خشونت‌بار فعالان جنبش «جلیقه زردها» با نیروهای امنیتی فرانسه گذشته است و حال این معترضان سرکوب شده به عنوان مهم‌ترین مخالفان سیاست‌های دولت «امانوئل مکرون»، بزرگترین تهدید پیروزی احتمالی وی در انتخابات پیش رو قلمداد می‌شوند.
یکشنبه هفته آینده مردم فرانسه برای انتخاب رئیس جمهوری کشورشان برای یک دوره پنج ساله به پای صندوق‌های رای می‌روند. از آغاز فعالیت غیررسمی نامزدهای انتخابات و گمانه‌زنی‌ها در مورد سرنوشت این انتخابات همواره نظرسنجی‌ها پیروزی مکرون را پیش‌بینی می‌کنند. این در حالی است که در هفته‌های گذشته با کاهش محبوبیت مکرون، مهم‌ترین رقیب راستگرا توانسته فاصله خود را با او کم کند.
مکرون یک سال پس از آغاز ریاست جمهوری با مخالفت‌های گسترده به سیاست‌های دولتش مواجه شد که به سرعت سازمان‌دهی شد و وسعت یافت. این اعتراضات با عنوان «جلیقه زردها» در فاصله سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ توانست به طور قابل توجهی دولت مکرون را بی ثبات کند.
پیشینه خبر
در پاییز ۲۰۱۸، در واکنش به اعتراض مالیات بر سوخت، اعتراضاتی در سراسر فرانسه شکل گرفت که مهم‌ترین آنها در اول دسامبر و در طاق پیروزی و خیابان شانزه‌لیزه پاریس ثبت شد. اعتراضاتی که با نام «جلیقه زردها» الهام‌بخش اعتراضاتی در خارج از مرزهای فرانسه شد.
به مرور با بالاگرفتن درگیری ها و افزوده شدن آشوبگران به جمع معترضان و بروز ناآرامی، پلیس از تمام قدرت برای سرکوب معترضان استفاده کرد و به این ترتیب ده‌ها تظاهرکننده، روزنامه‌نگار و تماشاچی ماجرا در اثر گلوله‌های پلاستیکی پلیس ضدشورش به شدت مجروح شدند. امانوئل مکرون در مواجهه با این خشونت ها قاطعانه از زیر سوال بردن اقدامات پلیس امتناع و اصطلاح «خشونت پلیس» را رد کرد. این امر از نگاه بسیاری از فعالان جنبش، شاهدان و قربانیان نقطه بی‌بازگشتی بود که تا به امروز نیز اقدامی برای آرام کردنش صورت نگرفته است. همین امر، جلیقه زردها را به مخالفان همیشگی مکرون بدل کرد. مخالفتی که امروز سایه ابهام خود را بر سر پیروزی احتمالی او انداخته است.
سه سال پس از سرکوب ها تعدادی از معترضان جلیقه زرد که از ابتدای این جنبش با آن همراه بودند، در پاسخ به اینکه به چه کسی رای خواهند داد، می گویند: هرکسی جز مکرون.
اهمیت موضوع
اعتراضات جلیقه زردها نخست به افزایش مالیات و بهای سوخت شکل گرفت و آغاز شد. امروز نیز کارگران روستایی و حومه شهر که ستون فقرات شورش جلیقه زردها را تشکیل می‌دادند، مشاهده می‌کنند که قدرت خریدشان در طول پنج سال مسئولیت مکرون، به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹و پس از آن عواقب جنگ اوکراین به‌طور غیرقابل‌توجهی کاهش یافته است. این قشر با افزایش شدید قیمت انرژی، بیشتر درآمد خود را صرف راه‌انداختن تراکتور و گرم کردن خانه خود می‌کنند.
برخی از معترضان سابق می گویند: دیگر به سیاستمدارانی که هرگز در زندگی خود کار واقعی نکرده اند، رای نخواهند داد.
برخی از آنان «ژان لاسال» را منتخب خود می دانند. فرزند یک چوپان که در سال ۲۰۱۸ به دلیل پوشیدن جلیقه زرد در پارلمان، یک‌هزار و ۵۰۰ یورو جریمه شد.
فعالان سابق جلیقه زرد با زیرسوال بردن نتبلیغات احزاب اصلی سیاسی معتقدند: سیاستمداران پاریس به ما اهمیت نمی دهند. آنها در زمان انتخابات وعده های توخالی می دهند و سپس ما را رها می کنند تا بپوسیم. آنها برای مردم احترامی قائل نیستند.
آنها نمونه‌ای از مخالفان آشتی‌ناپذیر مکرون هستند. رئیس جمهوری که در اوج اعتراضات، با وعده‌هایی کوشید تا مخالفان را متقاعد کند و هم زمان هر شنبه (روز تجمع هفتگی جلیقه‌زردها) با نیروهای پلیس و امنیتی معترضان را سرکوب می کردند.
سرکوب ها خشم را خاموش نکرد و به گفته «ماگالی دلا سودا» کارشناس علوم سیاسی که جنبش جلیقه زردها را از ابتدا مطالعه کرده است، «جلیقه‌زردها به سادگی و تنها با درآوردن جلیقه‌ها از میان نمی روند».
وی با اشاره به فراخوان‌های رسانه‌های اجتماعی برای اعتراض به افزایش قیمت سوخت می‌گوید: نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد جنبش دوباره در حال رشد است و دوباره به مضامین اصلی خود یعنی قدرت خرید و عدالت اجتماعی تمرکز می‌کند.
وی با بیان اینکه «تاریخ هرگز به یک شکل تکرار نمی‌شود»، افزود: می‌توان انتظار داشت که جنبش در ماه‌های آینده به هر شکلی از سر گرفته شود مخصوصا اگر مکرون اصلاحات بازنشستگی را در دستور کار قرار دهد.
این کارشناس معتقد است، اقدامات مناقشه برانگیز دولت در طول همه‌گیری به حالت تعلیق درآمده بود اما مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری به خشم مردم علیه سیاستمداران دامن زده است.
وی افزود: شکاف بزرگی بین اولویت‌های جلیقه‌زردها و عموم مردم با موضوعات مورد علاقه احزاب سیاسی و رسانه‌ها وجود دارد.
جنگ در اوکراین نامزدها و رسانه‌ها را به صحبت کردن در مورد قدرت خرید واداشته است، اما مشکل قیمت انرژی و مواد غذایی با جنگ شروع نشد.
ارزیابی
نامزد دیگری که بخت بیشتری برای استفاده حمایت جلیقه زردها را دارد، «ژان لوک ملانشون» نامزد حزب چپگرای «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» است. او که سال ۲۰۱۸ با اعلام حمایت از جلیقه زردها نامزدی خود را برای انتخابات امسال اعلام کرد، یکی از گزینه‌های مورد اقبال معترضان به سیاست های مکرون است.
ملانشون در هفته‌های اخیر به جایگاه سوم در نظرسنجی‌ها رسیده است. وی به همراه «مارین لو پن» نامزد حزب «مجمع ملی» راستگرا که در جایگاه دوم قرار دارد بهترین موقعیت را برای جلب آرای ضدماکرون دارند. با این حال به گفته «فردریک گونتیه» کارشناس علوم سیاسی، در هفته های اخیر این دو نامزد از بیم از دست دادن طرفداران میانه‌رو، هیچکدام رسما از جلیقه زردها حمایت نکرده است.
به گفته این کارشناس، ملانشون و لو پن از یک سو از انگ پوپولیسم می‌هراسند و از سوی دیگر هیچکدام سابقه ایده آلی برای جلب حمایت صددرصدی جلیقه زردها ندارند.
از طرف دیگر مساله درگیری خشونت بار پلیس با معترضان و امتناع مکرون از پذیرش عبارت «خشونت پلیس» مساله آشتی ناپذیر دیگری است که همچنان تهدیدی مهم برای انتخاب مجدد مکرون درانتخابات محسوب می شود.
حال باید دید که آیا در روزهای آینده نامزدهای محتاط اقدامی آشکار برای جلب حمایت جلیقه زردها می کنند؟ یا اظهار نظری مستقیم در مورد این جنبش این جمع متفرق را پشت یک نامزد مشخص متحد خواهد کرد؟ و این اتحاد احتمالی می‌تواند نتیجه‌ای مغایر با گمانه‌زنی‌های فعلی در مورد پیروزی قطعی مکرون در انتخابات در پی داشته باشد؟
