عشق به حقیقت٬ اقتداربخشی ذهنیت برای عدالت است...!

برخلاف فلسفه غرب در فلسفه مشرق اسلامی٬ عشق با حکمت…

جنگ و درگیری‌های خشونت‌بار: چگونه همه ما را تحت تأثیر…

جهان امروز با چالش‌های بی‌شماری روبرو است، اما یکی از…

نمک بپاش

تو هی نمک بپاش روی زخم‌ها روزی خون‌های سرخ جاری بر سیم خاردارها به…

تاملی بر  دیدگاه های «خدا مرده و یا اینکه سکوت…

نویسننده: مهرالدین مشید درامدی بر دو تجربه‌ی متفاوت از غیبت الهی اندیشه‌ی…

نصایح نامچه

موسی فرکیش «نصایح‌نامچه»، در حقیقت متن گفتار و پیشنهادهای عبدالرحمان خان…

یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

«
»

د واشنګټن ساتونکو په اوړو کې لا هم شګه ده!


لیکنه: قاضي نجيب الله حامع
دوحی ته د ډاکتر غنی سفر دا هیلۍ را ژوندۍ کړې چې ښایې بین الافغانی مذاکرات له روان بندون او درېدو څخه بهر شي او افغان ولس ډېر ژر د جګړې د درېدو او د سولې د بریاه نوی خبرې واورې.
مګر موږ ولیدل چې د افغان ولس د هیلو خلاف ډاکتر غنی له قطره په تبلیغاتی جګړه لاس پورې کړل، د فرمایشی او سلیقوی لویی جرګې پریکړې یې یوځل بیا د خپلو سرو کرښو په توګه مطرحه کړلې او په خیالی ( جمهوریت ) شرایطو یې ټینګار وکړل.
کابل ته له راګرزېدو سره د ډاکتر غنی خبرې د نوموړې د حکومت په شعار بدل شوی، پرون یې د مذاکراتی پلاوی مشر او نن یې دویم مرستیال دانش طالبان وننګول چې ګواکې دوی پر قران او سنتو د امریکا سره کړې هوکړ‌ ته زیات ارجحیت او لومړیتوب ورکوی.
نن د طالبانو له رسمي ادرس څخه چې د ( ورځې خبره ) تر عنوان لاندې خپره شوې شننه کې چې د طالبانو رسمي دریځ څرګندوي راغلي: مقابل طرف د طرزالعمل په جوړولو کې خنډونه ایجادوي، واحد دریځ نه لري، کله یو شی بهانه کړي او کله بیا د بل شي په پلمه د طرزالعمل په تیارولو کې ځنډ رامنځته کوي او د بین الافغاني خبرو فرصت له منځه وړي، وړاندې طالبانو اندېښنه ښودلې چې ښایي د مقابل لوري مذاکراتي ټيم غواړي د (جګړه خوښو کړیو ) له لوري د ورکړل شوي پلان له مخې مذاکرات وځنډوي او په دې توګه د جګړې په دوام کې خپلې ګټې ترلاسه کړي، چې ددوی په خبره، اهدافو ته به ونه رسېږي او د ولس له کرکې سره به مخ شي.
د طالبانو دا دریځ او تردې وړاندې د طالبانو سره د شویو هوکړو پر خلاف حنفی فقهی ته د اختلاف په صورت کې د رجوع کولو خبرې رایستل د حکومت له لورې او بیا د ولسمشر د مرستیال او د حکومت د ویاندویانو له خوا پدې اړوند د تحریف او پروپاګنډاه په کچه بحثونو ته هواه ورکول د دې ښوودنه کړې چې د ارګ میشتو واشنګټن ساتونکو او جمهوریت پالونکو په اوړو کې شګه، فساد او دسیسه ده.

طالبان او د دوحی په هوکړه د ټینګار دلایل: 
هغوی چې د طالبانو او امریکا مذاکرات یې له نږدې څارلی وی او یا یې لږ تر لږه د طالبانو او امریکا ترمنځ په دوحه کې د سولې هوکړه یې یوځل هم مطالعه کړې وی، نو ورته څرګنده شوی به وی چې دا هوکړه تر یوه تړون ډېر بحثونه رانغاړې، د امریکا د نظامي شتون د پایته رسولو سربېره پکې په افغانستان کې د هر ډول سیاسي جوړجاړې بنسټیز مسایل یې حل کړې.
د بېلګې په توګه یو له دغو بنسټیزو او مهمو بحثونو څخه د سولې وروسته افغانستان د نظام او حکومتواله ډول او بڼه ده چې امریکایانو په واضح توګه هغه د غربی مفاهیمو پر خلاف د اسلامي حکومت په نوم منې او ورسره د همکارۍ او سیاسي ملاتړ ژمنه کوی.
طالبانو د دوحی په هوکړه کې یوازی د امریکا په تایید هم بسنه ونه کړه، بلکي همدغه هوکړه یې د امریکا په لاس د ملګروملتونو امنیت شوراه ته یوړه او هلته یې د ټولي نړۍ ملاتړ د خپلي هوکړې او په هوکړه کې د ذکر شویو ټکیو اړوند ترلاسه او خپلي هوکړې ته یې د یوه معتبر، نړېوال سیاسی، حقوقي او د امنیت شوراه اجرایویی ملاتړ لرونکې سند حیثیت ورخپل کړل.
د روسیې د ټاس آژانس د یوې شننې له مخې چې د طالبانو او امریکا د سولې هوکړې اجرایوی سند سیاسي ارزښت او حقوقي الزامیت یې د ۱۷ نړېوالو معتبرو سندونو په لړلیک کې خوندې بللي او له دې هوکړې څخه یې د نړېوالو کښالو د حل د یوې الګو سند په توګه یادونه کړې.
د سند دغه هراړخیزوالی، نړېوال مشروعیت او ارزښت عملي پایله اوظاهر بالنص دلالت داشو چې په افغانستان کې د سیاسي نظام بڼه او ډول باید د یوه نړېوال ملاتړ او غوښتنې پر بنسټ ژر تر ژره د افغانانو په غوښتنه او د نړۍ په ملاتړ چې نوم به یې د افغانستان اسلامی حکومت وی تغیر باید وکړې، اساسي قانون باید ملغاه یا پراخ او قانع کوونکي بدلونونه پکې راوستل شي، د قدرت د لیږد زمینه باید برابره او ژر تر ژره لنډمهال یا سرپرست حکومت رامنځته تر څو یو ډول عادلانه او رڼو ټاکنو ته زمېنه برابره شي.
واکمنې کړۍ، ارګ هم داخبره درک کړې او داچې تکیه یې هم د خدای او ولس پرځای په امریکاه ده نو پوهیږی چې امریکا د دوی په سر معامله کړې او طالبان هم لکه دوی داسي مذبذبه نه دې چې له خپلو سروکرښو او دریځونو تیر شي، بناه د دغه درک او واقعیت پر بنسټ داچې خپله راتلونکي په ولس او وطن کې نه ګورې، نو د خپل وروستي چانس په توګه هڅه کوی چې لومړی سوله ماته او ناکامه کړې، که داسي هم نه کیږی د سولې د تخریب او سبوتاژ له لارې د څه وخت لپاره په واک کې پاتی شي، ثروت ټول کړې او خپل غربی بانکونو او اکاونټونو ته څه زردارې او مردارې ولیږدوی.

ارګبګیان، او له دین څخه د ناوړې ګټي کرغېړنه هڅه:
اوس که طالبان وتوانیږی چې دا ممکن هم ده چې د دوحی د سولې هوکړه د بین الافغاني مذکراتو بنسټ وګرزوی، نو دا پدې مانا ده چې طالبانو د بین الافغاني مذاکراتو برخلیک فیصله کړل او مخکې لدې څخه چې مذاکرت پیل شي په قطعې توګه یې هر څه د مذاکراتو په میکانیزم کې وګټل، هغه چاره چې د جمهوریت او غربی ډیموکراسۍ جنازه به د دغه اصل له بنسټ ګرځولو سره په دوحه کې خاورو ته وسپارې.
نو په داسي یوه وضعیت کې چې نه ارګ واکو ته ولس ورپاتی ده، نه نظامي ځواک لری، نه سیاسي ملاتړ لری، ملي شتمنۍ او د ولس ملې امیانۍ یې هم یا امریکا، انګلستان او لبنان ته لیږدولی وی او یا یې په جعلی ټاکنو، د نظام دننه سیالانو په ټکولو او بی ځایه لګښتونو کې مصرف کړې وی نو د داسي واکمنو زوال حتمی ده، بقاه یې محال ده او برخلیک یې حتمي مرګ ده.
داسي خلګ او د زوال د ورځو غټان او رهبران بیا په سد کې نه وی، کله وایی ټول وطن مي ورغاوو، کله له بدخشان او لغمانه هند ته برېښناه لیږدوی او کله نا کله بیا قران او سنتو ته د مراجعی چلینجونه، استنادونه او بکتۍ غږوی.

حال داچې د دوی شخصي ژوند به د همدغه قران او سنت سره په ټکر کې وی، څېره او بڼه به یې د دیندارۍ او د قران او سنتو استازیتوب نه کوی، کردار، کړن دود او تګ تګه خو به یې بیخې د قران او سنتو سره اړخ ونه لګوی.

د بېلګي په توګه په کوم قران او سنتو کې د امریکایی ټانګونو، بمونو، اورونو او بارودو تر وحشتکارې او بربریت لاندې حکومتواله توجیی لری، په کوم نص کې راغلی چې تاسې خپل ولس د نیویارک او واشنګټن د ساتنې په موخه د مرګ، درد او زیندان خولې ته ورکړې، د رسوالله ( صلی الله علیه وسلم ) کوم کردار او سنتو کې مو لیدلی چې د کفارو له لورې د وحشتونو هرکلی یې لکه د بمونو د مور بم کړې وی او یا نعوذبالله له کفارو سره یې د خپل ملت او امت د وژلو، ربړولو او زیندان ته اچولو قرارداد ( لعنتي امنیتي تړون ) کړې وی، په کوم قران او سنتو کې د غربی جمهوریت، ډیموکراسۍ او بدلمنۍ د غوره کولو او مسلمان ته د هغه د سره کرښه بللو ویل شوی وی، تیر ۲۰ کلن امریکایی یرغل، وحشتکارې، ظلمونه، فسادونه، بدنامۍ، ناخوښۍ، شپنۍ چاپی، د افغانانو د ملي، اسلامي او افغاني حرمتونه ماتول، کورګډۍ او بی کورۍ د کوم ارزښت، قران او سنت په رڼاه او ورته مراجعه کې وو او یا توجیی کېدای شې.

پر همدې بنسټ موږ پدې باور یو چې ستاسو بدنامۍ او همداوس د اسلامي نظام څخه انکار او پر غربی ماډلونو جمهوریت او ډیموکراسۍ ټینګار د دې ښوودنه او پدې بسنه کوی چې تاسو د قران او سنتو له لارې په خواشینۍ سره چې لرې او حتا ورسره په شدید ټکر کې روان یاست.

پداسې یوه وضعیت، کرکټر او دریځ کې چې طالبان هڅه کوی اشغال پایته ورسوی، افغانان د یوه ټول منلي سوچه اسلامي نظام او حکومت په یوه محور او ټغر راټول کړې، بهرنۍ او د نړۍ دسیسې شنډې، ناکامې او رسواه کړې، د واشنګټن ساتنې، بلواکۍ او تپلواکۍ له درېځه د داسي تحریفی او تخریبی بحثونو مطرح کول او وړاندې کول له سولې او افغانستان سره د دښمني څخه پرته بل څه ماناه او کېدای شي.
درنښت