دنیا به آمریکا تعلق ندارد
والری ایلین (VALERY ILYIN)
ا. م. شیری
بریکس بر «گروه هفت» پیروز میشود
غرب از امتناع کشورهای بریکس از دلارهای نفتی پس اعمال تحریمها علیه روسیه شگفتزده شده است. در این باره فوربس در اوایل آوریل گزارش داد و تأکید کرد که ایالات متحده نه از امتناع روسیه از دلار در تسویه حسابهای بینالمللی، بلکه از این که کشورهای عضو «ائتلاف پرنفوذ بریکس» نیز از دلار امتناع میکنند، تعجب میکند.
۲۸ مارس، برزیل و چین در بارۀ انجام کلیۀ معاملات آتی با استفاده از ارزهای ملی تفاهمنامه امضاء کردند. در ۸ مارس معلوم شد که هند بهای نفت روسیه را به ارزهای غیر دلاری، از جمله، به درهم امارات و اخیراً، به روبل روسیه پرداخت میکند.
در ۲۸ مارس، غول نفتی «توتال انرژی» فرانسه از خرید اولین محمولۀ گاز طبیعی مایع از شرکت ملی نفت فلات قارۀ چین با استفاده از یوان خبر داد. فوربس نتیجهگیری کرد که دلار به تدریج جایگاه خود را در صحنۀ جهانی از دست میدهد. در همین حال، بلومبرگ از اینکه اجلاس بریکس در سال ۲۰۲۴ در کازان برگزار خواهد شد، ابراز نگرانی میکند.
دلایل زیادی برای نگرانی وجود دارد. در حال حاضر بریکس روی ایجاد واحد پولی خود کار میکند. همانطور که الکساندر باباکوف، معاون رئیس دومای دولتی فدراسیون روسیه در پایان ماه مارس گفت، کشورهای عضو این ائتلاف ممکن است در سال جاری نوع جدیدی از ارز را معرفی کنند.
در ماه مارس، گروه بریکس بلحاظ سهم خود در تولید ناخالص داخلی جهان از نظر برابری قدرت خرید از «گروه هفت» پیشی گرفت: بریکس- ۳۱.۵٪، گروه هفت- ۳۰.۷٪.
در همین حال، La Jornada در اواسط فوریه گزارش داد که مکزیک در نظر دارد به بریکس بپیوندد. این نشریه تاکید میکند که مکزیک باید «به وضوح و آرام» از ایالات متحده فاصله بگیرد. زیرا، «جهان متعلق به ایالات متحده نیست».
بریکس تا همین اواخر یک ائتلاف بیندولتی متشکل از پنج کشور برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی بود. در ابتدای سال، خبرهایی مبنی بر تمایل ۱۳ کشور دیگر به عضویت در این ائتلاف منتشر شد. این را مزووکیلی ماتوکا، سفیر آفریقای جنوبی در روسیه و رئیس فعلی بریکس بیان کرد. به گفتۀ این دیپلمات، فعلاً ۶ کشور (الجزایر، مصر، ایران، بحرین،عربستان سعودی و امارات متحدۀ عربی) از ۱۳ کشور درخواست رسمی برای عضویت ارائه کردهاند و هفت کشور بقیه نیز علاقهمندی و تمایل خود را برای عضویت در این اتحادیه ابراز نمودهاند.
امروز، سران «میلیاردرهای طلایی» نه تنها برای جلوگیری از رشد رقبای غیرغربی «گروه هفت»، حتی برای خروج از بحرانی که برای آنها غیرممکن است، به جنگ در اوکراین نیاز دارند. الکساندر زینوویف، فیلسوف برجستۀ روسیه- شوروی، که مدتها در غرب کار و زندگی کرد، زمانی در مقالۀ خود در بارۀ «جهانیسازی ایدئولوژیک» نوشت: «واژۀ جهانیسازی به عنوان پوشش ایدئولوژیک برای جنگی که جهان غرب به رهبری ایالات متحدۀ آمریکا برای تسلط بر کل بشریت به راه انداخته است، ابداع شد. یکی از مهمترین مولفههای این جنگ، شستشوی مغزی ایدئولوژیک بشریت با روحیۀ مطلوب جهانیسازان، یعنی جهانیسازی ایدئولوژیک است».
یک نظم بسیار زشت و تبعیضآمیز بازتوزیع ثروت بر روی کرۀ زمین برقرار شده است. جمعیت «میلیاردرهای طلایی» حدود ۱۴ برابر بیشتر از بهرهوری قلمرو خود مصرف میکند. خود اصطلاح «جامعۀ بینالمللی» یک افسانه و داستان تبلیغاتی است. دولتها و مراکز قدرت خاصی وجود دارند که به شدت به جنگ و وجود خطرات نظامی علاقهمند هستند. در همان گروه بریکس کشورهایی هستند که امنیت ملی آنها در خطر است.
توسعۀ بشر امروزی توسط ایالات متحده و بزرگترین شرکتهای فراملی تعیین میشود. در عین حال، صدور مشکلات اقتصاد آمریکا به دنیای خارج (در سال ۱۹۷۳ با احراز جایگاه منحصر به فرد دلار به عنوان ارز ذخیرۀ جهانی آغاز شد)، دارای یک پاره خط مرزی- پایۀ جهانی «هرم» مالی است. به نظر میرسد اکنون به آخر این پاره خط مرزی رسیده است.
اکنون ایالات متحده و گروه هفت امکاناتی برای حل مجدد مشکلات در خارج (مانند سال ۱۹۷۳) دارند، منتها نه در حوزۀ مالی، بلکه در زمینۀ فنآوریهای نظامی-سیاسی. به بیان سادهتر، برای راه انداختن درگیریهای نظامی مداوم در سراسر جهان و تشدید جنگها و مناقشات جاری امکاناتی دارند. به عنوان مثال، اوکراین نمونۀ بارز استفاده از چنین فنآوریها و در عین حال، تبلیغات خوبی برای صنایع نظامی-صنعتی آمریکاست. دخالت مستقیم آمریکا در آنچه در اوکراین، در قلمرو اتحاد شوروی سابق روی میدهد، میتواند منجر به تغییرات زیر به سود واشنگتن شود:
ــ بهبودی سلطۀ آمریکا در اروپا؛
ــ انباشت ظرفیتهای تولید اروپا؛
ــ بازتوزیع بازارهای انرژی در «بازیهای با قیمتهای بالا»؛
ــ تشکیل بازار «خود» و تضمین تقاضای استثنایی برای آن؛
ــ رشد قابل توجه ظرفیتهای اقتصادی و لابیهای مرتبط با مجتمع نظامی-صنعتی؛
ــ تشکیل یک محور نظامی منطقهای گسترده در اروپای شرقی؛
ــ گسترش ایدئولوژیک و سیاسی «پکس آمریکانا».
منبع: بنیاد فرهنگ راهبردی
۱۹ فروردین- حمل ۱۴۰۲