اعلامیۀ فرزند ملاعمر نشانه هایی از انعطاف پذیری ها و یا اغواگری های آنان
نویسنده : مهرالدین مشید
اعلامیۀ فرزند ملاعمر از فرازۀ یک انعطاف تا فرود یک اغوا
ملایعقوب فرزند ملاعمر در یک اعلامیه حملۀ انتحاری چون حمله بوسیلۀ موتر امبولانس در کوچه مرغ ها نزدیک چهارراۀ صدارت را عملی ضد اسلامی خوانده و گفته است که این حمله را فداییان تحریک طالبان انجام نداده است. وی گفته است، از آنجا که اسلام دین اعتدال است و افراط و تفریط را نفی می کند و این گونه حمله ها را که در آن ده ها انسان بیگناه کشته می شود، ضد روحیۀ اسلامی خوانده است. وی به ادامه نوشته است که هدف امارت اسلامی بیرون راندن نیرو های خارجی و خدمت کردن به مردم افغانستان است و از سویی هم حمله با تاسیسات عامه را مخالف دساتیر رهبران طالبان خوانده است. پس چگونه ممکن است که فداییان دست به حمله بزنند که تمامی علمای جهان اسلام با آنها مخالفت نشان دادند. وی از اعضای طالبان خواسته است که هرگز به این گونه حمله ها اقدام نکنند؛ البته بخاطری که این گونه حمله بر تحریک طالبان ضربۀ جبران ناپذیر وارد می کند و بر نفرت و انزجار مردم برضد امارت طالبان می افزاید. وی از رهبری طالبان و از تمامی مسؤولان کمیتۀ نظامی آنان خواسته است که به گونۀ جدی از این گونه حمله ها خودداری کنند. وی به نقل از مسؤول کمیتۀ نظامی طالبان نوشته است که او هرگونه دست داشتن در این حمله را رد کرده است و اما فرزند ملاعمر به نقل از خلیفه صاحب حقانی وابسته به شبکۀ حقانی نوشته است که و مسؤولیت این حادثه را پذیرفته است. وی در مورد پیشنهاد جدید صلح گفته است که از هر تصمیم که سبب آرامی مردم شود، از آن پشتیبانی می کند؛ ولی تاکید کرده است که موافقۀ شورای رهبری طالبان در این حصه مهم است.
هرچند ملایعقوب مرد شماره دوم طالبان این اظهارات را نظر شخصی خود می خواند؛ اما از لحن صحبت هایش معلوم می شود که چنین اظهارات از نفر دوم طالبان نمی تواند حرف های غیرجدی باشند؛ بویژه زمانی که کابل انعطاف پذیر ترین طرح صلح بدون قید و شرط را به طالبان ارایه کرده و آنان را به نحوی به چالش کشانده و تحت فشار افکار جهانی قرار داده است. چنانکه در این اعلامیه آمده است که طالبان از هر تصمیم پشتیبانی می کنند که ضامن آرامش در کشور باشد. این اعلامیه در واقع پاسخ غیر مستقیم و غیر رسمی طالبان به طرح کابل می باشد که برای طالبان برای رایزنی بیشتر روی این طرح فرصت سازی می کند. گمانه زنی هایی هم وجود دارد که این سخنان را ملایعقوب به دستور استخبارات پاکستان گفته است. در این صورت این سخنان نیات اصلی را بر نمی تابد و برخاسته از ارادۀ آنان نیست ونمی توان به این گفته ها باورکرد. ولو که استخبارات پاکستان با وارد کردن فشار بر طالبان خواسته است تا معاون تحریک طالبان خلاف گذشته وادار به گفتن حرف ها و اظهار نظر هایی شود که در جنگ های پانزده سالۀ آنان بی پیشینه است که این نشاندهندۀ چرخش پاکستان از سیاست های راهبردی و تمامیت خواهانه اش در افغانستان است. با توجه به فشار های در حال افزایش امریکا بر پاکستان و پیشامد های موجود در منطقه و جهان، پاکستان دریافته است که رسیدن به منافع راهبردی اش در یک افغانستان با ثبات به مراتب آسان تر است از یک افغانستان درگیر جنگ و ناامنی های داومدار؛ بویژه حالا که قطب بندی های اقتصادی در منطقه در دست اجرا است و پاکستان بحیث یک کشور در حال توسعه بیشترین سود را از آن می برد؛ زیرا تروریزم عامل تشنج و تخریب و بربادی در منطقه است و حضور آنان مانع هرگونه عملی شدن برنامه های کلان اقتصادی مانند، کاسا هزار، تاپی، یک کمربند یک راه و غیره است. افغانستان بحیث نقطۀ اتصال جنوب آسیا و آسیای مرکزی نقش تعیین کننده را در بسر رسیدن این پروژه ها دارد. بنا براین پروژه های یادشده در یک افغانستان با ثبات قابل احرا است؛ اما در این میان یک واقعیت دیگر نیز در حال شکل گرفتن است که قرعۀ فال زدن به نفع تروریزم در آن کمرنگ به نظر می رسد که همانا توافق امریکا و روسیه است، برای تقسیم بندی های سنتی پیشین. تشدید ناامنی ها در شرق میانه؛ بویژه در کشور های سوریه ،عراق، یمن و لیبی و ظهور داعش و به مبارزه کشاندن امریکا و روسیه و چین و ایران و سایر کشور ها در این ناامنی ها تلفات هنگفت مالی و خساره های جانی را در پی داشت که در فصل جدید بازی هیچ کدام برنده نیستند. این جنگ امریکا، روسیه و ایران را شدید از لحاظ نظامی متضرر کرده است که قرار گزارش ها امریکا در حدود سه هزار میلیارد دالر در جنگ های سوریه و عراق هزینه کرده است که گفته می شود، ترامپ از محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی خواهان پرداخت سه میلیارد دالر هزینه های جنگی اش شده بود.
هزینه های عملیات هواپیماهای جنگی روسیه در سوریه از۹۰ تا ۱۱۷ میلیارد روبل، هزینۀ پرتاب موشک های آن بین ۳.۵ تا ۶.۳ میلیارد روبل تخمین شده است. حزب یابلوکو خسارات وارده به تجهیزات نظامی روسیه را توسط گروه های تروریستی بین ۹.۳ تا ۱۱.۵ میلیارد روبل ارزیابی کرده است. از سوی دیگر برای حقوق نظامیان روسیه و تغذیه آنها در میدان جنگ ۳.۸ میلیارد روبل خرج شده و همچنین تاکنون ۱۰۲میلیون روبل به خانواده نظامیان کشته شده در جنگ پرداخت شده است. صندوق بین‌المللی مجموع کمک‌های ایران را از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ در قالب خطوط اعتباری (Line Of Credit) را ۵ میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار اعلام کرده است که مطابق جدول زیر تخصیص داده شده است.
پس از سرکوب داعش در سوریه و عراق امریکا و روسیه به نوعی توافق به نفوذ سنتی یکدیگر در کشور های شرق میانه پرداختند که عراق، یمن و سوریه به روسیه و اردن و ترکیه به امریکا سپرده شده است. بربنیاد همین توافق بود که ترامپ گفت، به زودی نیرو های امریکایی سوریه را ترک می کنند. در همین رستا بود که امریکا هفتضد میلیون دالر به اردن کمک کرد، دوصد میلیون دالر کمک به بازسازی سوریه را به حال تعلیق درآورد و همجنان در عملیات ترکیه در منطقۀ کردنشین عراق مداخله نکرد که هدف اش امتیاز دادن به ترکیه و فعال سازی دوبارۀ میدان هوایی “انجیرلیک” در این کشور است. گفته می توان که سکوت امریکا در برابرحمله های ترکیه بر مناطق کوبانی، سبب شد که فرانسه هم از نقش مشاورتی خود در کوبایی چشم پوش کند. شاید حضور ایران پس از این در سوریه بیشتر سمبولیک باشد و روسیه به بازسازی سوریه کمک کند. از تقسیم بندی در شرق میانه معلوم می شود که چنین تقسیم بندی در جنوب آسیا هم در دست اجرا است و بدون تردید روسیه توافق کرده که افغانستان و پاکستان را به امریکا واگذار کند و امریکا هم با سرکوب داعش و مهار طالبان در امور کشور های آسیای میانه مداخله نمی کند و در حوزه های کلان اقتصادی با روسیه و چین وارد همکاری می کند. هرچند هنوز از موج فزایندۀ تنش ها در جنوب آسیا، بویژه افغانستان چیزی کاسته نشده است و چانه زنی های سیاسی ادامه دارد؛ اما علایمی نشان می دهد که تحولی در منطقۀ جنوب آسیا به شمول حل موضوع خلع سلاح اتومی کوریای شمالی با توافق چین در دست اجرا است. آشکار است که افغانستان هم در سرفصل این بازی ها قرار دارد که از یک چرخش کلان سیاسی در میان کشور های منطقه سخن می گوید که این چرخش ممکن سبب صلح و ثبات در افغانستان شود و از تنش ها میان پاکستان و هند نیز بکاهد.
از آنچه گفته آمد، اندکی فهمیده می شود که جهان یک قطبی دارد دوباره به دو قطبی بدل می شود و بازی های سیاسی قدرت های کلان در موجی از بازی های نظامی همراه با تنش های خونین، رنگ دیگر را به خود میگیرند. آشکار است که منازعات کشور های کوچک و بازی ها زیر نام تروریزم در برابر امواج سنگین این تحول کوچکی می کنند و این پیام طالبان هم بی ارتباط به مشورۀ آی اس آی و تحولات در حال آبستن در سطح جنوب آسیا و شرق میانه نیست. یاهو
12 حمل سال 1397
