آرامگاه مونیخ !

تاریخ انتشار :28.07.2025 hoshyaresmaeil2017@hotmail.com سیرک تابستانی «همکاری ملی برای نجات ایران» در…

انار مفتی

خانم “انار مفتی” (به کُردی: هەنار موفتی) شاعر کُرد زبان،…

مانور های سیاسی طالبان در غیاب یک اوپوزوسیون قدرتمند

نویسنده: مهرالدین مشید دورنمای ثبات و بحران در افغانستان؛ سکوت سنگین…

از منظر مکتب دینی فلسفی من بیش از نه می‌دانم…

امید و توحش، جان‌مایه‌ی ماندن از آشوب‌ها و کجایی جای‌گاه نویسنده‌گان…

جمعآوری کتابها و دستگیری جمعی زنان و دختران توسط عمال…

نوشته بصیر دهزاد در هفته گذشته رژیم اختناق ، ظالم  زن …

نمونه ی چند از سروده های خانم مفتوحه ایماق به…

 زیارتگاه مفتوحه ایماق در حضیره اندخوییان شهدای صالحین کابل - افغانستان آق …

 مکتب دینی فلسفی «من بیش از این نه  می‌دانم»، از…

فرستنده: محمدعثمان نجیب مکتب دینی–فلسفی «من بیش از این نمی‌دانم» با…

اگرعمل نداریم!

امین الله مفکر امینی     2025-21-07! تا کی سخــن رانیــــــم زوحدتی همه ابنـــــــای…

دمیدن صور در نفخ خاطره ها

نویسنده: مهرالدین مشید از سنگ بابه کلان تا سنگ های سوخته…

رفقا نباید در دوئل های عشقی شرکت کنند!

Ferdinand Lassalle (1825-1864) آرام بختیاری فردیناند لاسال،- مرگ بدلیل یک دوئل عشقی. جوانمرگی…

اعلامیه بنیاد فرهنگی اوستا در باره سرکوب و اخراج جبری…

در ماه های اخیر برخوردهای خشن در برابر پناهجویان افغان…

غمنامه ی غمگنانه ی خونین من

غرب، حامی و مسئول این‌همه جنایات و خونریزی است! سلیمان کبیر…

فراخوان دهمین دوسالانه‌‌ی «داستان کوتاه نارنج» اوایل مردادماه منتشر می‌شود

 کوتاه نارنج» اوایل مردادماه  ۱۴۰۴ با رونمایی از کتاب باغ نارنج، پوستر و…

زبان هویت 

رسول پویان  گـویند که دنـبه از درون می گندد  کُخ میزند وبه…

 باز هم وحدت 

از رفیقان  دور بودن  نا رو ا ست زیر پا کردن …

اداره طالبان و جایگاه افغانستان در ژئوپولیتیک کشورهای منطقه و…

نویسنده: مهرالدین مشید از دولت منزوی تا مهره‌ ناپایدار در بازی…

دیدگاهی بر وخامت اوضاع بین المللی و موانع موجود در…

نوشته از یصیر دهزاد  اوضاع پر از وخامت بین المللی به…

مشخصات یک جامعه‌ی عادلانه

مفهوم عدالت اجتماعی همواره یکی از بنیادی‌ترین و در عین‌حال…

این بار توطیه برضد مردم افغانستان سنگین تر و پیچیده…

نویسنده: مهرالدین مشید سرزمینی امروز به نام  افغانستان هرچند از سده…

اسدالله بلهار جلالزي

له خوږ ژبي شاعر، تکړه کیسه لیکونکي او ژورنالیست ښاغلي…

«
»

از دموکراسی نباییست نالید!

این یادداشت را بخاطری مینویسم که گاهی عده یی از هموطنان “دل آزرده” از شعار های عوام فریبانه دموکراسی های قلابی در صدد بدیل دموکراسی میگردند و حتی تصور میکنند شاید برای افغانستان دیکتاتوری گویا “نرم” مناسب تر باشد !

درین رابطه قبل از همه به تعریف و معنی اصیل و اورجینال دموکراسی باید نظر انداخت:

دموکراسی متشکل از دو کلمه یونانی (دموس= مردم) و (کریتوس= حاکمیت) معنی دارد که این اصطلاح در قرن پنجم پیش از میلاد در (آتن) مرکز یونان بوجود آمد که از همان آغاز تا به امروز در حال رشد، تکمیل شدن و بهتر شدن هست اما تا هنوز برای انعکاس آنی و (صد در صد) خواست همه افراد جامعه عاجز است چونکه اصل عملی دموکراسی مبتنی بر  رآی اکثریت و اقلیت هست. مسلمآ بشریت تا هنوز بدیل دیگری بهتر از دموکراسی برای مردمی ساختن اقتدار و حاکمیت بوجود نآوردند.

تعریف خلص و فشرده دموکراسی یعنی (حاکمیت مردم- توسط مردم – برای مردم) آنچه در سیستم های دولتداری افغانستان هیچگاهی وجود نداشته است بلکه اداره امور این کشور از اول تا آخر با دیکتاتوری همراه بوده است.

در زمان معاصر از “برکت” کشور های هژمونی، “دموکراسی” نیز مانند هر متاع دیگر چهره مرموز و تقلبی خود را دارد.

ممالک غربی، امریکا، کانادا، آسترلیا و هم پیمان های آنها ظاهرآ در کشور های خود اصل بنیادی دموکراسی (حاکمیت مردم، توسط مردم و برای مردم) را از طریق رآگیری ها بالنسبه عملی میسازند اما “دموکراسی تقلبی” را در کشور های بخصوص جهان سوم چون عراق، سوریه، لیبیا، یمن، اوکرائین، افغانستان و عده یی ممالک دیگر آسیا، افریقا و امریکای لاتین صادر میکنند تا از طریق عناصر دست نشانده و جواسیس خود بتوانند داشته های این کشور ها را به یغما ببرند.

مردم افغانسان در ۲۱ سال اخیر با نوع “دموکراسی قلابی” وارده که توسط جواسیس دست نشانده ممالک بادار اداره میگردید سروکار داشتند که ازین نوع دموکراسی دلگیر و بیزار هستند! اگر منافع امریکا و انگلیس در رژیم طالبانی تآمین شده بتواند، شکی نیست که طالبان را نیز رژیم دموکراتیک قلمداد خواهند کرد و برای این کار خلیلزاد های زیاد حاضر هستند که در خواسته بادار لبیک بگویند.

نظریه دانشمندان حقوق و علوم سیاسی که تا هنوز در مورد مودل بهتر دموکراسی ارایه گردیده است نشان میدهد که دولت هند ممثل بهتر دموکراسی نسبت به جوامع دیگر هست چون در داخل رآی واقعی مردم در حد ممکنه تعیین کننده است، با صدور دموکراسی های قلابی سروکار ندارد و هیچ کشور کم زور را “چور” نکرده است.

دموکراسی نظر به شرایط داخلی و خارجی میتواند (منقبض) ویا (منبسط) شود.

منبسط شدن دموکراسی یعنی آزادی های بیشتر برای مردم داده میشود؛ مثلآ سهل ساختن شرایط مالیه دهی، تجارت، سیاهت، تظاهرات، آزادی احزاب، آزادی بیان، آزادی اطلاعات وغیره حیات اداری و سیاسی مملکت !

منقبض شدن دموکراسی یعنی نظر به شرایط ناگوار بعضی از آزادی ها از مردم گرفته میشود. مثلآ وضع حالت اضطرار، قیود شب گردی محدودیت یا منع تظاهرات، محدودیت های تجارتی، محدودیت های سیاحتی وغیره

اما دیکتاتوری!

دیکتاتوری عبارت است از ماهیت یک رژیم دولتی هست که اکثرآ از طریق کودتا ها بوجود میآید. همچنان یک رژیم دیکتاتور میتواند از طریق انتخابات بوجود بیاید.

دو مشخصه اساسی رژیم های دیکتاتور عبارت است از

۱- مافوق قانون عمل کردن

۲- تولید استبداد و سرکوبگری

پس ما هیچگاهی نمیتوانیم دیکتاتوری”ولو نرم” را بشکل بدیل دموکراسی پیشنهاد کنیم.

مگر یک اصطلاحی در بحث های “انضباط جامعه” گاهی مطرح میشود و من خودم سخت طرفدار آن هستم و این اصطلاح باییست در تیوری (دولت و حقوق) انکشاف یابد عبارت است از (دیکتاتوری قانون اساسی) توآم با ایجاد (محکمه قانون اساسی) که هیچگاهی در سیستم قضائی افغانستان وجود نداشته بلکه گاهی وظیفه آنرا قاضی القضات اجرآ میکند که اولآ منظور محکمه قانون اساسی را نمیتواند برجا کند ثانیآ میتواند خلاف عدالت عمل کند. البته این بحث کاملآ جدا است.

مگر دیکتاتوری (قانون اساسی) همچنان مربوط مولفه دموکراسی است نه دیکتاتوری!

آخر سخن اینست که دموکراسی واقعی به اصل تعریف آن ( حاکمیت مردم- توسط مردم- برای مردم) بدیل ندارد.داکتر همت فاریابی