از درسهای تاریخ باید آموخت
فرهاد
این شب از بخت بدی کیست که فردا نمیشود
بال سحر که بسته پیدا نمیشود
ای دل صبور باش به تدبیر تکیه کن
از آه و ناله درد مداوا نمیشود
باید به هم رسیم کی موجی شود بلند
هر قطره علیحده دریا نمیشود
فانی
نظر به شهادت تاریخ غازی امان الله بعد از اعلان استقلال و تصفیه با دولت انگلیس مشغول اصلاحات داخلی در تمام عرصه ها از جمله فرهنگی، اقتصادی، اداری، نظامی و غیره گردید. بخاطر اگاهی دهی بیشتر شهروندان از جمله جوانان مشت نمونه خروار چند مثال از عملکردهای مرحوم امان الله خان خدمت خواننده گان گرامی یادآور میشوم. غازی امان الله نظامنامه تشویق صنایع را بتاریخ اول ثور 1302 در چهار فصل، سی و یک ماده به تصویب رسانید. در نظامنامه موضوع حیاتی از جمله دادن پنج جریب زمین بطور رایگان، معافیت از محصولات گمرکی مالیات وغیره همکاری ها برای مؤالدین تذکر بعمل آمده بود.
غازی امان الله برای دهاقین، پیشه وران و اکثریت ملت افغانستان فشارهای تحمیلی را سبک ساخت. مالیات، حواله غله، خریداری آذوقه رسانی بواسطه فیودالها و ملک ها، تشکیل قریه داری، اخذ مالیات مواشی شمارش ناشده، کار اجباری و بیکاری، تکس های متعدد بازار از پیشه وران و امثال آن را لغو نمود، مالیات اراضی نقدی معین شد و تمام افراد مالیه دهنده مستقیما بدون مداخله خان و ملک نقد به دفاتر مالی مربوط گردید دولت تمام احتیاجات خود را به پول نقد و رضای مردم میخرید، حیوانات مالداران همه ساله شمارش شده از روی موجودیت آن مالیه اخذ میگردید. و برای این کار قانونی بنام محصول مواشی وضع گردید، برای تنظیم مالیه در کابل مکتب بنام اصول دفتر به مدیریت میرزا مجتبی خان ایجاد گردید فارغان آن به مأموریت های مالیه کشور گماشته می شدند آن کار امور حسابی کهنه دولت را به سیستم عصری شهری درآورد و برای تهیه حکام مطلع مکتب حکام در مرکز تأسیس گردید.فارغان آن به حکومت محلی منصوب میشد، قانون وظایف اداری را تنظیم مینمودند.
در سال 1923 در حالیکه یکسال بیشتر از قانون تشویق صنایع پاس شده بود دولت وقت از راه ریفورم مالیات اثرگذاری صنایع را تشویق میکرد همچنین برای تقویه تولیدات داخلی قانون تقاوی وضع گردید تجارت نیز ساحه وسیع تری پیدا کرد، گمرکات متعدد داخلی لغو گردید در نتیجه این ریفورمها انکشاف سرمایه داری سرعت پیدا کرد، محاکم شرعی در معاملات تجارتی بوجود آمد، شرکت های تجارتی، تنویرات مؤثر ادویه رفقای افغان، اتحاد افغان قمر ضیأ به همکاری جرمنی و تجارتخانه شوروی در کابل تأسیس گردید با دولت انگلیس قرارداد تجارتی امضأ شد دولت موسسات تجارت ملی را بنام شرکت امانیه ثمر ساخت. حکومت امانیه در صدد تورید فابریکه ها و تمدید خط آهن برآمد در لویه جرگه 1307 امان الله خان گفت دولت یک فابریکه ترمیم طیارات و ساختن باروت سفید را ایجاد مینماید اولین سازنده باروت سفید رضا بیک متخصص ترکی بود در سال 1921 در کابل وفات نمود شخص امان الله خان در جنازه اش اشتراک نمود دولت با دو شرکت جرمنی و فرانسوی قرارداد بست که طبق آن در ده سال خط آهن از جنوب به شمال کشور تکمیل گردد از دولت های جرمنی و پولند حق ترانزیت را بدست آورد و برای انعقاد قرارداد های دیگر از جمله معادن لاجورد بدخشان، نفت هرات، معادن آهن، ذغال، گوگرد، شیشه، سنگ ریشه ابرک، تباشیر، مرمر، گل سفیدو رنگهای مختلف پروگرامی را روی دست گرفت و برای اداره تنظیم جنگلات پکتیا، اسمار و غیره تزئید نسل اسپ، تعمیم نسل قره قل و ترقی پیله وری پلان را طرح کرد در کابل نمایشگاه صنایع ملی را دایر نمود استفاده از پارچه های تولیدات داخلی بالای مأمورین اجباری گردید در نتیجه اصلاحات متذکره عاید دولت از 80000000 روپیه به 180000000 روپیه بالا رفت تمدید لین تلگراف و تلیفون بین مرکز و قندهار زیر کار گرفته شد به فابریکه های چرمگری گوگرد سازی باروت سازی سمنت برق داده شد استیشن های برق پغمان، جلال آباد و قندهار زیر کار گرفته شد. کارخانه های ترمیم موتر، پرزه سازی، صابون سازی، عطریات، نخ تاری، پارچه بافی، نجاری، یخ سازی، پنبه و روغن کشی در قندهار، مزار و هرات تأسیس گردید.اعمار فابریکه های ذیل از جمله تیل خاک کشی، قند سازی، نساجی، نخی، گلیم، دکمه سازی، حفظ میوه، مسکه، پنیر سازی، پسته هوایی بین کابل، مزار، شوروی، ایران و ترکیه مد نظر گرفته شد بند های آی آب غازی و غزنی تکمیل شد و بستن آب څمکنی روی دست گرفته شد کارهای فوق ثابت میسازد که مردم افغانستان در هر زمان مخالف پیشرفت و ترقی نبوده حمایت از مرحله اول اصلاحات در همه عرصه ها از جمله اقتصادی زمان غازی امان الله خان اثبات ادعای ماست با تأسف در مرحله دوم اصلاحات، انحرافات سران دولت از مسیر اصلی و مسلط شدن افراد فاسد در دستگاه های دولت سبب شد که اوامر حیاتی را با رشوه خوری و خیانت ملوث نمایند و هر ریفورم را به شکل منفور و مسخره در نزد مردم تمثیل میکردند عاملین بازی های متذکره توانستند با انجام بازی های رنگارنگ بین دولت و مردم فرسنگ ها فاصله ایجاد نمایند در مقابل دشمنان داخلی و خارجی سوگند خورده که تحولات را به نفع خویش نمی دانستند از نارضایتی های مردم سؤ استفاده نموده دست به توطه زده دولت تحول پسند امان الله را به سقوط مواجه ساخته چراغ دروازه علم و معرفت، تحول و ترقی را سالهای سال بروی مردم افغانستان بستند در حالیکه چندین دهه از حوادث خونین فوق الذکر سپری میشود با تأسف هنوز هم سران دولت وحدت ملی از آن درس عبرت نگرفته کشمکش ها را بخاطر نصب افراد و گروه های که متهم به فساد گسترده، غضب ملیون ها جریب زمین، غارت به ارزش هزاران میلیون دالر ثروت های مادی و معنوی کشور، کشتار ده ها هزار مردم بیگناه، ویرانی شهرها، قاچاق مواد مخدر، سنگ های قیمتی، آثار باستانی، قطع جنگلات مثمر و غیر مثمر، استخراج غیر قانونی و غیر فنی هزاران معدن، لیلام نمودن هزاران دستگاه تولیدی، خدماتی، تجارتی، دولتی مختلط زیر نام خصوصی سازی به نرخ کاه ماش، دامن زدن انواع خشونت های خانواده گی، خصومت های قومی، لسانی، مذهبی، تنظیمی، حزبی، مردم ستیزی ، قانون ستیزی، فرهنگ ستیزی، زن ستیزی وغیره میباشند در قدرت آغاز نموده باین کار خویش بار دیگر زمینه گسترش جنایات خونین را در کشور برای دشمنان سوگند خورده افغانستان مساعد و ده ها میلیون مردم با عزت ما را در داخل و خارج کشور نگران ساخته اند.
به باور ما وقت آن رسیده که تمام نیروهای سالم اندیش کشور بخاطر سپاس گذاری و ادای احترام به ارواح شهدای راه استقلال آزادی، ترقی و پیشرفت کشور در حال حاضر نیز در سنگ های داغ بخاطر نجات کشور از لوث دشمنان سوگند خورده و دفاع از تمامیت ارضی، استقلال و حاکمیت ملی قهرمانانه میرزمند جان های شیرین خود را قربان آرزوی های مقدس مردم و کشور نموده و مینمایند صدای اعتراض خویش را از طریق مبارزات مسالمت آمیز حرکات جامعه مدنی وسایر اطلاعات جمعی بر ضد کشمکش های فوق الذکر بلند نمایند تا کشور و مردم ازین بیشتر در گرداب های خونین غرق نگردند.
