«آسه آن» ابزار آمریکا در بازی با چین نیست
مترجم: سایت «۱۰ مهر»برگرفته از : گلوبال تایمز، سرمقاله ۱۵ ماه مه ۲۰۲۲ *
در این اجلاس، ایالات متحده و «آسه آن» متعهد شدند که روابط خود را از یک مشارکت استراتژیک به یک «مشارکت استراتژیک جامع» در نوامبر ارتقا دهند. برخی تحلیلگران می‌گویند که تصمیم «آسه آن» برای به تعویق انداختن اعطای «مشارکت راهبردی جامع» به ایالات متحده تا نوامبر، تعیین یک «دوره اثبات صلاحیت» برای واشنگتن است. اکثر کشورهای آسیایی آرزو می‌کنند که ایالات متحده بتواند با اقدامات خود به‌جای شرکت در تضعیف منطقه، به منطقه بیشتر کمک کند. واشنگتن به‌جای پرداختن به یک بازی حاصل جمع صفر و تلقی روابط خود با «آسه آن» به‌عنوان بازی روی الاکلنگ، باید به «آسه آن» گوش دهد.
نشست ویژه آمریکا و «آسه آن» که زمانی به تعویق افتاده بود، این هفته در واشنگتن برگزار شد. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در جریان سخنرانی خود گفت: «روابط ما با شما [اعضای «آسه آن»] در سال‌ها و دهه‌های آینده است.» کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده، افزود: «ما با هم از تهدیدات پیشِ رو علیه قوانین و هنجارهای بین‌المللی محافظت خواهیم کرد». طرف آمریکایی علناً به چین اشاره نکرد، اما افکار عمومی عموماً بر این باورند که وقتی در حال حاضر ایالات متحده وارد دیپلماسی چندجانبه می‌شود، اغلب چین را به «قهرمان اصلی غایب» تبدیل می‌کند.
با این حال، کشورهای «آسه آن» به‌طور کلی در مورد این اجلاس محتاطانه عمل کردند. نخست‌وزیر کامبوج، سامدک تکو هون سن، به‌صراحت گفت که «ما مجبور نیستیم بین ایالات متحده و چین یکی را انتخاب کنیم.» فام مین چین، نخست‌وزیر ویتنام در سخنرانی خود در واشنگتن تأکید کرد که «بین استقلال و وابستگی، انتخاب ما همیشه استقلال است … بین مذاکره و رویارویی، ما مذاکره را انتخاب می‌کنیم. بین گفت‌وگو و درگیری، ما گفت‌وگو را انتخاب می‌کنیم، و بین صلح و جنگ، ما صلح را انتخاب می‌کنیم. بین همکاری و رقابت، ما همکاری را انتخاب می‌کنیم.» جوکو ویدودو، رئیس‌جمهور اندونزی گفت: «اندونزی انتظار دارد که این نشست ویژه، مشارکتی را ایجاد کند که می‌تواند به صلح، ثبات و رفاه منطقه‌ای کمک کند.»
احتیاط کشورهای «آسه آن» منطقی است. امسال ۴۵مین سالگرد روابط «آسه آن» و ایالات متحده است. از هر منظری، رابطه بین دو طرف را به‌سختی می‌توان «ایده آل» توصیف کرد. در ماه مارس، ایالات متحده اعلام کرد که تحقیقاتی را در مورد ادعای دورزدن تعرفه پنل‌های خورشیدی وارداتی به ایالات متحده از کامبوج، مالزی، تایلند و ویتنام آغاز خواهد کرد، زیرا ادعا می‌کند که ماژول‌های پانل‌ها ممکن است از چین آمده باشند و باعث ایجاد موج شوک در صنایع مربوطه شود.
بر اساس بیانیه مشترکی که سه کشور در اوایل ماه مه منتشر کردند، کامبوج، اندونزی و تایلند قرار است در اواخر سال جاری میزبان سه نشست مهم رهبران در منطقه آسیای جنوب شرقی باشند. این بیانیه پیشنهاد می‌کند که این نشست‌ها «برای همه کشورها/اقتصادهای شرکت‌کننده» برگزار می‌شود، که به‌معنای واقعی، خواسته‌های غیرمنطقی ایالات متحده و غرب را که فشار بر سه کشور را برای منزوی کردن روسیه وارد کردند، رد می‌کند.
اجلاس ویژه آمریکا و «آسه آن» پیش از برگزاری نیز در مسیر خود با دست‌اندازهایی مواجه بوده است. ایالات متحده تاریخ جلسات پیشنهادی «آسه آن» را تغییر داد، حتی به‌طور یک‌جانبه برگزاری آن را در ماه مارس اعلام کرد، که نارضایتی اعضای «آسه آن» را برانگیخت.
در این اجلاس، ایالات متحده متعهد شد ۱۵۰میلیون دلار در کشورهای «آسه آن» سرمایه‌گذاری کند که یکی از معدود «نتایج» اساسی این اجلاس شد. اما این موضوع مورد تمسخر افکار عمومی بین المللی قرار گرفت، زیرا مجلس نمایندگان لایحه‌ای را تصویب کرد که ۴۰میلیارد دلار به اوکراین کمک می‌کند. ۶۰میلیون دلار از مجموع ۱۵۰میلیون دلار سرمایه‌گذاری در «آسه آن»، برای کمک به شرکای ایالات متحده در ترویج دفاع دریایی استفاده خواهد شد. واشنگتن در مورد اینکه می‌خواهد به اعضای «آسه آن» در توسعه انرژی پاک، ترویج آموزش و مبارزه با همه‌گیری کمک کند، حرف می‌زند، اما در واقع همچنان بر «امنیت» برای «مقابله با نفوذ چین» تمرکز می‌کند. جای تعجب نیست که یک مقام سنگاپوری به آمریکایی‌ها گفت ــ شما تمایل دارید که با تمرکز بر یک مسأله واحد به منطقه نزدیک شوید، که آن امنیت است، اما آسیایی‌ها با تجارت زندگی می‌کنند.
کرت کمپبل، مقام ارشد کاخ سفید در امور آسیا، پیش از این نشست، گفت که ایالات متحده «نمی‌خواهد آسیای جنوب شرقی یا آسیا را وارد یک جنگ سرد جدید کند.» او گفت که ایالات متحده «میل به رقابت مسالمت‌آمیز به‌شیوه‌ای موثر» دارد. درک چنین لفاظی‌های دیپلماتیک دشوار نیست. اگر «صلح» ذکر‌شده توسط واشنگتن برای تضمین «مزیت مطلق» خود با راندن دیگران به ورطه ضعف است، و در حالی که «موثر» به‌معنای هدف نهایی مهار چین می‌باشد، چنین اقدامی هر چقدر هم که پنهان باشد مورد استقبال قرار نخواهد گرفت. اعضای «آسه آن» جنگ و درگیری‌های منطقه‌ای را پشت سر گذاشته‌اند. آنها عمیقاً می‌دانند که صلح و توسعه چقدر ارزشمند است. اکثر اعضای «آسه آن» آنقدر باتجربه و عاقل هستند که از تبدیل شدن به پیاده در بازی بین ابرقدرت‌ها اجتناب کنند.
در دایره استراتژیک ایالات متحده، به اصطلاح این مفهوم وجود دارد که «آسه آن» از نظر اقتصادی به چین وابسته است و در عین حال برای امنیت به ایالات متحده متکی است. باید به این نکته اشاره کرد که چین و «آسه آن» شرکای متقابل هستند ــ این ربطی به وابسته بودن یکی به دیگری ندارد. هنجار متقابل سودمند و برد ــ برد و فراگیر بودن، محور اصلی همکاری چین و «آسه آن» بوده است. این بلوک بزرگ‌‌ترین شریک تجاری چین در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ بود. در نوامبر ۲۰۲۱، چین قول داد در سه سال آینده ۱/۵ میلیارد دلار کمک توسعه بیشتری به اعضای «آسه آن» ارائه نماید تا به این کشورها در مبارزه با همه‌گیری و احیای اقتصادشان کمک کند. مفهوم به اصطلاح اتکا به ایالات متحده برای امنیت بیشتر، تلاش واشنگتن برای کمرنگ کردن و پنهان ساختن جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیکی خود با ایجاد «تهدید» است. با تحریک واشنگتن، دولت سابق فیلیپین بنیگنو اکوینو سوم Benigno Aquino III مایل بود که مهره ایالات متحده باشد و به اصطلاح دادگاه داوری دریای چین جنوبی را به‌راه انداخت. اما در نهایت چه چیزی جز یک تکه کاغذ باطله به‌دست آورد؟
در این اجلاس، ایالات متحده و «آسه آن» متعهد شدند که روابط خود را از یک مشارکت استراتژیک به یک «مشارکت استراتژیک جامع» در نوامبر ارتقا دهند. برخی تحلیلگران می‌گویند که تصمیم «آسه آن» برای به تعویق انداختن اعطای «مشارکت راهبردی جامع» به ایالات متحده تا نوامبر، تعیین یک «دوره اثبات صلاحیت» برای واشنگتن است. اکثر کشورهای آسیایی آرزو می‌کنند که ایالات متحده بتواند با اقدامات خود به‌جای شرکت در تضعیف منطقه، به منطقه بیشتر کمک کند. واشنگتن به‌جای پرداختن به یک بازی حاصل جمع صفر و تلقی روابط خود با «آسه آن» به‌عنوان بازی روی الاکلنگ، باید به «آسه آن» گوش دهد.
