مکرون – لو پن؛ دو جهان متفاوت پیش روی فرانسوی‌ها
امانوئل مکرون و مارین لو پن در دور نخست انتخابات ۲۰۲۲ ریاست جمهوری فرانسه با اکثریت آرا به دور دوم انتخابات این کشور راه یافتند تا بار دیگر رقابت بین این دو چهره در سال ۲۰۱۷ تکرار شود؛ رقابتی که نتیجه آن دو چهره متفاوت از جهان را پیش روی فرانسویان ترسیم می‌کند.
به گزار ایرنا، مکرون در دور نخست انتخابات با کسب ۲۷.۶ درصد آرا در جایگاه نخست ایستاد و لو پن نیز ۲۳.۴۱ درصد آرا را از آن خود کرد تا بار دیگر موازنه قدرت در این کشور به رقابت هواداران طیف میانه‌روها و راست افراطی فرانسه بستگی یابد؛ رقابتی که آخرین مرحله آن برای ۲۴ آوریل (چهارم اردیبهشت) برنامه‌ریزی شده است.
هرچند بسیاری از نامزدهای انتخابات ۲۰۲۲ فرانسه پس از اعلام نتایج دور نخست، بر اساس یک سنت دیرین و با هدف جلوگیری از به قدرت رسیدن پوپولیست‌ها و احزاب راست افراطی که رهبری آن را لو پن بر عهده دارد، وارد صف‌بندی‌های سیاسی شده و اغلب آنها مستقیم یا غیرمستقیم (همچون ژان لوک ملانشون) از مکرون حمایت کردند و کفه قدرت به سمت رئیس جمهور فعلی این کشور سنگینی می‌کند، اما فرانسویان نشان داده‌اند که می‌توانند شگفتی‌ساز باشند و نباید بدون قید و شرط به نتایج نظرسنجی‌ها و تحلیل‌ها امید بست.
بررسی وعده‌ها و سیاست‌های انتخاباتی این ۲ نامزد نشان می‌دهد که هرکدام یک فرانسه متمایز از یکدیگر را برای رای‌دهندگان فرانسوی ترسیم می‌کنند و از این‌رو نتایج این انتخابات به ویژه در صورت به قدرت رسیدن لو پن، چه بسا بسیاری از نظام‌های فعلی جهان از جمله در قاره اروپا را تغییر دهد.
به همین مناسبت مواضع و شعارهای انتخاباتی مکرون و لو پن برای ترسیم آنچه چشم‌انداز جدید فرانسه می‌توان در نظر داشت، ضروری به نظر می‌رسد.
اتحادیه اروپا در انتخابات فرانسه؛ مطبوع یا محدود
مکرون ثابت کرده است که از طرفداران اتحادیه اروپا و مخالف ظهور پوپولیسم است و این اتحادیه را به مدت پنج سال به عنوان ستون مرکزی دیپلماسی خود و راه حلی برای مشکلات فرانسه قرار داد.
وی می‌خواهد از فرصت ریاست بر اتحادیه اروپا برای انجام اصلاحات در حوزه شینگن با هدف تقویت مرزهای خارجی این اتحادیه، هماهنگ کردن قوانین پناهندگی و حمایت از مهاجران و پناهندگان استفاده کند.
در طرف مقابل، لو پن بر خلاف سال ۲۰۱۷ که موضوع خروج از یورو و اتحادیه اروپا حمایت می‌کرد، در این انتخابات می‌خواهد که در اتحادیه اروپا بماند تا به گفته خودش “اصلاح آن را از درون” انجام دهد.
برتری قوانین ملی بر قوانین اروپایی از جمله این سیاست‌هایی است که لو پن وعده آن را در صورت پیروزی در انتخابات مطرح کرده است؛ سیاستی که مخالفان لو پن آن را به منزله “فرگزیت” تعبیر می‌کنند.
همچنین لو پن رئیس‌جمهور فعلی این کشور را به دفاع نکردن از منافع فرانسه در برابر آلمان متهم می‌کند و بر تمایل خود برای شکستن همه توافق‌نامه‌های همکاری نظامی-صنعتی که از سال ۲۰۱۷ منعقد شده است، تاکید دارد؛ هرچند از طرف دیگر خواستار تقویت روابط دوجانبه در زمینه‌های آموزشی و فرهنگی با آلمان است.
لو پن همچنین مدعی است که می‌خواهد کمک فرانسه به بودجه اروپا را پنج میلیارد یورو کاهش دهد و تصمیم دارد اختیارات کمیسیون اروپا را محدود کند.
در حوزه شینگن نیز دیگر نمی‌خواهد آن را ترک کند، اما قصد دارد کنترل‌های موقت مرزی را به صورت مجدد برقرار کند تا دیگر اعضا محبور به برگزاری مذاکرات بر سر یک معاهده جدید شوند.
چشم‌انداز مهاجرت به فرانسه
بر اساس اطلاعات موجود، موضوع مهاجرت در فرانسه هیچگاه به اندازه دوره پنج ساله مکرون مهم نبوده است و به طور متوسط بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ هر سال ۲۵۵ هزار و ۶۷۵ مجوز اقامت به مهاجران غیراروپایی اعطا شده است.
به اعتقاد مکرون، مهاجرت یک فرصت است و رئیس جمهور کنونی این کشور به طور منظم از سنت فرانسه در استقبال و همچنین از حق پناهندگی دفاع می‌کند.
البته او معتقد است که باید در سیستم مهاجرپذیری فرانسه تجدید نظر صورت گیرد و اقدامات برای اخراج مهاجران غیرقانونی به مرزها را بی‌نتیجه می‌داند.
برای افزایش تعداد اخراج‌ها، مکرون قصد دارد طرح امتناع از پناهندگی به طور سیستماتیک با الزام به ترک قلمرو فرانسه همراه باشد.
علاوه بر این، مکرون می‌خواهد شرایط دسترسی به مجوزهای اقامت برای بیش از چهار سال را با مشروط کردن آنها به آزمون زبان فرانسوی و فرآیند واقعی ادغام حرفه‌ای بازبینی کند؛ با اجرای این سیاست روند بررسی درخواست‌ها شتاب می‌گیرد اما امتناع به طور خودکار با یک روش ساده اخراج همراه می‌شود.
وی همچنین قصد دارد به سیاست تحریم‌های خود علیه کشورهایی که از بازگشت اتباع خود امتناع می‌کنند ادامه دهد.
لو پن اما توقف مهاجرت را محور اصلی برنامه خود قرار داده است و دسترسی به تابعیت فرانسوی را به تابعیت بر اساس معیارهای شایستگی، محدود می‌کند.
وی همچنین می‌خواهد درخواست های پناهندگی را فقط از خارج از فرانسه بررسی کند و وعده می‌دهد که مهاجران غیرقانونی، بزهکاران و مجرمان خارجی را سیستماتیک از این کشور اخراج کند.
بر اساس سیاست‌های وی، هر فردی که تابعیت فرانسوی داشته باشد، به ویژه برای دسترسی به مسکن یا کار، نسبت به یک خارجی دارای مزیت خواهد بود.
لو پن قصد دارد سیاست‌های خود در حوزه مهاجرت را با انجام همه‌پرسی ابتکاری شهروندان در قانون اساسی فرانسه بگنجاند.
وی همچنین قصد دارد کمک‌های اجتماعی را به فرانسوی‌ها اختصاص دهد و دسترسی به مزایای همبستگی را به پنج سال کار در فرانسه مشروط کند.
لو پن همچنین قول داده است که اجازه اقامت و ارایه کمک‌های پزشکی دولتی برای هر خارجی که یک سال در فرانسه کار نکرده است، را لغو کند.
روسیه و جنگ اوکراین؛ پاشنه آشیل نامزدها؟
مکرون چندین هفته بین مقابله سخت در برابر مسکو و حفظ شرایط گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین همتای روس خود در زمینه اوکراین در نوسان بود و این امر شکاف بزرگی بین وی و فرانسویان ایجاد کرد که انتقادات زیادی را نیز برای او به همراه داشت.
در اوکراین نیز کلمه مکرونر (macroner) ایجاد شد که آن را اینگونه تعریف می‌کردند: “تلاش برای توضیح دادن به قاتلان که کشتن مردم اشتباه است”.
اما از طرف دیگر مکرون در قبال لفاظی‌های رئیس جمهور آمریکا که همتای روس خود را “قصاب” خطاب کرد یا استفاده از واژه “نسل‌کشی” که توسط جو بایدن در موضوع اوکراین مطرح شد، با احتیاط عمل کرد و خواستار تحقیقات بین‌المللی برای جمع‌آوری شواهد شد.
وی همچنین از اروپا می‌خواهد که وابستگی خود به حوزه انرژی روسیه را کاهش دهد و به همین منظور از توسعه انرژی هسته‌ای در فرانسه حمایت می‌کند.
در آن سوی میدان رقابت‌های انتخاباتی فرانسه، لو پن اعلام آمادگی کرده است که “تجهیزات دفاعی” به معنای سلاح‌های غیرکشنده به اوکراین تحویل دهد؛ اما نه سلاح‌های سنگینی که به اعتقاد وی فرانسه را در کنار اوکراینی‌ها در برابر روسیه “هم جنگ” می‌کند.
وی در طول مبارزات انتخاباتی ۲۰۱۷ مورد استقبال ولادیمیر پوتین قرار گرفت و در موضوع کریمه نیز در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که هیچ تهاجمی از طرف روسیه به این منطقه صورت نگرفته است و ساکنان کریمه خود را روس می‌دانند.
لو پن همچنین در حال بازپرداخت وام ۹.۴ میلیون یورویی خود به روسیه است؛ وامی که در انتخابات پیشین برای تامین کمپین انتخاباتی خود دریافت کرد و دلیل آن را همکاری نکردن بانک‌های فرانسوی برای اعطای وام اعلام کرد.
در انتخابات امسال نیز وی یک وام ۱۰.۶ میلیون رورویی از یکی از بانک‌های مجارستان دریافت کرده است که این موضوع نیز انتقاداتی به همراه داشته و عده‌ای روسیه را پشت پرده این وام معرفی می‌کنند.
لو پن به صورت مرتب به نزدیکی با روسیه متهم می‌شود اما وی در پاسخ به میزبانی مکرون از رئیس جمهوری روسیه در کاخ ورسای و سپس در قلعه قرون وسطایی برگانسون محل اقامت رسمی رئیس جمهور فرانسه اشاره می‌کند و تاکید دارد که همواره فقط از منافع فرانسه دفاع کرده است.
وی در مبارزات انتخاباتی امسال برخی از اظهارات خود درباره پوتین را اصلاح و در این مرحله از پیشنهاد خود مبنی بر توافق نظامی با مسکو چشم‌پوشی کرد.
او همچنین از واژه جنایات جنگی در اوکراین پس از کشف صدها جسد غیرنظامی در منطقه کی‌ف صحبت کرده است.
اسلام از منظر مکرون و لو پن؛ تفاوت میان بد و بدتر
آمار دقیقی از تعداد مسلمانان فرانسه وجود ندارد اما جمعیت این اقلیت مذهبی بیش از پنج میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در این کشور اروپایی برآورد می‌شود و به این ترتیب مسلمانان که پس از مسیحیان پرتعدادترین پیروان یک مذهب در فرانسه محسوب می‌شوند، دست کم هشت درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند.
نامزد پوپولیست انتخابات فرانسه همانگونه که بارها اعلام کرده بود، بر تمایل خود برای ممنوعیت کامل پوشیدن حجاب در فضاهای عمومی فرانسه تاکید کرده است.
لو پن با تاکید بر ضرورت مبارزه با اسلام‌گرایی افراطی اعلام کرده است در صورت پیروزی در انتخابات می‌خواهد داشتن حجاب را در اماکن عمومی ممنوع کند.
او هیچ تمایزی بین حجاب ساده (حجاب اسلامی پوشاننده مو)، نقاب یا برقع (اشکال مختلف حجاب کامل) قائل نشده است؛ بنابراین به طور مشخص، پوشیدن آن دیگر در خیابان، مغازه‌ها، رستوران‌ها، وسایل نقلیه عمومی (اما نه در خانه شخصی یا برای مثال در مسجد) قانونی نخواهد بود.
این نامزد پوپولیست معتقد است که حجاب یک لباس اسلامی است و به گفته وی حجاب لباس یک ایدئولوژی است و نه یک مذهب.
لو پن با در فوریه گذشته نیز لایحه‌ای را با هدف مبارزه با ایدئولوژی‌های اسلام‌گرایانه ارایه کرد و گفته است که در صورت تصویب، این قانون را از طریق اعمال جریمه اجرا می‌کند.
در سوی دیگر ماجرا، هرچند مکرون در دوران ریاست جمهوری خود محدودیت‌های گسترده و کم‌سابقه‌ای نسبت به مسلمانان فرانسه ایجاد کرد، اما سیاست لو پن را خلاف اصل سکولاریسم در این کشور ارزیابی می‌کند.
به اعتقاد مکرون، اگر لو پن حجاب را ممنوع کند، باید سایر علائم مذهبی از جمله صلیب و یرملکه (لباس مخصوص یهودیان) را نیز ممنوع کند.
مکرون بر ضرورت اجرای روح قانون لائیسیته مصوب ۱۹۰۵ تاکید می‌کند و در عین حال وعده آزادی‌های مذهبی را می‌دهد.
وی با دفاع از ممنوعیت حجاب در مدارس مطابق با قوانی فرانسه، گفته است که تصمیم به تغییر قانون فعلی به این معنا که این قانون را تا همه اماکن عمومی گسترش دهد، ندارد.
مکرون همچنین در واکنش به اظهارات لو پن مبنی بر ممنوعیت حجاب، اعلام کرده است که “داشتن حجاب در اماکن عمومی هیچ کشوری ممنوع نیست، آیا می‌خواهید ما اولین کشور باشیم؟”
البته لازم به یادآوری است که هیات وزیران دولت مکرون در ۹ دسامبر ۲۰۱۹ (۱۸ آذر ۹۸) پیش‌نویس قانونی را به مجلس داد که “قانون تایید رعایت اصول دمکراسی” نام دارد و به عنوان “قانون مقابله با جدایی‌طلبی” نیز شناخته می‌شود که در عمل محدودیت‌های بیشتری را برای مسلمانان ایجاد کرد و ممنوعیت حجاب اسلامی در مدارس را به دانشگاه ها و نیز مادران محجبه‌ای که فرزندانشان را در سفرهای دانش‌آموزی همراهی می‌کنند، گسترش داد.
دولت مکرون همچنین سندی موسوم به “منشور اصول اسلام” را برای نظارت بیشتر دولت بر فعالیت گروه‌های اسلامی تصویب و اجرایی کرد که در جریان آن شورای مسلمانان فرانسه به عنوان سازمان سراسری انجمن‌های اسلامی این کشور منحل شد و به موجب این سند همه گروه‌های اسلامی برای ادامه فعالیت باید این سند را پذیرفته و به آن بپیوندند.
تنظیم مناسبات با ناتو
رئیس جمهور فعلی فرانسه هرچند که بارها از ناتو انتقاد و حتی در سال ۲۰۱۹ با عبارت “مرگ مغزی” از آن یاد کرد، اما به سودمندی این اتحاد سیاسی،نظامی و دفاعی ایجاد شده در سال ۱۹۴۹، به ویژه در زمینه جنگ در اوکراین، معتقد است.
در طرف دیگر ماجرا، لو پن که پیشتر طرفدار خروج فرانسه از فرماندهی یکپارچه ناتو بود، به تازگی اعلام کرد که در این ائتلاف باقی خواهد ماند و از درخواست ماده پنج آن (یک کشور عضو را موظف می‌کند که در صورت تجاوز به دیگری، به آنها کمک کند) صرف نظر نخواهد کرد.
به عبارتی او تاکید دارد که نه تسلیم شدن به مسکو یا چین را می‌خواهد و نه موافق تبعیت از آمریکا است.
به تازگی نیز لو پن از نزدیکی استراتژیک بین ناتو و روسیه پس از پایان جنگ در اوکراین سخن گفته است و به اعتقاد وی این به نفع فرانسه و اروپا است.
لو پن همچنین اینگونه استدلال می کند که آمریکا هیچ علاقه ای به ظهور یک اتحادیه نزدیک به چین و روسیه را ندارد.
