در خاورمیانه هیچ یک آگاه نیستند که توافقات سرّی که باید در 30 ژوئن آینده، در حاشیۀ توافقات چند جانبه، در رابطه با مسئلۀ هسته ای توسط واشنگتن و تهران به امضا رسد قواعد بازی را برای ده سال آینده مشخص خواهد کرد.

این توافقات در وضعیتی مطرح شده است که ایالات متحده جلوی عربستان سعودی و روسیه به نخستین تولید کنندۀ نفت تبدیل شده است. ایالات متحده دیگر برای مصارف خودشان نیازی به نفت خاورمیانه ندارند و حساسیت آنها نسبت به این مسئله تنها به دلیل حفظ داد و ستدهای بازار جهانی به دلار است.

علاوه بر این واشنگتن جابجائی هائی را در استقرار نیروها از اروپای غربی و خاورمیانه به سوی خاور دور آغاز کرده است. چنین موردی به این معنا نیست که این مناطق را رها می کند، بلکه آمریکا این بار در پی تضمین امنیت خود ولی با ساز و کار دیگری است.

اسرائیل

بر اساس اطلاعاتی که ما در اختیار داریم، از 17 ماه پیش (یعنی در رابطه با گفتگوهای بین واشنگتن و تهران که از 27 ماه پیش آغاز شده)، تل آویو با عربستان سعودی در حال گفتگو بوده است. نمایندگان عالی مقام این دو کشور پنج بار در هندوستان، ایتالیا و جمهوری چک با هم ملاقات کرده اند.

همکاری بین تل آویو و ریاض به طرح ایالات متحده برای ایجاد «نیروی مشترک عرب» به پشتیبانی اتحادیۀ عرب ولی به فرماندهی اسرائیل باز می گردد. نیروی مشترک عرب عملاً در یمن به کار بسته شد و سربازان اسرائیلی خلبانی بمب افکن های سعودی را در چهارچوب نیروی مشترک عرب به عهده دارند و ستاد فرماندهی آنها نیز توسط اسرائیل در سومالی لاند بر پا شده، یعنی در کشوری که رسماً وجود خارجی ندارد و به رسمیت شناخته نشده است. سومالی لاند در آن سوی تنگۀ باب المندب واقع شده است [1].

با این وجود، ریاض تا وقتی که اسرائیل پیشنهاد صلح عرب توسط اتحادیۀ عرب در سال 2002 را نپذیرد، نمی خواهد این همکاری را به شکل رسمی بازشناسی کند. طرح صلح عرب توسط شاهزاده عبدالله پیش از آن که به مقام پادشاهی نائل شود معرفی شده بود [2].

اسرائیل و عربستان سعودی پیرامون چند هدف با یکدیگر به توافق رسیده اند.

اهداف سیاسی :

1) «دموکراتیزاسیون» دولت های خلیج (فارسی)، یعنی شرکت دادن مردم در مدیریت کشور خودشان با این حساب که رژیم سلطنتی خدشه ناپذیر باقی بماند و شیوۀ زندگی وهابی نیز زیر علامت سؤال نرود.

2) تغییر نظام سیاسی در ایران (بی آن که جنگی بر پا شود).

3) ایجاد کردستان مستقل به شکلی که ایران و ترکیه تضعیف شوند (گرچه ترکیه مدت ها با اسرائیل هم پیمان بود) و به همین گونه عراق (ولی نه سوریه، زیرا این کشور به شکل دراز مدت تضعیف شده است).

اهداف اقتصادی :

1) بهره برداری از مناطق نفت خیز در ربع الخالی و سازماندهی یک فدراسیون بین عربستان سعودی، یمن، و حتی عمان و امارات متحدۀ عرب.

2) بهره برداری از مناطق نفت خیز اوگادن (منطقه ای در جنوب شرقی اتیوپی) تحت نظارت اتیوپی، تأمین امنیت بندر عدن در یمن، و ایجاد پل ارتباطی بین جیبوتی و یمن.

به عبارت دیگر، اگر تل آویو و ریاض بخاطر مشکلات ناامید نشوند و بپذیرند که دو سوم عراق، سوریه و نیمی از لبنان زیر چتر کنترل ایران قرار گیرد، آنها می خواهند :

1) مطمئن شوند که ایران از صادر کردن انقلابش چشم پوشی می کند.

2) کنترل مابقی منطقه با حذف ترکیه که در نظارت و مدیریت تروریسم بین المللی جانشین عربستان سعودی شده بود و اکنون در سوریه با شکست روبرو شده است.

فلسطین

بازشناسی بین المللی یک دولت فلسطینی مطابق بر توافقات اسلو و پیشنهادات صلح عرب، تنها به مدتی معادل یک ماه پس از امضای توافقات ایالات متحده و ایران بستگی خواهد داشت.

دولت فلسطینی اتحاد ملی که هرگز عملی نشد، ناگهان استعفا داد. بنظر می رسد که مطمئناً سازمان فتح در جناح محمود عباس به محض این که به عنوان دولت فلسطینی وارد سازمان ملل متحد شود به شکل گسترده مورد پشتیبانی مردم فلسطین قرار خواهد گرفت.

حماس که از سال 2008 به نماد مقاومت تبدیل شده بود، به شکل ناگهانی با اعلام رسمی وابستگی اش به برادران مسلمان (در حالی که این اتحادیۀ اسلامی چندین بار علیه عربستان سعودی دست به کودتا زد) و با حملۀ مسلحانه به تنها کشور منطقه که عملاً از فلسطینی ها دفاع می کرد، یعنی با حمله به جمهوری عرب سوریه اعتبارش را از دست داد. در نتیجه، برای ترمیم چهرۀ مخدوش شده اش، تصمیم گرفت که با احتیاط عمل کند و از این پس حرکات غیر خشونت آمیز را در پیش گرفته است.

بازشناسی دولت فلسطینی به حق مسلم بازگشت فلسطینی ها به سرزمینی که از آن بیرون رانده شده بودند پایان خواهد داد، ولی از وضعیت تازه ای برخوردار خواهند شد. ایالات متحده و عربستان سعودی به شکل گسترده برای توسعۀ اقتصادی دولت جدید سرمایه گذاری خواهند کرد.

از هم اکنون، چندین نامزد انتخاباتی با عجله برای جانشینی محمود عباس در رقابت هستند (زیرا محمود عباس 80 ساله است و دور نمایندگی او نیز در سال 2009 به پایان رسیده). بین این نامزدها محمد دحلان، رئیس قدیمی امنیت که گویا مسموم کردن یاسر عرفات را سازماندهی کرده بوده و در سال 2007 مجبور به ترک کشور شده است. پس از کار برای امارات متحدۀ عربی، و پس از کسب ملیت مونته نگروئی (مثل نخست وزیر سابق تایلند تاکسین شیناواترا) و صرب، در ماه فوریه به کمک دشمنان سابقش در حماس به فلسطین بازگشت. محمد دحلان میلیاردر شد و بی آن که حساب کتابی داشته باشد مبارز و رأی خریداری کرد. نامزد انتخاباتی جدی تر می تواند مروان برغوتی باشد که در حال حاضر به پنج بار حبس ابد در اسرائیل محکوم شده است و در چهارچوب توافقات صلح می تواند آزاد شود. او در واقع تنها شخصیت فلسطینی است که بزهکار نیست و از دست دژخیمان موساد در امان مانده است.

عربستان سعودی

در این وضعیت، سفر شاهزاده محمد بن سلام ، پسر پادشاه سلام عربستان سعودی به روسیه موجب نگرانی شدیدی شد، یک اردوی رسانه ای گزارش داد که او می خواهد از روسیه درخواست کند که از کمک به سوریه خود داری کند. درپی او به مدت یک هفته ایاد بن امین مدنی رئیس سازمان همکاری های اسلامی همراه با چندین وزیر و تعدادی از بازرگانان به روسیه رفت. هیئت سعودی در بازار اقتصادی سن پترزبورگ شرکت کرد و شاهزاده مورد استقبال رئیس جمهور ولادیمیر پوتین قرار گرفت.

سرزمین وهابی از تاریخ بنیانگذاری اش با ایالات متحده مناسبات ممتازی داشته و اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی و سپس روسیه را به مثابه رقیب تلقی می کند. بنظر می رسد که این مناسبات در حال تحول است.

اهمیت بسیار مهم امضای همکاری ها و توافقات اقتصادی می تواند آغازی باشد برای سیاست های جدید تر. عربستان سعودی 16 مرکز اتمی خریداری کرده و در عین حال برآن است تا در پژوهش های فضائی روسیه نیز سهیم گردد و برای توافقات نفتی گفتگو می کند که نتایج آن هنوز منتشر نشده است.

برای رفع ابهام در مورد این گفتگوها، رئیس جمهور ولادیمیر پوتین اعلام کرد که روسیه در مورد سیاست پشتیبانی از سوریه هیچ تغییری نخواهد داد و از آراء مردم سوریه و راه حل سیاسی پشتیبانی خواهد کرد، و مشخصاً به این معنا که رئیس جمهور بشار اسد که به شکل دموکراتیک برگزیده شده تا پایان دور ریاست جمهوری اش در قدرت باقی خواهد ماند.

بازندگان تقسیم مجدد کارت ها

تمام شواهد نشان می دهد که وقتی توافقات ایالات متحده و ایران به امضا برسد [3] بازندگان عبارتند از :

1) مردم فلسطین که از حق مسلم بازگشت به کشورشان که سه نسل برای آن مبارزه کرده اند محروم خواهند شد.

2) ترکیه که می بایستی بهای گرانی برای رؤیای برتری جوئی و پشتیبانی از برادران مسلمان و شکست در سوریه بپردازد [4].

3) فرانسه که طی چهار سال با تلاش پی گیر در پی تمدید منافع استعماری اش در منطقه بود، سرانجام به جایگاه فروشنده برای اسرائیل و عربستان سعودی تنزل کرده است [5].