زبان آریایی یا آریویی چی شد؟

نوشته: دکتر حمیدالله مفید ——————————— زبان بازتاب خرد آدمی است و انسان…

تعامل 

نور محمد غفوری از چندی به اینطرف در مکالمات و نوشتار…

جمال غمبار

آقای "جمال غمبار"، (به کُردی: جەمال غەمبار) شاعر و نویسنده‌ی…

چین کاوشگری به نیمه تاریک ماه فرستاد

منبع تصویر، GETTY IMAGES ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ - ۳ مه ۲۰۲۴ آژانس فضایی…

        تقدیم به ستره محکمه امارت اسلامی افغانستان

معروضه محمد عالم افتخار ولد محمد قاسم دارنده تذکره تابعیت 1401100148058   حضور…

حاکمیت طالبان؛ افزایش بحران و تکانه های بی ثباتی ملی…

نویسنده: مهرالدین مشید استبداد و تبعیض طالبان و به صدا درآمدن…

چند شعر از حمید تیموری‌فرد

بزم کبوتران   در تالار توت و ارغوان  سایه‌ی گل درشت انجیر  تارمی خلوت…

ساز آفرینش

رسول پویان رحیم و رحـمان را تابکی قـهار می گویند برای بـندگان…

چرا ادبیات دوران کهن و میانه کم‌تر حزین بود؟

در پرداخت‌های ساختاری ادبیات جهان از شعر و غزل و…

انسان گرایی پاسخی ناتمام در برابر ناپاسخگویی اندیشه های فلسفی…

نویسنده: مهرالدین مشید  انسان گرایی به مثابه ی داعیه ی برگشت…

گنجینۀ الهام

رسول پویان 2/5/2023 روزباخورشیدوشب سیل شباهنگم خوش است زیــر نـور خلـوت مهـتـاب آهنگـم…

در ارتباط به جفنگ گویی ها ی " نیاز نیاز"

حبیب میهنیار دوستان گرامی شما بهتر میدانید که یکی از ویژه…

ادبیات مبتذل،- سرگرم کننده و کم ارزش؟

Trivialliteratur:   آرام بختیاری نیاز انسان از خود بیگانه به ادبیات سرگرم کننده.  ادبیات…

پیام شادباش به مناسبت روز جهانی کارگر

ا. م. شیری روز اتحاد و همبستگی انترناسیونالیستی کارگران و زحمکشان…

دستار پوشان اسلام ستیز و پاچه بلند های حرمت شکن

نویسنده: مهرالدین مشید گروه ی طالبان از نظر حسن عباس نویسنده…

برگردان شعرهایی از سبزه برزنجی

خانم "سبزه برزنجی" (به کُردی: سۆزە بەرزنجی) شاعر کُرد زبان،…

به پیشواز اول می، روز جهانی همبسته‌گی کارگران

اعلامیه سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان اول ماه می، روز تجدید پیمان…

ناپاسخگویی به چالش های جهانی؛ نشانه های زوال تمدن غربی!؟

نویسنده: مهرالدین مشید بحران های جهانی پدیده ی تمدنی یانتیجه ی…

عشق و محبت

رسول پویان در دل اگـر عـشق و محبت باشد نجـوای دل آهـنـگ…

جهان در یک قدمی فاجعه و ناخویشتن داری رهبران سیاسی…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان در حاشیه ی حوادث؛ اما در اصل…

«
»

د غني په ارمان به شئ!

افغانستان؛ هغه هېواد  دی، چې ښه ژوندي او بد مړي نلري.
ژوندي ملتونه تر ډېره د خپلو ژوندیو، په کار پوه او په ولس میېن څېرو او شخصیتونو ملاتړ کوي، چې په دې کې به یو کس هم ښه کارونه کړې وي او هم به یې ستونزې درلودې؛ خو زما سره تل دا پوښتنه مطرح کېږي، چې ولې موږ یا زموږ ولس ښه ژوندي او او بد مړه نه لرو؟ ولې د ولس د خادمانو ملاتړ نه کوو؟ ولې ښه ته ښه نه وایو او بد ته بد؟ ولې هر څه ته په یوه سترګه ګورو؟ ولې له تاریخ څخه څه نه زده کوو او ولې تل مو د تاریخ څپېړه خوړلې ده، خو راویښ شوې نه یو؟ او ولې ژوندي هېروو او مړه یادوو؟!

د افغانستان په کابو درې سوه کلن تاریخ کې مو تل توره کړې، خو د تورې پایله مو نده ساتلې.همدا ملت و، چې تر ډېلي، مشهد او بخارا یې د تورې شرنګ ورسېد، خو آخر یې څه؟ تاریخ تل یو چا یا ملت ته موکه په لاس نه ورکوي، خو زموږ نېکمرغه ولس ته څو ځله د اصلاح چانس په لاس ورکړل شو. له کلونو جګړو، در به دریو او بدمرغیو وروسته مو د امان الله په نوم پر هېواد میېن ځوان د لمر په شان راپورته شو او د ولس د سوکالۍ او پرمختګ هیله یې په زړه کې وځلېده، ډېر کسان ورسره هملاري و ملګري شول؛ آزادي یې وګټله،غازي شو، اروپايي هېوادونو ته یې سفرونه وکړل، څو وګوري او پوه شي، څنګه کولای شي د پرمختګ له کاروانه شاته پاتې ولس له نړۍ سره سیال کړي. خو له همدې ولسه مغرضې څېرې راپورته شوې او د دین په نوم یې دام ورته کېښود، د کفر او بې دینۍ ټاپه یې پرې ووهله او ځوان پاچا اړ شو، چې هېواد پرېږدي او جلا وطنۍ کې شپې سبا کړي، چې بیا د هېواد د لیدو خوب یې له خاورې سره خاورې شو او نړۍ څخه وکوچېد. خلکو یې د ودانیزو او پراختیایي پلانونو ملاتړ ونکړ؛ په داسې حال کې، چې دا د ملتونو دنده هم ده، څو په هېواد مېینو کپریولاس نیوی او شریرې کړی ترې دفع کړي، خو دا کار یې ونکړ او په خپل لاس د پرمختګ او هوساینې له کاروانه شاته پاتې شوو. بیا کابو نیمه پېړۍ مزل وشو او ورپسې د سردار محمد داوود خان په نوم له هېواد سره د لېونۍ مینې خاوند کپرۍ راپورته شوه؛ د سپینې کودتا له لارې یې شاهي نظام په جمهوریت بدل کړ او هلې ځلې یې وکړې، چې د هېواد ماته بېړۍ د مقصود ساحل ته ورسوي، پرمختللی او ځواکمن هېواد ولرو، د تره زوی د دورې پڅ پرمختګ چټک کړي او خلک له ګاونډیو هېوادونو سره سیال شي، خو بیا هم ځینې څېرې را پورته شوې، بغاوت یې وکړ او له ناکامو هڅو وروسته د دښمن هېواد پاکستان غېږې ته ورغلل؛ د لویو قدرتونو د جګړو تابیا وشوه او ډګر یې د افغانستان په نوم هېواد وټاکه. افغان ولس بیا هم لکه په افریقايي خوب، چې ویده وي؛ ځانه بې تفاوته او بې خبره وښودو او پایله کې مو دا څېره هم له لاسه ورکړه. بیا د جګړو او انقلاب له دوړو بله په هېواد میېنه څېره راپورته شوه؛ دا ډاکټر نجیب الله و، چې په سختو شرایطو کې یې د جګړه ځپلي او یو څه وران هېواد مشري ته ملا وتړله، خو د ده په وخت کې د سختې جګړې له امله د پرمختیايي چارو موکه لږه برابره شوه. ډاکټر نجیب الله غوښتل تېرو تربګنیو او دښمنیو ته د حل لار پیدا او د پای ټکۍ ورته کښېږدي؛ له همدې امله یې د حکومت او ګوند په څرنګوالي کې بدلونونه راوستل او د ملي روغې جوړې اعلان یې وکړ، خو پر ده هم د شوروي د لاسپوڅي او ظالم ټاپې ووهل شوې. بیا هم همدې ولس ډاکټر نجیب الله ته شا کړه او د نوې حکومت هرکلی یې وکړ و تاسو یې د هرکلي ګټه ولیده. هېواد مو د تنظیمي جګړو میدان شو او ولس هم در به در؛ خو له ډېر انتظار وروسته دا دی د نسبي امنیت او آرامۍ خاوندان شو، چې بیا هم مغرضې کړۍ د خپلو ګټو لپاره په جېبونو کې د کفر، بې دینۍ او…ټاپې په جېبونو کې تیارې ګرځوي او هر ځل، چې موکه ورته برابره شي نو په سپين سترګۍ کار ترې اخلي. نو ولسه! باید له تاریخه درس واخلې، پر دسيسو ځان خبر کړې او بې موجبه د هر مغرض تر شا و نه درېږې.
‎آخر تر کله ځان ته کنده کینې؟ تر کله د پردیو پر خبرو غولېږې؟ له غازي امان الله خانه مو ملاتړ ونکړ، سردار محمد داوود خان مو یوازې پرېښود، پر ډاکټر نجیب الله مو زړه یخ کړل؛ اوس، چې بیا د ډاکټر اشرف غني په شان اکاډیمیکه څېره مو په برخه شوې آیا بیا غواړئ تاریخ تکرار کړئ؟؟
ولې بې ګټې تورونه پرې لګوئ؟ ولې مو تل ټاپې جېبونو کې دي یا د هغه چا سره درېږئ، چې مفتې مفتې فتواګانې ورکوي او نه غواړي، چې د پرمختګ اوبه وڅښئ؟



‎په دې خو ټول پوهېږو، چې ستونزې ډېرې وې، هغه ډول، چې ولس هیله درلوده ډېر کارونه ندي شوې، خلک به ناراضه وي؛ خو آیا له وضعیت، له مجبوریتونو او کورنیو او بهرنیو فشارونو هم خبر یاست که نه؟ آیا په دې پوهېږئ، چې اشرف غني یوازې و، هر طماع شخصیت د خپلو موخو په خاطر ملګرتیا ورسره وکړه او په خپلو شخصي موخو کې له ناکامۍ وروسته یې غني یوازې پرېښود. آیا لازمه ده، چې بیا هم له دې پېژندل شوې اکاډیمیکې څېرې مخ واړوئ او یوازې یې پرېږدئ؟!!
اوس به ناشکري وکړی او یوازې به یې پرېږدی، خو ډاډه یم، چې یوه ورځ به ورپسې ژاړئ او د بیا راتګ هیله به یې کوی؛ هغه وخت به بیا او په تللیو اوبو پسې بېل رااخیستل کومه ګټه ونلري؛ نو ښه ده، چې پر انتخاب یو ځل بیا غور وکړئ او ډاکټر غني ته د کار خپلواک صلاحیت ورکړئ، څو وکولای شي وطن د شرمښانو له شره خلاص او د پرمختګ پر لاره یې ورسم کړي؛ رودکي څه ښه وايي: 

«هر که ناموخت از گذشت روزگار
هیچ ناموزد؛ ز هیچ آموزگــــــــار»
لیکنه : خوشحال آصفي