خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

«
»

چهاربولک ادبي بهیر

نجیب الله پاڅون

د بلخ یو له پرنفوسه او پښتون مېشتو ولسوالیو څخه چهاربولک ده، دغه ولسوالۍ د مزارشریف ښار لوېدیځ لوري ته پرته ده، چې اکثره اوسېدونکي یې پښتانه دي. په ۱۳۹۱ لمریز، ۲۰۱۱ کال په لومړي ځل سره ( چهاربولک ادبي بهیر) تر نامه لاندې د دې ولسوالۍ ځوانانو لپاره یو ښوونیز، روزنیز، فرهنګي او ادبي بهیر د بلخ ادبي خوځښت لخوا په یلمان (وچه ونه) کلي د وطواط بلخي په ښوونځي کې پرانیستل سو. چهاربولک ادبي له پیل څخه په یوه واړه ټولګي کې خپلې اونیزې ناستې د یو څو ملګرو په ګډون سره ترسره کولې، په لومړیو وختونو کې په دغو ناستو کې له لسو نه تر پنځلس ملګرو پورې برخه اخیسته، چې په اونیزو ناستو کې آزاده مشاعره، کره کتنه، د غونډې راپور، په ویاند باندې کره کتنه ترسره کېدله، د وخت په تېرېدو سره چهاربولک ادبي بهیر وکړای شول، چې په خپله سیمه کې د پام وړ نفوذ پیدا کړي او د لریو کلیو او بانډو څخه نوي ځوانان، پټ شاعران او د ادب مینه وال دې ته وهڅوي، تر څو د دغه بهیر په اونیزو ناستو کې برخه واخلي. د چهاربولک ادبي بهیر له پرانیستې سره سم (نجیب الله پاڅون) د یاد بهیر مسؤول وټاکل سو، چې نوموړي پنځه کاله یعنې تر ۱۳۹۵ پورې د دغه بهیر مسوولیت لاره.

چهاربولک ادبي بهیر د ښوو او منظمو ناستو په موخه خپل ځای د مزار ـ شبرغان لویې لارې، خان آباد څلور لاري د دولت زي د تېلو ټانګ ته څېرمه وټاکه، چې اوس مهال دغه بهیر په یاد ځای کې خپلې ادبي، فرهنګي ناستې ترسره کوي.

چهاربولک ادبي بهیر د نوي ځای ته په راتګ سره نوی مسوول( حمیدالله ظفرزوی)، مرستیال( لعل جان آشنا)، د کتابتون مسوول او د اړیکو مسولین وټاکل.

همدا راز دغه بهیر خپلې اونیزې غونډې پنځلس ورځنیو ناستو ته وغځولې، او په لرې پرتو کلیو او بانډو کې یې میاشتنۍ غونډې د نویو ګډونوالو او ځوانانو د تشویق او ستاینې په موخه پیل کړې، چې اوس مهال هم یادې ناستې د دغې ولسوالۍ په لریو پرتو سیمو کې د ګڼ شمېر مشرانو، نویو ځوانانو، شاعرانو او د ادب مینه والو په ګډون سره ترسره کېږي.

چهاربولک ادبي بهیر په لومړي ځل سره د دغه بهیر د یوه تکړه او وتلي شاعر جلات خان مینه پال د چاپ شوي کتاب( قلندره) مخکتنې غونډه د دغه بهیر د غونډو په ځای کې ترسره کړه، په دغه ناسته کې د بلخ ولایت په لسګونو لیکوالانو، شاعرانو، د بلخ پوهنتون استادانو، د مدني ټولنو غړو او د فرهنګي ټولنو مسوولینو برخه اخیستې وه.

همدا راز چهاربولک ادبي بهیر د دغې ولسوالۍ څخه د ماشومانو لپاره د خپرېدونکې میاشتنۍ (ټال) خپرونې په هرې چاپ سوې ګڼې مختکنه او کره کتنه ترسره کړې او اوس مهال هم له بلخ ولایت څخه د لومړنۍ پښتو اونیزې(خبره) خپرونې په ځینو ګڼو مختکنه ترسره کوي.

دغه بهیر د چهاربولک ولسوالۍ په سختو او کړکېچنو سیمو کې خپلو ناستو ته ادامه ورکړې او تر اوسه یې ګڼ شمېر شاعران  او ځوانان روزلي، د چهاربولک ادبي بهیر یوازینۍ موخه په یاده سیمه کې د افراطیت، تاوتریخوالي، تشدد او د ناپوهۍ پرضد مبارزه او د پوهې، مطالعې پراخول دي.

د بلخ چهاربولک او نورې پښتون مېشتې له هغې جملې چمتال، بلخ، شولګره او دولت آباد ولسوالۍ د ځینو مافیايي او ټوپکمارو کړیو لخوا په لوی لاس ناامنه کړای شوي، چې تر څو د یادو ولسوالیو ځوانان په ناپوهۍ کې را لوی شي او په دغو سیمو کې د بیارغونې او پرمختګ کارونو ته خنډ جوړ کړای سي؛ خو اوس خوشبختانه د دغو ولسوالیو نوي ځوانان په خپلو سیمو کې نویو تنکیو ځوانانو ته د فکري سالمې ودې ورکولو په موخه ادبي، فرهنګي، ښوونیز او روزنیز بهیرونه او چاپي خپرونې پیل کړي، تر څو نوي ځوانان وکړای شي، په راتلونکي کې په خپله ژبه لیک، لوست، وینا او خپلې سیمې ته د خیر او ښېګڼې کار وکړي.

د پښتون ځوان نسل د بېدارۍ او پرمختګ په هیله.