از نیم قرن دست آلودگی بیگانگان

باید درس عبرت گرفت ! افغانستان در جغرافیای موجود جهان از…

به پیشواز شب یلدا

دوباره نوبت دیدار یلداست شب برف است و یخبندان و سرماست دگر…

فیثاغورث

نوموړی د نړۍ تر ټولو لوی فیلسوف او ریاضي پوه…

آنارشیسم؛ نوستالژی اتوپی است

Anarchism.  آرام بختیاری ناکجاآباد مدینه فاضله، شوق دیدار بهشت زمینی بود.   واژه یونانی…

ایستاده گی طالبان در برابر جریان شکست ناپذیری تاریخ

نویسنده: مهرالدین مشید فرهنگ تسامح گرای خراسان تاریخی و ستیزه جویی…

علم او ټکنالوژي؛ د رښتینې خپلواکۍ محور

په اوسني عصر کې د نړۍ بڼه په بشپړه توګه…

تله‌ی «شرِ کوچک‌تر»؛ چرا نباید بد را در برابر بدتر…

هانا آرنت، فیلسوفی که عمر خود را صرف مطالعه ریشه‌های…

هستی، انسان و عدم 

رسول پویان  عمری گذشت در خم و پیچ مدام هیچ  بـودن نـدیده مانـدن کس در دوام هیچ  جاه و جلال و قـدرت آدم فـسـانه بود  ابحـاری در سـراب تخیّـل تمــام هیچ  زور…

            ائتلاف های شکننده و شجره نامۀ سیاه سیاستگران افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید تغییر ناپذیری طالبان و ناتاثیر گذاری مخالفان اعتماد…

             خواب ظلمانی

خفتگا ن رویا ی  یک  آرا مش ا ند  همچوکشتی بسته…

      نسبت ونسبیت 

نسبت بیان منسوب ومربوط ،ربط وتعلق وبا مفاهیم تناسب ،متناسب…

این هم بیاد تاریخ بماند

قومگرایی و ائتلاف ها بر بنیاد قومیت حلال مشکل افغانستان نیست! گرایش…

چرا اخلاق در همه‌ عرصه‌های زنده‌گی میان بیش‌ترین بشرِ قرنِ…

اخلاق‌نگری به سیاست‌مدارانِ بد اخلاق: مورد ترامپ محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب-دینی فلسفی من…

برابری حقوی + استعداد ذاتی = شایسته سالاری...!

انسان ها٬ نظر به توانایی های ذاتی برابر آفریده نشده اند.…

مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

نقد متافیزیک؛ شرط انقلابی بودن،شد

Metaphisik. آرام بختیاری متافیزیک؛ میان الاهیات، و هستی شناسی توهمی.   آغاز بحث متافیزیک…

جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

«
»

پر غزني د طالبانو بريد؛ د پردې تر شاه څه تېريږي؟

وروسته له هغې چې د وسله والو طالبانو او امریکايې چارواکو تر منځ مخامخ خبرې رسنيزې شوې؛ وسله والو طالبانو د پخوا په پرتله خپلو غلچکي تهاجمي بريدونو ته زور ورکړی دی. د تيرې جمعې شپه وسه والو طالبانو د غزني پر ښار ډله ییز بريد وکړ چې د دغه ډلې د ویاند په خبره طالبانو د ښار ځینې برخې ونیولې. ويل کيږي طالبانو د غزني د موبایل ټېلفونونو شبکې ویجاړې کړي او له غزني ښار سره هر ډول ټېلفوني تماس پرې کړی دی. په ښار کې دوکانونه بند دي، خلک لا هم وارخطا دي او وايي چې د ښار په ځینو برخو کې یې طالبان لیدلي او له خلکو تلاشي اخلي.

که څه هم غزني لا له وړاندې د سقوط پر کرښه ولاړ و او د ولسوالي د مرکزونو پرته نورې برخې يې د طالبانو په لاس کې وې؛ خو له څلور خواوو د غزني پر ښار بريد يې سياسي اهداف تعقيبوي.

پر غزني د طالبانو د بريد تر شاه

وسله وال طالبان پر غزني ولايت په داسې مهال بريد کوي چې له يوې خوا د وسله والو طالبانو او د امریکايې چارواکو تر منځ مخامخ خبرې روانې دي او له بلې خوا په وروستيو کې سیاسي ګوندونو او خوځښتونو د پخلاینی د بهیر له پاره د یو ملي پلاوي د ټاکلو اعلان کړی دی. د دوه موخو لپاره پر غزني وسله والو طالبانو برېد کړی دی.

لومړی: وروسته له هغې چې په افغانستان کې د طالبانو د جګړې په اړه په کور دننه او بهر د اسلامي عالمانو لخوا فتواوې صادرې شوې او ټولو په يوه خوله په افغانستان کې روانه جګړه ناروا وبلله نو له وسله والو طالبانو د جګړې د مشروعيت ډال واخيستل شو. په رسنيو او خپل منځي مجالسو کې د هر چا په خوله همدا خبره ډېره تکرارېدله چې د طالبانو جګړه نور مشروعيت نه لري او دغې ډ‌لې خپل قوت له لاسه ورکړ. نو د دې لپاره چې طالبان بېرته خلکو ته وښيې چې دغو فتواوو د دوی پر روحيې او جګړې کوم اغيز نه دی کړی؛ پر ښارونو بريدونو ته يې مخه وکړه. له څلورو خواو د طالبانو بريدونو او له لومړیو امنیتي کمربندونو ماتول او ښار ته ننوتلو سره دوی غواړي وښيې چې چې طالبان لا هم خطرناک پوځي ځواک دی.

دویم: دا چې په وروستيو کې له يوې خوا د وسله والو طالبانو او د امریکايې چارواکو تر منځ مخامخ خبرې روانې دي او له بلې خوا ځينو سیاسي ګوندونو او خوځښتونو د سولې بهیر لپاره د یو ملي پلاوي د ټاکلو اعلان کړی دی؛ اوس وسله وال طالبان د ډېر امتياز په لټه کې دي. طالب غواړي چې په لويو ښارونو د بريدونو له لارې افغان حکومت، امريکا او د سولې بهير د پر مخ بيولو لپاره د سياسي ګوندونو او خوځښتونو د ټاکل کېدونکي پلاوي څخه زيات امتياز وشکوي.

دا سمه ده چې اوسمهال د وسله والو طالبانو او امريکا تر منځ په خبرو کې افغان دولت شتون نه لري، دخيل نه دی خو دا هم امکان نه لري چې د افغان دولت له مداخلې پرته دې جګړه پایته ورسيږي او يا دې طالب او امریکا نتيجې ته ورسیږي. حتی نړيوال قدرتونه هم د افغانستان د دولت له مداخلې او شتون پرته نشي کولی چې د افغانستان د مسالې سياسي حل پيدا او طالب ته په سياسي اډانه کې ځای ورکړي. طالبان پوهيږي چې افغان دولت به خامخا د خبرو يوه برخه وي نو د دې لپاره چې له افغان دولت سره له لوړ موقف خبرې وکړي او ورته خپل پوځي ځواک وښيې؛ په لويو ښارونو يې بريدونه پيل کړي چې غزنی يې يوه بېلګه يادولی شو.

بل لور ته په جوزجان کې د طالبانو لخوا د داعش ډلی ځپل، ننګرهار کې د داعش پر خلاف د طالبانو د سرې قطعې چمتوالی او بالاخره پر غزني د طالبانو وروستي بريدونو سره طالبان افغان حکومت، امریکا او نړيوالې ټولنې ته ښيې چې دوی اوس هم په د يو پوځي ځواک په توګه له افغان حکومت سره جنګيږي او له لوړ موقفه به افغان دولت او امریکا سره خبرو ميز ته حاضريږي. پس ويلای شو چې د غزني جګړه هم د امتياز پر سر د طالبانو، افغان حکومت او امریکا تر منځ د چنو وهلو جګړه ده چې د سولې راتلونکو خبرو لپاره ډېر امتياز ترلاسه کړي.

لیکنه : خوشحال آصفي