لولا، رهبر چپ، رئیس جمهور منتخب برزیل
ا. م. شیری
لوئیس ایناسیو «لولا» داسیلوا نیم قرن پیش وارد عرصۀ سیاست شد و اکنون در سن ۷۷ سالگی برای سومین بار به مقام ریاست جمهوری برزیل انتخاب شده است. او در انتخابات روز یکشنبه ژائیر بولسونارو را با اختلاف اندکی شکست داد.
همانطور که دادگاه عالی انتخابات برزیل اعلام کرد، لولا در دور دوم،۵۰ ممیز ۸۵ صدم درصد و ژائیر بولسنارو، ۴۹ ممیز ۱۵ صدم درصد آراء را به دست آورد.
لولا پس از اعلام نتایج انتخابات گفت: «من حاضرم مدیریت کشورمان را که در شرایط بسیار سختی قرار دارد، به عهده بگیرم. اما من معتقدم که با کمک خدا و با کمک مردم، ما می‌توانیم کاری کنیم که کشورمان بتواند دوباره بر اساس موازین دموکراتیک و هماهنگ زندگی کند. ما می‌توانیم صلح را به خانواده‌ها بازگردانیم، مواضع مختلف را آشتی دهیم و برزیل را آنگونه بسازیم که همه نیاز داریم».
در اولین دقایق پس از اعلام نتیجۀ انتخابات، رهبران کشورهای همسایۀ آمریکای لاتین، رؤسای جمهور ایالات متحدۀ آمریکا و فرانسه، نخست وزیر کانادا و رهبران کشورهای دیگر، از طریق توییتر یا غیره به لولا تبریک گفتند.
ژائیر بولسونارو در اولین ساعات پس از پایان شمارش آراء شکست خود را نپذیرفت. اکنون ترس از شورش در برزیل وجود دارد: بولسونارو قبل از انتخابات، زمینۀ به چالش کشیدن نتایج را در صورت شکست آماده کرده بود و در طول مبارزات انتخاباتی، ستاد او به این کار ادامه داد. برزیلی‌ها با اطلاعات نادرست، شدیدتر و منظم‌تر از انتخابات ۲۰۱۸ بمباران شدند. تقابل دو گروه، مانند بسیاری از کشورهای دیگر در سال‌های اخیر، جامعۀ برزیل را تقسیم کرد.
ماریا دوارته، ۴۵ ساله، ساکن سائوپائولو، در روز انتخابات گفت: «من به لطف لولا توانستم به دانشگاه بروم. من فکر می‌کنم او خیلی بیشتر از بولسونارو به فقرا کمک خواهد کرد».
لولا که روز پنجشنبه ۷۷ ساله شد، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ برزیل دارد. او فعالیت سیاسی خود را به عنوان رهبر اتحادیۀ کارگران فلزکار در دهه های ۱۹۷۰ و ۸۰ آغاز کرد و در سازماندهی اعتصابات توده‌ای تحت شرایط دیکتاتوری نظامی شرکت داشت. در سال ۱۹۸۰ با بهره‌گیری از آزادی نسبی رژیم، حزب کارگران را تأسیس کرد. دموکراسی در این کشور پنج سال بعد احیاء شد و پس از آن، نامزدهای حزب کارگر، از جمله خود لولا، در چهار انتخابات از ۹ انتخابات ریاست جمهوری پیروز شدند. دو دورۀ ریاست جمهوری لولا، از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰، شاهد رونق جهانی کالا بود. برزیل از این طریق پول خوبی به دست آورد و میلیون‌ها برزیلی توانستند از فقر رهایی یابند. رؤسای جمهور ایالات متحده لولا را «محبوب‌ترین سیاستمدار روی زمین» نامیده‌اند- او با محبوبیت بیش از ۸۵٪ از سمت خود کناره گرفت.
سپس رسوایی عملیات موسوم به «خودروشویی»(کارواش) رخ داد که طی آن فساد در بالاترین رده‌های قدرت مورد بررسی قرار گرفت. ده‌ها سیاستمدار و رهبر مؤسسه در برزیل و سراسر آمریکای لاتین را درگیر کرد. لولا، به اتهامات واهی، به دریافت رشوه به میزان بیش از یک میلیون دلار در قالب یک آپارتمان کنار دریا، هر چند این ملک به او تعلق نداشت، مجرم شناخته شد. رئیس جمهور سابق یک سال و نیم در زندان ماند. در نوامبر ۲۰۱۹، دادگاه عالی با صدور حکمی اعلام کرد که این روند برخلاف موازین قضایی انجام شده است و لولا آزاد شد. تمامی اتهامات علیه وی منتفی شد و او بلافاصله به رقابت‌های انتخاباتی پیوست. او در روز آزادی از زندان گفت: «آن‌ها یک انسان را زندانی نکردند. آن‌ها سعی کردند این ایده را از بین ببرند، اما این ایده را نمی‌توان کشت».
لولا خود را به رأی دهندگان به عنوان رهبری معرفی می‌کند که پس از چهار سال پر فراز و نشیب در حکومت بولسونارو، می‌تواند ثبات را باز گرداند. او قول می‌دهد که مشکل گرسنگی و بی‌خانمانی را حل کند. او قول داد که مالیات ثروتمندان را افزایش دهد، حداقل دستمزد را افزایش دهد و را برای رهایی میلیون‌ها نفر از فقر، هزینه‌های اجتماعی گسترش دهد. او متعهد شد که محیط زیست را در اولویت قرار دهد، استخراج غیرقانونی معادن را مهار کند و سیاست‌های دوران بولسونارو را که به نابودی سریع جنگل‌های آمازون دامن زد، خنثی کند.
در برزیل، بسیاری از این بیم دارند که بولسونارو، که مطبوعات لیبرال او را «ترامپ گرمسیری» می‌نامند، ممکن است مانند مرشد خود، نتایج انتخابات را تقلبی اعلام کند. بر اساس نظرسنجی مؤسسۀ تحقیقات افکار عمومی Datafolha در ماه ژوئیه، ۳۷ درصد از برزیلی‌ها با توجه به اینکه رهبران نظامی بسیاری در دولت بولسونارو و سایر مناصب دولتی وجود دارند و خود او نیز یک افسر سابق ارتش است، بر این تصور بودند که بولسونارو می‌تواند کودتا کند.
بولسونارو، حتی قبل از به قدرت رسیدن، نظام انتخاباتی برزیل را مورد انتقاد می‌داد. در دورۀ ریاست جمهوری خود نیز حملاتش را متوقف نکرد و با تکیه بر اتهامات بی‌اساس تقلب و انواع شایعات، آن‌ها را بمثابه حقیقت جلوه داد. او بارها اعلام کرده است که مسئولان کمیتۀ انتخاباتی آراء را به صورت مخفیانه می‌شمارند و این نشان می‌دهد که می‌توانند نتایج را دستکاری کنند. در عین حال، به گفتۀ کارشناسان مستقل، ارگان‌های انتخاباتی برزیل و دولت‌های خارجی، از سال ۱۹۹۶، زمانی که برزیل به استفاده از دستگاه‌های رأی‌گیری الکترونیکی شروع کرد، هیچ مدرکی دال بر تقلب یافت نشد. برعکس، این ماشین‌ها به جلوگیری از تقلب در رأی‌گیری، که در دورۀ کاغذی در برزیل رایج بود، کمک کردند.
جنگ بین حامیان نامزدها فقط در فضای مجازی در جریان نیست. پس از آن که روبرتو جفرسون، قانونگذار سابق نظرات نامناسبی را علیه یکی از قضات در اینترنت منتشر کرد، افسران پلیس فدرال، روز یکشنبه با حکم دادگاه عالی برای بازداشت جفرسون به خانۀ وی وارد شدند. جفرسون قبلاً به دلیل نقش ادعایی وی در سازماندهی «فعالیت‌های ضد دموکراتیک» علیه دادگاه‌ها در حبس خانگی به سر می‌برد. نمایندۀ سابق مجلس به طرف خودرو پلیس آتش گشود و نارنجک‌های نورافکن و صدادار پرتاب کرد. دو افسر مجروح گردید و جفرسون پس از هشت ساعت مذاکره به پلیس تسلیم شد.
مائوریسیو سانتورو، دانشمند علوم سیاسی در دانشگاه دولتی ریودوژانیرو می‌گوید: «آنچه روز یکشنبه اتفاق افتاد، می‌تواند مقدمۀ موج جدید خشونت‌های سیاسی، به ویژه در میان گروه‌هایی باشد که نتیجۀ انتخابات و شکست بولسونارو را نمی‌پذیرند».
نقل از: ساوتسکایا راسیا– وب‌سایت حزب کمونیست فدراسیون روسیه
۱۱ آبان-عقرب ۱۴۰۱
