حامییان حق!

امین الله مفکر امینی !    2025-03-06   نترسم زدشمن تکیه برحـــق کــــــــــرده ام باتکیه…

چرا مردان از زنان قوی تر نیستند؟

پروفیسور دکتر شمس سینا بخش نخست درین جا می خوانید: -چطور میتواند یک…

افغانستان در تلاقی آشوب و رقابت؛ قرائتی تازه از فروپاشی…

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی طالبان؛ تلاطم‌های داخلی و بازتاب‌های جیوپولیتیکی منطقه‌ای…

در مورد تعاونی‌های کارگری

از آثار کلاسیک لنین برگردان: آمادور نویدی درباره تعاونی‌های کارگری تذکر سردبیر سایت مارکسیست– لنینیست امروز: این…

ریناس ژیان

استاد "ریناس ژیان" (به کُردی: ڕێناس ژیان) شاعر نامدار کُرد…

پنجشیر، زخم بر تن، آتش در دل؛ افسانه‌ای زنده در…

نویسنده: مهرالدین مشید پنجشیر، شیر زخمی اما سرفراز؛ خاری در چشم…

فلسفه امید بلوخ،- میان مارکس و مسیحا

Ernst Bloch (1885-1977 ) آرام بختیاری سوسیالیسم حتمی است !، مارکسیستی یا…

دلزار حسن

استاد "دلزار حسن" (به کُردی: دڵزار حەسەن) شاعر، نویسنده و…

مقام عشق 

رسول پویان  کلام عشـق و محبت چقدر شیرین است  نبید خسرو و…

تحول در متغیرهای ژئوپلیتیکی افغانستان: بازتعریف نقش طالبان در معادلات…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان در معرض تلاطم؛ از صعود سریع تا…

برای نخستین‌بار، مصاحبه‌ی طولانی من با هوش‌مصنوعی

محمدعثمان نجيب  بخش دوم پندار من نسبت به هر پدیده‌یی منفی نی‌ست.…

 ما و گفته های شرل بنارد، همسر  آقای خلیلزاد پیرامون…

نوشته بصیر دهزاد  در یک تحلیل ، ارزیابی  و محورچه باید…

شهروندی بنیاد عملی دموکراسی

شهروندی به مفهوم منتفی امت نیست. بلکه رویکرد عملی از…

برهی که رفته ایم!

امین الله مفکرامینی      2025-22-05! بـرهی که رفته ایم ورویــم،نگردیم بــرعقــــــــب ورجان وتنــراوقربان داریم…

نشست تخصصی و کارگاهی فردوسی‌شناسی در بروجرد برگزار شد

به گزارش رها نیوز، و نقل از دکتر "محمد فصیحی"…

مارکس و اتحادیه‌های کارگری(فصل دوم)

مارکس علیه پرودونیسم و باکونیسم نوشته: آ. لوزوفسکی برگردان: آمادور نویدی مارکس علیه پرودونیسم و باکونیسم کارل…

آنجا که دیوار ها فریاد می زنند؛ روایت یک ویرانی…

نویسنده: مهرالدین مشید از خشت تا خیال؛ روایت خانه ایکه طالبان…

اُلیګارشي څه شی ده؟

نور محمد غفوری د اُلیګارشي په اړه په (قاموس کبیر افغانستان) کې داسې…

دو پرسش

۱-- آیا در افغانستان قوم یا ملیتی است که اجدادشان…

چالش های درونی میان طالبان و مخالفان آنان؛ آزمونی تعیین‌کننده…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان و دور زدن گروها و سیاستگران نابکار…

«
»

عمق فاجعه ، وراه حل !

ماه مبارک رمضان برای شما هموطنان با دیانت مبارک باد، اطاعات وعبادات شما قبول درگاه خداوندی گردد. 

رو شنفکری افغان  در دهه دموکراسی به کج راهه رفت ،پس از ۱۹۷۰ از خود بیگانه  و به دیگران وابسته شد ، در تقابل جنگ سرد و تهاجم شوروی و مداخلات غرب مسموم  گردید و در پسا  شوروی نتوانست به اصل تاریخ جامعه خود رجوع کند و رهایی یابد ، بل مصروف میزان  خطا و اشتباهات من وتو   ومصروف  تصفیه حساب رهبر و یا مکتب ، شرق وبا غرب گردید و پس از یک دهه  انجماد فکری در دوران اشغال غرب به خود نیامد خود و وظابف وطنی وملی را باز شناسی نکرد ، از تجارب گذشته درس نگرفت و راه باز نتوانست .

  دانشمند اروپایی گفته بود : در آسیا  شرایط اقلیمی ، جغرافیایی و محیطی برای مردم افغان چنان سجایای بخشیده است که مبالغه در مورد آن ممکن نیست( ف – ا ) تجربه تاریخی نشان داد که رو شنفکر افغان و حتی  اشفالگران جهانی نیر این مردم وسجایای آنها را نشناخته بودند   . پس به حق داکتر روغ تاکید میکند که باید به صد سال عقب رفت و مشروطه نو را آغاز نهاد ، جناب میر عبدالواحد سادات عنوانی حکومت دیفکتوی طالبان بمنظور تحقق قانون و جلوگیری ار اعمال غیر قانونی در فرا خوان انجمن حقوق دانان اروپا مینویسد : هر گاه به استمرارقانون اساسی قبلی ملاحظات و جود دارد، قانون اساسی۱۳۴۳شمسی را با تعطیل بعضی فصول و احکام نافذ نمایند ) از دید این قلم چون  در گذشته با ساده اندیشی ونادیده گرفتن شرایط عینی جامعه  رو شنفکری  افغانی مرتکب اشتباهات جبران ناپزیر گردید ، حال باید از سر اتمام حجت نمايید .

 به گفته داکتر طلا پامیر : در افغانستان زمان اعلیضرت محمد ظاهر شاه انتظام کشور براساس اسلام استوار بود و پادشاه ممثل اراده‌‌ خداوندی و ملا و ملک اجرا کننده احکام پادشاه بودند. بلی  تغییراتی که زیر تاثیر جنگ سرد در کشور ما بوقوع پیوست ما را از ما بیگانه ساخت و شالوده نظام سنتی سخت جان را واژگون ساخت ،افغانستان را واژگون ساخت ، در زمان محمد ظاهر ظاه سنت ومدرنیته با هم  در فضای آشتی در حرکت بودند و پهلوی هم به پیش میرفتند و کشور قدم بقدم راه ترقی می پیمود، لطفآ گذشته را  با تمام زوایای آن در عرصه فرهنگی( هنر ، موسیقی ،سینما  ووو )،در عرصه  اجتماعی (آزادی زنان در کار و تحصیل ، اجرای مراسم ملی و تاریخی و وو)  در عرصه سیاسی (آزادی فعالیت سیاسی و اجتماعات مدنی وروزنامه ها ) ، اقتصادی فهرست بزرگی از پیشرفتها و جود دارد  ، همه ای اینها را بیاد بیاورید، در عرصه مناسبات خارجی افغانستان جایگاه با اعتبار خود را  در منطقه و مناسبات بین المللی احراز کرده بود و اما رو شنفکران افغان شرقی و یا غربی و یا اسلامی همه درسرآب  ، شهر آفتاب میجستیم و باید اعتراف کنیم که مرتکب اشتباه وخطای تاریخی گردیدیم چپ نو پا در خواب مدینه فاضله از مردم دهات و منبر فاصله گرفت  به شهر مصروف گردید .و با کلیشه گرایی و شعار های دور از واقعیت های سر سخت جامعه ،دیگران را به ستایش گرفت !  اینکه قدرتهای آمپریال و متعارض طی این زمان با ما چه مظالم را انجام دادند به همه ای جهانیان واضح است ، هر کشور برای منافع ملی خودش تلاش میکند وحتی در عصر کنونی برایشان اخلاق انسانی و بشری مطرح نیست .

اما در یک کلام این ما بودیم که خود و جامعه خود را نشناختیم و زیر بار بیگانه خانه خود را و یران کردیم ، قوم گرایی، زبانی گرایی ، بد گمانی تعصب آمیز رهبران و کار شکنی نخبگان ، ما را به اینجا کشاند . اکنون به گفته جناب یا سیبن بیدار: تا که کله ها را یکجا  و  فکر واحد و نو  با واقعیت گرایی ایجاد نکنیم و  از گذشته رهایی نیابیم ره بجایی نمیبریم هنر مند جوان فرید صمیم در برنامه تلویزین وطن مورخ ۲۸مارچ گفت : ( باید از بحران برون گردیم ، از گینه وعداوت و از پراگندگی راهایی یابیم و پایگاه قوی ایجاد کنیم ) هنر مند جوان حفیظ منصور بخش گفت : (حرکتی که از میان مردم برنخواسته و حمایت مردم را نداشته باشد پایدار نیست ).پس باید از آشفتگیهای فکری رهایی یافت  ودانست که  اکثریت مردم در قریه وده زندگی میکنند، پس باید عقاید و حمایت آنها را حرمت گذاشت  و برای وطن مشترک وبر اساس ارزشهای اسلامی !و ملی ! حرکت کلان ملی را  آغاز کرد که همه اقشار جامعه خود را درآن بیابند و بدور بنیاد های فکری و عنعنوی ملی جمع گردند، مشروعیت بر دو اصل اسلامی و ملی در کشور میتواند راه باز کند . پس فرصت را نباید از دست داد و برای اهداف فوق  باید به انسجام نیرو ها و  اجماع ملی  پرداخت .

یک ملاحظه دیگر این هم مهم است که در لحظه کنونی چرخشهای در حال  وقوع در تعاملات و موازنه  بین المللی و منطقوی را باید از نظر دور نداشت و در تمامی حرکتها منافع ملی و جایگاه ملی  افغانستان باید متصور باشد . 

جمشید پایمرد

۲۹/۰۳.۲۰۲۲