در مورد تعاونی‌های کارگری

از آثار کلاسیک لنین برگردان: آمادور نویدی درباره تعاونی‌های کارگری تذکر سردبیر سایت مارکسیست– لنینیست امروز: این…

ریناس ژیان

استاد "ریناس ژیان" (به کُردی: ڕێناس ژیان) شاعر نامدار کُرد…

پنجشیر، زخم بر تن، آتش در دل؛ افسانه‌ای زنده در…

نویسنده: مهرالدین مشید پنجشیر، شیر زخمی اما سرفراز؛ خاری در چشم…

فلسفه امید بلوخ،- میان مارکس و مسیحا

Ernst Bloch (1885-1977 ) آرام بختیاری سوسیالیسم حتمی است !، مارکسیستی یا…

دلزار حسن

استاد "دلزار حسن" (به کُردی: دڵزار حەسەن) شاعر، نویسنده و…

مقام عشق 

رسول پویان  کلام عشـق و محبت چقدر شیرین است  نبید خسرو و…

تحول در متغیرهای ژئوپلیتیکی افغانستان: بازتعریف نقش طالبان در معادلات…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان در معرض تلاطم؛ از صعود سریع تا…

برای نخستین‌بار، مصاحبه‌ی طولانی من با هوش‌مصنوعی

محمدعثمان نجيب  بخش دوم پندار من نسبت به هر پدیده‌یی منفی نی‌ست.…

 ما و گفته های شرل بنارد، همسر  آقای خلیلزاد پیرامون…

نوشته بصیر دهزاد  در یک تحلیل ، ارزیابی  و محورچه باید…

شهروندی بنیاد عملی دموکراسی

شهروندی به مفهوم منتفی امت نیست. بلکه رویکرد عملی از…

برهی که رفته ایم!

امین الله مفکرامینی      2025-22-05! بـرهی که رفته ایم ورویــم،نگردیم بــرعقــــــــب ورجان وتنــراوقربان داریم…

نشست تخصصی و کارگاهی فردوسی‌شناسی در بروجرد برگزار شد

به گزارش رها نیوز، و نقل از دکتر "محمد فصیحی"…

مارکس و اتحادیه‌های کارگری(فصل دوم)

مارکس علیه پرودونیسم و باکونیسم نوشته: آ. لوزوفسکی برگردان: آمادور نویدی مارکس علیه پرودونیسم و باکونیسم کارل…

آنجا که دیوار ها فریاد می زنند؛ روایت یک ویرانی…

نویسنده: مهرالدین مشید از خشت تا خیال؛ روایت خانه ایکه طالبان…

اُلیګارشي څه شی ده؟

نور محمد غفوری د اُلیګارشي په اړه په (قاموس کبیر افغانستان) کې داسې…

دو پرسش

۱-- آیا در افغانستان قوم یا ملیتی است که اجدادشان…

چالش های درونی میان طالبان و مخالفان آنان؛ آزمونی تعیین‌کننده…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان و دور زدن گروها و سیاستگران نابکار…

من و هوش مصنوعی CHATGPT

دوستش‌ شوید… محمدعثمان نجیب بخش نخست از دیر زمانی می‌شنیدم که هوش‌مصنوعی ابداع…

دی‌دار آشنا، گزاره‌یی نکو از گزارنده‌گان نکو

لطفاً نامش را مگر تغییر بدهید. محمدعثمان نجیب برمقتضای نیاز، وظایف گونه‌‌گونی…

درک لنین از عدالت

ترجمه. رحیم کاکایی کازونوف الکساندر سرگیویچ، دکتر علوم فلسفه، پروفسور دانشگاه دولتی…

«
»

داستانِ دل انگیزِ یازی وزیبا

داستانِ رقتبار و هیجان انگیز عاشقانهٔ ( یازی و زیبا )، همانند داستانهای سیاه موی و جلالی، وامق و عذرا، لیلی و مجنون ، آدم خان و درخانی و غیره ، در اذهان پیر و جوان زن و مرد ولایات فاریاب و جوزجان و بعضی از ولایت های دیگر اوزبیک زبان نقش بسته و اثراتی به جا گذاشته است . 

داستان عاشقانهٔ یازی و زیبا یکی از آثار بدیعیست که طی یک قرن اخیر در قیصار و بنابر گفتهٔ بعضی از ریش سفیدان، در ( قریی ) علاقه داری المار ولایت فاریاب به وجود آمده است . 

در این داستان، ماجرای عشق آتشین دختر و پسری تمثیل می گردد که با وجود سنن کهن محیط که چون زنجیری بر دست و پای آنان کشیده شده بود ، در پرتو محبت از شور و نشاط، با سرودن دوبیتی های لطیف، این داستان را به وجود آوردند. 

زیبا دختر ملا آرتیق قپچاقی بوده ، پدرش مالدار بود ویک قرن پیش از امروز در صیاد گلجان المار چشم به جهان گشود.زیبا یازی را که دید عاشق رویش شد ، بالاخره محبت زیبا و یازی ادامه پیدا کرد ، ولی به وصال نرسیدند.زمانیکه زیبا شنید یازی از خاطر او دست به خود کشی زده و در کوه غوری قره یی المار دفن است همراه خواهر خوانده های خود به زیارت یازی رفت ، بعد از زیارت واپس به طرف اقامتگاه خود روان می شود. هنوز قدمی چند از زیارت یازی دور نشده بود به خواهر خوانده هایش بهانه می کند که کفش های خود را در زیارتگاه فراموش کرده است. به این بهانه واپس بالای قبر یازی می رسد و توسط سنگ بزرگی به سر خود می کوبد و بدین ترتیب به حیات خود خاتمه می دهد . 

پسر عم زیبا که عاشق دیرینهٔ زیبا بود ، از خود کشی زیبا آگاه شده، او نیز به حیات خود پایان بخشید. قبل از مرگ خود توصیه می کند که جسد او را در بین قبر زیبا و یازی بگذارند. بنابر توصیه او ، جسدش در بین قبر یازی و زیبا دفن می گردد . 

می گویند پدر زیبا در زمستان گوسفندان خود را در بیرکهٔ قیصار می برد ، بناً در بعضی از دوبیتی های یازی از قصبهٔ « بیرکه» شهر قیصار یاد آوری شده است . 

گفتنیست داستان منظوم یازی و زیبا به ( سوزوان ) یا ( سبز من ) مشهور است که عموماً توسط زنان، با شور و هیجان در وقت بافتن قالین ، پختن سمنک، سوزن دوزی، آرد کردن گندم توسط دستاس و خیاطی خوانده می شود. 

دوبیتی های داستان یازی و زیبا و سایر نمونه های فولکلوریک ، طی سی سال توسط این قلم از زبان باشنده گان ولایات اوزبیک زبان جمع آوری و به زبان دری نیز ترجمه گردید . این اثر شفاهی تحت عنوان (خلق دُردانه لری – دُر دانه های خلق ) درسال ۱۳۵۵ از طرف وزارت اطلاعات وکلتور وقت مستحق جایزه ٔ « خوشحال خان ختک » گردیده و در سال ۱۳۵۹ از طرف این وزارت، در مطبعه ٔ دولتی به تعداد یکهزار جلد در کابل اقبال چاپ یافت . 

این اثر فولکلوریک همچنان در سال ۱۹۸۶ ترسایی به خط کریل به تیراژ ده هزار جلد در نشرات غفورغلام جمهوری اوزبیکستان در تاشکند به طبع رسید و در سالهای ۱۳۸۲ و ۱۳۸۷خورشیدی به کمک مالی ادارهٔ « همکاریهای جهانی » در نشرات میرزا اولغبیک مزارشریف دو بار به چاپ رسید . 

در سال ۲۰۰۳ ، داستان یازی و زیبا به شکل جداگانه ، تحت عنوان ( سوزوان ) به تعداد هزار جلد به خط فارسی / دری به کمک مالی الحاج عبدالجلیل رشید زادهٔ سمرقندی در تاشکند به چاپ رسید . 

همچنان چهار عنوان اثر ایماق در سال ۱۳۹۳ از طرف ( بنیاد غضنفر) در کابل نشر و به کتابخانه های کابل و ولایات توزیع گردید . در بین کتابهای چاپ شده ، کتاب « سوزوان » نیز موجود است . 

در سال ۲۰۰۴ دوبیتی های داستان یازی و زیبا، توسط فیض الله ایماق و انابت ایماق ، در ستدیوهای رادیو تلویزیون جمهوری اوزبیکستان دکلمه گردیده ، در« ده » قسمت به شکل سی دی درآورده شد. 

گفتنیست در قسمت ۹ و ۱۰ این سی دی ، دو برنامهٔ رادیویی رادیو تاشکند به زبان دری و اوزبیکی در بارهٔ کتاب « یازی و زیبا » معلومات ارایه گردیده است . 

جای افتخار است که در این روز ها « سی دی » مذکوردر صفحه ی یوتوب نیز نشر شده است 

Durdonalar (Sabzivon) 1. Bo’lim 

کوتاه سخنی در باره سوزوان 

با تقدیم احترامات فایقه 

ایماق 

تورنتو – کانادا