جریدۀ امان افغان
باز تایپ و تدوین دیجیتال : رفیق قاسم آسمایی
به مناسبت یکصدو دومین سال آغاز نشر آن
دربارۀ بازنشر جریدۀ امان افغان
در دورۀ امانیه (1919 ـــ 1929) و نهضت مبتنی بر اندیشه‌های مشروطیت، همانگونه که در همه عرصه‌های زندگی وطن و جامعه انقلاب و تحولی بزرگی بوجود آمد، در عرصۀ مطبوعات نیز قدم‌های بزرگ و بنیادی برداشته شد و عملاً جهت تحقق ماده یازدهم «نظامنامۀ دولت علیه افغانستان» یا اولین قانون اساسی کشور که مشعر بود: «مطبوعات و چاپ روزنامه‌های داخلی مطابق به احکام قوانین مربوطه آزاد است …» زمینه برای چاپ و پخش روزنامه‌ها و جراید فراهم گردید.
در این دوران روزنامه‌های دولتي: اتحاد مشرقي، افغان، ابلاغ ، حقيقت، و امان افغان، و هفته نامه‌های: امان افغان، غازی، اتفاق اسلام، ستاره افغان، طلوع افغان، بیدار، ارشادالنسوان، و ماهنامه‌های مجموعهء عسکریه، معرف معارف، آیینهء عرفان مجموعهء صحيه و پشتون ږغ در شهر کابل و ولایات کشور به چاپ می‌رسیدند.
هم چنان نشریه‌های آزاد انیس به مدیریت مسؤول غلام‌محی‌الدین انیس و نسیم سحر به مدیریت مسؤول احمدراتب و نوروز به مدیریت مسؤول محمد نوروز نشر می‌شد.
امان افغان نشریه خبری، سیاسی و اجتماعی بود که در سال‌های 1298-1307 ش/1919- 1928م، در سه دوره جداگانه در کابل نشر می‌شد. اولین شماره آن بتاریخ 22 ماه حمل 1298/اپریل 1919 چاپ و بعد از چهار شماره نشر آن متوقف شد.
دورۀ دوم امان افغان بتاریخ 23 ماه عقرب 1298 آغاز و نشر آن بعد از 10 شماره متوقف گردید.
شماره اول دوره سوم امان افغان به تاریخ 10 حمل 1299 ش/30 مارچ 1920 نشر شد و این دورۀ نشرات آن تا خزان 1307 ش/1928م ادامه یافت.
امان افغان در دورۀ اول نشرات در هر 15 روز و در دوره‌های بعدی، به شکل هفته‌نامه و در اواخر به شکل روزنامه منتشر می‌شد.
نخستین مدیریت مسئول امان افغان را عبدالهادی داوی یکی از همکاران و محرران جریده سراج الاخبار افغانیه به عهده داشت و در واقعیت این اخبار ادامه دهنده خط نشراتی سراج الاخبار افغانیه بود. سپس ادارۀ آنرا محمدخان فرحت، عبدالجبارخان، میر سیدقاسم‌خان، غلام‌احمد و غلام‌نبی جلال‌آبادی به عهده داشتند.
خطوط اساسی نشراتی مطبوعات دورۀ امانیه از جمله امان افغان بر محور خبردهی از فعالیت‌ها و اقدامات عمرانی دولت، روشنگری، مبارزه با خرافات، زمینه سازی ذهنی برای پذیرش تحولات اجتماعی و آگاه‌ساختن مردم از وضع وطن و جهان بود .
نشر امان افغان با سقوط دولت امانیه و به قدرت رسیدن دولت جهل و جنایت (۲۴ جدی ۱۳۰۷ هـ.ش) متوقف و غلام‌نبی جلال‌آبادی مدیر مسئول آن کشته شد.
راه پرچم افتخار دارد که بمناسبت «یک صد و سومین سال نشر جریدۀ امان افغان»، و ادای احترام به نویسندگان روشنگر و وطنپرست آن، نخستین شمارۀ دور سوم نشرات آن را به شکل دیجیتال همگانی می‌سازد.
روح همه قلم‌بدستان کشور که در راه روشنگری و روشن‌نگری، آزادی و آزادی‌خواهی، مبارزه با خرافات و جهالت قدم زنند و قلم را به حیث شمشیر بکار بردند، شاد باد.
قاسم آسمایی
