حکومت آخوندی ایران جنایت کربلای قرن را رقم زد، یزیدان…

محمدعثمان نجیب ایران در گرمای سوزان، زمین را زیر پای هم‌وطنان…

حیات بشری را آتش فشان خاموشی به شدت تهدید میکند

نویسنده:مهرالدین مشید جهان در معرض توفانی فراتر از جنگ سوم  این پرسش…

دومین بار طی طریق در تعامل گذری انسان با هوش…

*محمدعثمان نجیب، بنیاد‌گذار مکتب دینی فلسفی من بیش‌از این نه…

درک لنینی از دموکراسی: نگاهی از سده 21

ترجمه. رحیم کاکایی یرومنکو ولادیمیر ایوانوویچ دکترعلوم فلسفه، مشاور رئیس مجلس قانونگذاری…

افغانستان در سایۀ رقابت‌های ژئوپولیتیکی جهانی ناشی از جنگ اسرائیل…

مقدمه تنش‌های دراز ‌مدت میان ایالات متحده آمریکا، اسرائیل و جمهوری…

فیلسوف آس و پاس،- مدافع مالکیت خصوصی!

max stirner (1806-1856) آرام بختیاری ماکس اشتیرنر، آغاز آنارشیسم فردگرایانه. ماکس اشتیرنر(1856-1806.م) آلمانی،…

افغانستان- آموزشگاهی خونین برای ایران و همسایگان 

سلیمان کبیر نوری در این مقاله می‌خوانید: چکیده نئولیبرالیسم و استعمار؛ تجربه‌ای عینی افغانستان؛…

جنگ های جیوپولیتیک جدید و افغانستان تحت حاکمیت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید از بازگشت تروریسم تا تقابل قدرت های بزرگ در…

سید جمال الدین افغان

 فیلسوف ،دانشمند بنیانگذار نهضت فکری وجنبش آزادی  خواهی افغانستان ،اساسگذار  اتحاد اسلامی ومبارز…

  به آرمان وطن

بیا برویم کشور تا بان را بسا زیم  خا نه ی…

نوستالوژی و جاذبه های فکری و اعتقادی 

نویسنده: مهرالدین مشید نوستالوژی و گذشته گرایی های فکری و اعتقادی زمانیکه…

تاریخ‌گرایی و ارزش هنری رمان‌های میخائیل شولوخوف

ترجمه. رحیم کاکایی به مناسبت 120 سالگی میخائیل شولوخوف ای. کووالسکی (درباره مسئله…

نامه‌ی سرگشاده از سوی یک مهاجر، به صدراعظم آلمان!

آمریکا به سیم آخر زد. حمله‌ی آمریکا بر ایران، دردسر…

تنش میان ایران و اسراییل و پس لرزه های بحران…

نویسنده: مهرالدین مشید وارد شدن امریکا در جنگ و به صدا…

عزّ و شرف وطن 

در خانـه قـوی باش که چوراچور است  دزدان به کمین فانوس…

فطرتی انسانی

امرالدین نیکپی در اوایل دانشگاه ، داستان‌های مذهبی بسیاری دربارهٔ طرد…

جهان صلح وصفا!

امین الله مفکر امینی                   2025-19-06 جهانـی صلح وصفـــای بشربماتم کشیـــــده جـاهــــلانیکی برسیاستهای…

سرنوشت انسان امروز در چنگال مومیایی فروشان دیروز

نویسنده: مهرالدین مشید زنده گی مدرن در آینۀ زوال تاریخی در جهان…

سیمون دوبوار،- رفاقت و عشق اگزستنسیالیستی

Beauvoir, Simone de (1908- 1986). آرام بختیاری سیمونه و سارتر،- ازدواج سفید…

کتاب زبدۀ تاریخ

رسول پویان فسانه خوان وفسون سرگذشت موسارا مگـر خـرد بکــنــد حـل ایـن…

«
»

باید مغرض خلک وپیژنو

د مولانا داکتر محمد سعید  « سعید افغانی » لیکنه

په اجتماعي  ژوند کښی  دخلکو  پیژندنه نهایت ضروری ده او دا ځکه چه په خلک کښی  داسی خلک شته ، چه خلک غولوی او په دغه لیاره کی  پوره مهارت لری .

هغه جوامع چه په خلکو کښی ئئ د ښو او بدو خلکو د پیژندنی ذهنیت زهیر او ضعیف دی، حتمٲ هلته  اجنبي لاسونه په مختلفو هیلو سره کار کوي او د عمومي  تباهي وسایل زیاتوي .

هغه اقوام او ملل چه ترننه پوری د استعمار او استثمار  په لوبه کی  گیر پراته دی،  د هغو ی یوازنی علت هم دادی  چه د خپل او  پردی د توپیر کولو قواوی ئی  زهیری دي او بل  داچه  که  څه هم چال ، فریب او غولول گناه او اځلاقي جرم دی. مگر؛ شته دی داسی عناصر چه د خپلو شومو مطالبو د پاره د دی ډول  گناه او اخلاقي  جرم ،  هیڅ کوم خیال نه ساتی .

حضرت محمد ( ص)  فرمائئ :  د قیامت په لوی ورځ  کښی  به خائینان او غداران په غټ شرم  مبتلای او خلک به دوی په دیر سخت وضعیت او رسوائی کښی وینی .

دوی به  د دغی رسوائی  په واسطی  سره ، خلک پیژنی  چه په  دنیا کی ئی  په ډیر عاملیت  سره  د غولولو ، فریب ورکولو او خیانت کارونه کول .

هو : دوی به خپل تورکارونه سپین معرفی کول او دخلکو په افکارو او عقیدو به ئی د ناوڔو مقاصدو ترلاسه کولو دپار، سلطه پیدا کوله .

واقعٲ هغه کسان چه  خلک غولوي او د خپلو ناوړو مقاصدو او اخلاقي او اجتماعي  تباهیو دپاره ئی  استعمالوی ،  د اجتماع  دپاره بد او مخرب عناصر دی ؛ کوم  چه د ډیرو بدبختیو او پسمانیو  موجب کیږی. دارنگه عناصر یاید خلک وپیژی اودوی ته دا موقع  ورنه کړی چه څوک د دوی په سرنوشت  طفلانه لوبی  وکړی .  

متاسفانه چه  د بشر په تاریځ  کښی داسی عناصر څه د پردیو د استعمال په وجه او څه د خلکو د ساده ټوب له امله دیری وران کاری کړی او خلک ئی  د ډیرو بدبختو سره مواجه  گرځولي  دي .

دا هغه خلک دی چه متاسفانه په خلکو کی ئی  ځان  پوه او عالم معرفی کړی وي او خلک ورته د پرهیزگاری عقیده  لری ، مگر؛  دوی دننه بل رنگه وي .                                              

دوی ته  خلک د دینداره ښه سڔی ټوب عقیده لری ؛  خو دارنگه خلک  کله کله  د لباس او جامو په اسطه حقایق سرچپه کوي  او دیو څو غلط  مقصد په وجه د خلکو دقت او توجه ځان ته اڔوی.

زه  دانه وایم  چه په دغه  قواره ټول خلک  مغرضان  دی .  زما  دا مقصد نه  دی  چه هر چا  چه عبا، قبا ، لباده ، عمامه ، چلتار ، لویه  شنه امسآ ، او اوږدی تسبی ئی  در لودی هغه  به مغرض وي.  نه خیر!!  داسی وینا هم په کلی طور سره غلطه ده . بلکه  ښه سڔی ټوب  د زڔه کار دی او د دښو احسن اعمالو په کولو سری مینځ  ته  راځی .

ښه سړی ټوب یوازی په  گیری کښی  نه دی ، اونه هم په سپینه پکړی او اوږدو جامو کی دی !! بلکه ښه سړی ټوب د ځان  په اصلاح  کښی  او د خدای ( ج ) او د خلکو د حقوقو د پیژندلو  او د خیر غوښتلو محصول دی  چه په ښه نیت ، اراده او اخلاص  د بشر د سعادت ، ترقي او تعالي  په لیاره کښی، اوسي .

ښه خلک د خلکو سره په روان چال او چلند کښی معلومیږی نه دا چه هیڅ نه کوی او نه د خلکو د کارونو طرفدار وي.

ښه خلک هغه دی چه خلک ئی دلاس او ژبی د ضرر څخه په امن کښی وي او د چا مالونوته ئی سترگی نه وی پټی کڔي .

هغه خلک واقعٱ ښه خلک دي چه د خلکو سره مینه او محبت لری او د جامعی او د وطن د خدمت په لیاره کښی  د حیات تر آخره رمقه پوری سعیه او کوشش کوي .

هغه کسان واقعٲ ښه خلک دی چه وسعه ئی رسیږی مگر؛ چاته ضرر نه رسوی او سره له قدرته د چا مال نه خوری اونه په چا ظلم کوي .

هغه خلک رښتیا ښه خلک دی چه د خلکو په تکلیفونو او مشکلاتو  ځوریږی او تر څوئی  قدرت رسیږی د خلکو سره په لاس ، ژبه  او مال کی  فقط  او فقط خدائی ،  مرسته او معاونت کوي .

نو په دی  اساس که چیری دارنگه خلک ، که خلک دوست وگڼی او د دوی په خبر و عمل وکڔي  او یا دوی ته د خدمت په لیاره کښی وسایل برابر کړی ؛ حق او لیاقت لری.                         خلک باید ښه متوجه اوسی چه د ښو او بدو خلکو په پیږندلو کښی خطا نشي  او کوښښ  وکڔي چه د هرچا په خبرو ونه غولیږی .

زه پدی لیاره کښی یو سلسله  تجربه لرم، ځکه ډیر داسی خلک می لیدلی چه دوی په غوڔو خبرو او چالونو سره، خلک تباه کوي او له دغی لیاری څخه د دښمنانو په گټه کارونه کوي .

ما ډیر داسی خلک لیدلی چه د خپلی غلطی خبری د تائید  د پاره له ځانه د حضرت حق جل جلاله او د ده د مقرب رسول په وینا  دلیل نیسی  او یا  د نورو پیغمبرانو او اصحابو  اقوال  د خپل تائید  د پاره راوڔی.  خو حقیقت هغه نه وي او دوی په دروغو سره د ناپوهانو افکار خرابوی او په ډیر سپین سترګی ؛ حتی په پاک الله او دهغه پیغمبرانو باندی هم دروغ وائی .

ما ډیری داسی  ویناوی په  مجالسو کښی اوریدلی دی  چه په خدای (ج)  او پیغمبرانو  د دروغو  حواله ورکڔل شوی ده . که څه هم ما اکثرٲ صرفه نه ده کڔی او په همغه مجلس کی می  پری رد کړی  ده ، مگر ؛  ځینی داسی هم شوی ده  چه د فتنی او فساد په وجهی غلی  شوی یم او څه می ندی ویلی  او داځکه چی  بله چاره می نه  وه ، مگر؛ په زڔه کښی  ډیر خفه شوی یم  او  د داسی تباه کارانو په حال می تاسف کڔی او د ځان سره می وایلی :

کاش : د انسان  زړه لکه دهغه  قهواره غوندی ، ښکاره وی ؛  ترڅو مغرض  خلک چه  د فتنی ، فساد  او د بشر د تباهی  موجب ګرځي ، وپیژندل شي .

سعید افغاني

د جدی ۲۲ مه ، د ۱۳۴۴ هجري شمسي کال ــ  ننگرهار   

ترتیب کوونکی :  برهان الدین « سعیدی »