اوکراین؛ خانه‌ی امن تکفیری‌های اروپا/ سم نئونازیسم زیر پوست قاره سبز چه می‌کند؟
«گردان آزوف» نامی که درپی حمله روسیه به اوکراین بیش از پیش به گوش خورده است. شبه نظامیانی که به گفته «ولادیمیر پوتین» روسیه برای خالی کردن خاک اوکراین از آنها که عقاید نئونازی دارند به اوکراین لشکر کشیده است اما فعالیت شبه نظامیان نئونازی در اوکراین تنها به گردان آزوف و بعد از حمله‌ی روسیه به اوکراین خلاصه نمی‌شود. آزوف تنها گردانی 900 نفری از نئونازی‌هایی است که در اوکراین فعالیت دارند.
پس از انقلاب رنگی اوکراین در سال 2014 که با توطئه آمریکا انجام پذیرفت دولت میانه‌رو اوکراین که همزمان روابط نسبتا خوبی با کشورهای اروپایی و روسیه داشت سقوط کرد و دولتی به روی کار آمد که هرچه در توان داشت برای دشمنی با روسیه به کار می‌گرفت.
در سایه همین دولت شبه نظامیانی که عقاید تند و افراطی داشتند در اوکراین گرد هم آمده و گردان‌هایی را بوجود آوردند. گردان آزوف که نام خود را از دریایی به همین نام در ماریوپل اوکراین گرفته است اندکی بعد از تشکیل در سال 2014 به ارتش اوکراین اضافه شدند و به منطقه دونباس حمله کردند.
تروریسم جدید
اصل حملات گردان آزوف به دونباس درجهت پاکسازی نژادی و به قدری خشن بود که تنها دوسال بعد در سال 2016 سازمان ملل تایید کرد گردان آزوف درحال انجام اعمالی است که جنایت جنگی حساب می‌شوند.
بیشتر بخوانید
حتی در سال 2019 چهل تن از سناتور‌های آمریکایی تایید کردند برخی از آمریکایی‌هایی که برتری نژاد سفیدپوستان معتقد و افراطی هستند درحال پیوستن به گردان بوده و باید نام گردان آزوف را به لیست گروه‌های تروریستی اضافه کرد. بر همین اساس ناتو نیز اعلام کرد دیگر آموزش گردان آزوف را به عهده نخواهد گرفت.
با وجود این لفاظی از سوی ناتو، پایگاه یاهونیوز ژانویه سال گذشته میلادی، حدود یک ماه قبل از آغاز حمله روسیه به اوکراین گزارش داده بود سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا تحت برنامه‌ای که از سال 2015 آغاز شده در حال آموزش گروهی از اوکراینی‌ها برای «کشتن روس‌ها» است. شبکه خبری سی.ان.ان اندکی بعدتر گزارش داد که راست‌گرایان افراطی «گردان آزوف» هم تحت آموزش آمریکا قرار گرفته و از تسلیحات این کشور هم برخوردار شده‌اند.
شبکه خبری «سی‌ان‌ان» در گزارشی که 30 مارس سال گذشته منتشر شد نوشت: «حضور مشهود عناصر گردان آزوف در داخل نیروهای مسلح اوکراین که از قضا جزو عناصر موثر آن نیروها هم هستند پرسش‌های ناخوشایندی را پیش روی دولت اوکراین و متحدان غربی آن که کماکان ارسال سلاح به آن کشور را در دستور کار دارند قرار می‌دهد.»
سفیدشویی جنایات نئونازی‌ها
رسانه‌های غربی البته بعد از جنگ اوکراین تلاش‌هایی را هم برای سفیدشویی راست‌گرایان افراطی اوکراینی در دستورکار قرار دادند. به عنوان مثال، خبرگزاری فرانسه در گزارشی سال گذشته مدعی شده بود اوکراینی‌ها از گردان آزوف حمایت می‌کنند.
در گزارش این رسانه آمده بود: «اما در اوکراین، گردان آزوف تا حد زیادی از شهرت خوبی برخوردار بوده و به دلیل تعهد چندین ساله خود برای مبارزه با تهاجمات روسیه به این کشور، با تحسین و ستایش مواجه شده است.این هفته، تظاهرات‌کنندگان در کی‌یف گرد هم آمدند تا حمایت عمومی خود را از آزوف و مدافعان همکارشان از ماریوپل اعلام کنند زیرا روس‌ها حمله شدید دیگری را به کارخانه فولادسازی عظیمی که نیروهای اوکراینی در آن موضع می‌گیرند، آغاز کردند.»
چند هفته پیش هم رسانه‌ها گزارش دادند که لندن در یک گزارش اطلاعاتی، به صورت مخفیانه به خطرات ناشی از راست‌گرایان افراطی در اوکراین ابراز نگرانی کرده اما بخش‌های مربوط به آن را سانسور کرده و لاک گرفته است.
این گزارش با موضوع «تروریسم راست‌گرایان افراطی» از سوی کمیته امنیت و اطلاعات پارلمان انگلیس در جولای گذشته تهیه شده و در آن شرح وضعیتی از تهدیدهای ناشی از تروریسم گروه‌های راست افراطی در داخل و خارج انگلیس به قانونگذاران این کشور ارائه شده است.
گزارش مذکور که به داده‌های ارائه‌شده از سوی چندین نهاد اطلاعاتی انگلیس از جمله ام.آی5 و ام آی 6 متکی است حاوی بخش‌هایی است که در آن خشونت‌های راست‌گرایان در شمال اروپا و شمال آمریکا به طور مفصل تشریح شده است.
با وجود این، یک بخش از این گزارش که به خشونت‌های راست‌گرایان در شمال اروپا و کانادا و آمریکا مربوط میشود کاملاً لاک گرفته و سانسور شده است. وبگاه شبکه خبری راشاتودی که این گزارش را بررسی کرده می‌گوید بخش‌هایی از این گزارش که کمترسانسور شده‌اند حاوی اطلاعاتی است که از آن می‌توان به استنباط‌های لازم درباره اینکه چه اطلاعاتی حذف شده‌اند پی برد.
به عنوان مثال در بخشی از این گزارش آمده است: «هیچ فرایندی برای نظارت بر آن دسته از افراد نیست که برای مشارکت در اهداف تروریستی راست‌افراطی به خارج از کشور سفر کرده‌اند و اکنون به انگلیس بازگشته‌‌اند.» «ماکس سولوپوف»، روزنامه‌نگار روسیه‌ای که از منتقدان سیاست‌های کرملین است گفته با توجه به اینکه انگلیس از جمله کشورهای اروپایی است که بیشترین حضور را در درگیری میان روسیه و اوکراین دارد مشخص است که در این گزارش اطلاعاتی درباره چه کشوری صحبت میشود.
حمایت دیرینه واشنگتن از نئونازی‌ها
آن‌طور که اطلاعات اکنون نشان می‌دهند نخستین نشانه‌ها از عزم واشنگتن برای تسلیح و تقویت نئونازی‌ها دسامبر 2015 پدیدار شد. کنگره آمریکا در آن زمان یک متمم قانونی را که خواستار ممنوعیت هر گونه حمایت مالی واشنگتن از گروه‌های نئونازی در اوکراین بود از لایحه بودجه در سال مالی 2016 حذف کرد.
پایگاه نیشن اندکی بعدتر گزارش داد که حذف این متمم تحت فشار پنتاگون صورت گرفته است. این اقدام خود آشکار می‌کرد که واشنگتن سیاست قبلی خود درباره این گروه‌های افراطی را تغییر داده و به دنبال تقویت آنها برای مبارزه با روسیه است. بعد از آن گزارش‌هایی از سرازیر شدن تسلیحات آمریکایی به سمت شبه‌نظامیان نازی منتشر شد. شروع این گزارش‌ها از اکتبر 2016 بود، زمانی که شرکت «ایرترونیک» (AirTronic) مستقر در تگزاس از امضای قراردادی برای تحویل 5.5 میلیون دلار آر.پی.جی «PSRL-1» به طرفی که از آن به عنوان «یک مشتری نظامی از متحدان اروپایی» نام می‌برد خبر داد.
ژوئن 2017 عکس‌هایی در وب‌سایت آزوف منتشر شد که نشان می‌داد پیکارجویان این گروه در حال آزمایش آر.پی.جی‌های «PSRL-1» در میدان بودند. این تصاویر، گمانه‌زنی‌هایی را پیش کشید مبنی بر اینکه «مشتری» بدون نام شرکت ایرترونیک ممکن است کشور اوکراین باشد.
دو ماه بعد (آگوست 2017) وب‌سایتی به نام Southfront که یک سایت طرفدار روسیه برای ارائه تحلیل‌های نظامی است قرارداد محرمانه‌ای را منتشر کرد که نشان می‌داد 100 آر.پی.جی PSRL-1 به ارزش 554575 دلار (حدود یک دهم کل قرارداد) با مشارکت یک شرکت تسلیحاتی اوکراینی برای توزیع در میان یگان‌های رزمی آن کشور تولید شده است. (این اسناد را می‌توانید در اینجا ببینید.)
دسامبر 2017 «ریچارد وندیور» یکی از مسئولان ارشد شرکت ایرترونیک در مصاحبه‌ای با شبکه «صدای آمریکا» تاکید کرد که مجوزهای لازم برای ارسال آٰر.پی.جی‌های مذکور با «هماهنگی‌های بسیار نزدیکی با سفارت ایالات متحده [در اوکراین]، با وزارت امور خارجه ایالات متحده، با پنتاگون و با دولت اوکراین اخذ شده است.»
سرانجام در ژانویه 2018 اندیشکده «شورای آتلانتیک» تأیید کرد که دولت آمریکا این سلاح‌های مرگبار را تحویل نئونازی‌های گردان آزوف داده است. «آریک تولر»، محقق «آزمایشگاه تحقیقات قوانین دیجیتال» در شورای آتلانتیک در یادداشتی نوشت: «سفارت ایالات متحده انتقال [این سلاح‌ها به اوکراین] را تسهیل کرده اما مطمئن نیستم آنها آگاهی داشته‌اند آزوف اولین گروهی خواهد بود که با این سلاح‌ها آموزش خواهد دید.»
ایدئولوژی نئونازی‌های اوکراین
گردان آزوف جنجال برانگیزترین نیروهای اوکراینی است. از ایدئولوژی جناح راست حمایت می‌کند، نماد‌های نازی را استفاده می‌کند و بر ایدئولوژی برتری طلبی سفیدپوستان تاکید دارد.
به گزارش واشنگتن پست حتی آندری بیلتسکی، یکی از بنیانگذاران و فرماندهان ارشد این گردان و نماینده آزوف در پارلمان، تمایلات افراطی، محافظه کارانه و راست افراطی خود یا حضور برخی افراط گرایان در گردان آزوف را رد نکرد.
واشنگتن پست تایید کرد حمایت فراملی از آزوف گسترده بوده است و اوکراین به عنوان مرکز جدیدی برای راست افراطی در سراسر جهان ظاهر شده است. حتی با وجود اینکه آنها پیوسته هر گونه وابستگی به نازی‌ها را انکار کرده اند، یونیفرم‌ها و خالکوبی‌های آنها بر روی بسیاری از مبارزانشان تعدادی نماد فاشیست و نازی از جمله صلیب شکسته و نماد‌های اس اس را نشان می‌دهد.
به گزارش فایننشنال تایمز بیلتسکی که در سال 2008 «مجمع اجتماعی ملی» را که گروهی از افراطی‌ترین احزاب سیاسی ملی‌گرای اوکراین است را بنیان نهاده بود تایید کرد گردان آزوف در شروع کار به‌عنوان یک گروه شبه‌نظامی متشکل از 300 سرباز بوده است، اما اکنون هزاران مبارز آزوفی وجود دارند.
پس از شروع جنگ اوکراین حساب رسمی ارتش این کشور در توییتر با منتشر کردن ویدیویی خشم عمومی را برانگیخت به طوریکه خود توییتر آن را حذف کرد. در این ویدیو یکی از عناصر گردان آزوف گلوله‌های خود را در چربی خوک فرو کرده و خطاب به مسلمنان چچنی که همراه نیروهای روسی میجنگند گفت: دوستان عزیز اینجا برای شما بهشتی نیست به خانه‌های خود بازگردید.
همین ویدیویی واکنش‌های بسیاری را درخصوص افکار و عقاید آزوف برانگیخت و بعد از آن برخی از سوال را مطرح کردند آیا پوتین حق داشته است برای مبارزه با نازیسم به اوکراین حمله کند یا خیر.
پرچمی که متعلق به گردان آزوف است از همان ابتدای تاسیس این گردان همیشه مورد بحث بوده و بسیاری آن را نمادی از آلمان نازی می‌دانند، زیرا علامتی بر روی پرچم قرار دارد که مانند صلیب شکسته‌ای که آدولف هیتلر و نازی‌ها در آلمان از آن استفاده می‌کردند. علاوه بر این نماد گردان آزوف اوکراین از شعار نازیسم در جنگ جهانی دوم استفاده کرده و همیشه سعی داشته است ایدئولوژی را که نازی‌ها دارند را ترویج کند.
این حدس و گمان‌ها درخصوص شباهت نماد‌های آزوف به نازی‌های آلمان جایی تبدیل به یقین شد عکسی از اوکراین و گردان آزوف به بیرون درز کرد که پرچم رایش سوم (هیتلر) درکنار پرچم این گردان قرار گرفته بود و عناصر آن با این نماد‌ها عکس می‌گرفتند. پس از اثبات ادعا‌های روسیه در خصوص وجود نئونازیسم در اوکراین سوالی که بار‌ها مطرح شده این است حق با چه کسی است؟ آیا روسیه تنها به بهانه نئونازی به اوکراین حمله کرد یا آیا نئونازی‌ها مانند تروریستهای تکفیری درحال گسترش بوده و خاک روسیه را تهدید می‌کردند؟
تروریستهای شبیه داعش و القاعده
این مسئله به ویژه در بحبوحه گزارش‌های مستند موجود درباره حسابی که آمریکا روی نئونازی‌های اوکراین برای پیشبرد شورش برنامه‌ریزی‌شده در اوکراین باز کرده شایان اهمیت است. در واقع دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا خود در اوائل سال 2020 این هشدار را مطرح کرده بودند که بروز «یک شبکه سفیدبرترپندار فراملی» فاجعه بعدی‌ای خواهد بود که بعد از فروکش کردن خطر کووید-19 می‌تواند دنیا را درگیر کند.
جالب آنکه، «مرکز اطلاعاتی سوفان» در گزارشی درباره خطرات چنین شبکه‌ای تصریح کرده که کشور اوکراین به قطبی برای گسترش افراط‌گرایی گروه‌های سفیدبرترپنداری تبدیل شده که در حال الگوگیری از گروه‌های تروریستی مانند داعش و القاعده هستند. در گزارش مرکز اطلاعاتی سوفان که سال 2019 منتشر شده آمده است: «در شرایطی که گروه‌های افراطی سفیدبرترپندار در حال تقویت کردن شبکه‌های فراملی خود هستند و حتی به تقلید تاکتیک‌ها، تکنیک‌ها و روش‌های گروه‌هایی مانند القاعده و داعش روی آورده‌اند، خطر تروریسم در ایالات متحده، همانند سایر نقاط دنیا رو به فزونی است. این شبکه‌ها، از رویکردهای یکسانی برای جذب نیرو، تأمین مالی و پروپاگاندا برخوردار هستند و اوکراین در حال تبدیل شدن به قطب اصلی برای افراط‌گرایی گروه‌های سفیدبرترپندار است که نیروهای خارجی را از سراسر دنیا به سوی خود جذب می‌کند.»
