آینده در مه؛ آلمان به کدام مسیر می‌رود؟
آلمان شاهد انتخاباتی خواهد بود که در زمانه‌ای پرالتهاب می‌تواند نه‌تنها بر آینده سیاسی این کشور، بلکه بر سیاست‌گذاری‌های کلان اتحادیه اروپا تاثیرگذار باشد.
در زمانه‌ای که فضای سیاسی جهان یکی از ملتهب‌ترین برهه‌های خود را سپری می‌کند، آلمان فردا -یکشنبه- برای گزینش ۶۳۰ کرسی بوندستاگ انتخابات برگزار می‌کند؛ انتخاباتی که به دلیل مسائلی کلید‌ی همچون بحران‌های اقتصادی ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹، سیاست‌های مهاجرتی، جنگ روسیه و اوکراین، شرایط خاورمیانه و همچنین بازگشت ترامپ به کاخ سفید، بیش از پیش توجه‌ها را به خود جلب کرده است.
نگاهی به وضعیت حساس کنونی جهان، روشن می‌سازد که انتخابات آلمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چرا که نتایج آن نه تنها بر آینده سیاسی این کشور، بلکه بر اتحادیه اروپا و حتی جهان تأثیرگذار خواهد بود.
چرا انتخابات زودهنگام؟
پس از انتخابات فدرال ۲۰۲۱ که در آن حزب سوسیال دموکرات (SPD) به رهبری «اولاف شولتز» به پیروزی رسید و یک دولت ائتلافی با حضور احزاب «سبزها» و «دموکرات های آزاد» تشکیل شد.
آلمان در این ۴ سال دوران پر چالشی را پشت سر گذاشت، از جمله شکست در بازیابی اقتصاد پس از همه‌گیری کووید-۱۹، افزایش قیمت انرژی و همچنین تاثیرات جنگ روسیه و اوکراین بر این کشور، از جمله رویدادهایی بودند که جهت‌گیری سیاسی این ائتلاف را به آزمون گذاشت و هر چه گذشت تنش‌ها و اختلاف نظرهای درون این ائتلاف پر‌رنگ‌تر شد و در نهایت در پی فروپاشی این ائتلاف و عدم توفیق شولتز در کسب رای اعتماد از پارلمان، رئیس‌جمهور «فرانک والتر اشتاینمایر» انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام در ۲۳ فوریه را اعلام کرد.
این چهارمین انتخابات زودهنگام آلمان پس از جنگ جهانی دوم خواهد بود، انتخابات‌های زودهنگام قبلی در سال‌های ۱۹۷۲، ۱۹۸۳ و ۲۰۰۵ برگزار شده بودند.
احزاب و نامزدها
*حزب سوسیال‌دموکرات (SPD) به رهبری اولاف شولتز: نیروی سنتی چپ میانه و قدیمی‌ترین حزب سیاسی آلمان است که پس از سال‌ها افول، در سال ۲۰۲۱ تا حدودی بهبود یافت و این امکان را فراهم کرد که اولاف شولتز به عنوان صدراعظم در رأس یک ائتلاف، متشکل از سوسیال دموکرات‌ها، لیبرال‌ها و سبزها به قدرت برسد. هرچند که در طی این ۴ سال محبوبیت شولتز و این حزب به سبب نارضایتی‌ها رو به افول گذاشته، اما کماکان یکی از شانس‌های اصلی پیروزی به شمار می‌روند.
*اتحاد دموکرات‌های مسیحی (CDU/CSU)به رهبری فردریش مرتز: حزب دموکرات مسیحی (CDU) و حزب اتحاد سوسیال مسیحی (CSU) ائتلاف‌های بسیاری را پس از جنگ در آلمان رهبری کرده‌اند. اما پس از کناره گیری «آنگلا مرکل» صدراعظم پیشین، با مشکلاتی مواجه شدند که با تلاش فراوان در یک سال گذشته توانستند شرایط خود را بهبود ببخشند.
*سبزها (Greens) به رهبری رابرت هابک: حزبی نه چندان بزرگ اما تاثیرگذار که معمولا گزینه مناسبی برای ائتلاف هستند، آنها در دوره پیشین هم جزئی از کابینه ائتلافی شولتز بودند و «رابرت هابک» به عنوان وزیر اقتصاد و «آنالنا بائربوک» به عنوان وزیرخارجه در کابینه فعالیت کردند.
*آلترناتیو برای آلمان (AfD) به رهبری آلیس وایدل: یک حزب راست افراطی و مخالفت مهاجرت است. این حزب در سال ۲۰۱۳ تاسیس شد و ۴ سال بعد برای اولین به پارلمان راه یافت سیاست‌های ضد مهاجرتی این حزب با بروز بحران های مهاجرتی، مورد اقبال بخشی از مردم که از سیاست‌های دولت در این زمینه ناراضی هستند، قرار گرفته است.
*اتحاد زارا واگنکنشت (BSW) به رهبری زارا واگنکنشت: زارا واگنکنشت یک سیاستمدار سابق از حزب چپ (Die Linke) است که این حزب را ترک کرد تا حزب خود را تأسیس کند. حزب او در حال حاضر حزب سابق وی را تحت الشعاع قرار داده و یک گروه انشعابی در پارلمان تشکیل کرده است.
*حزب دموکرات‌های آزاد (FDP) به رهبری کریستین لیندنر: یک حزب لیبرال کوچک طرفدار کسب‌وکار است که از نظر فرهنگی محافظه‌کارتر از دموکرات‌های مسیحی و از نظر اقتصادی لیبرال‌تر از سوسیال‌دموکرات‌ها عمل می‌کند. کریستین لیندنر رهبر این حزب، وزیر دارایی اولاف شولتز بود تا اینکه اخراج او سبب فروپاشی ائتلاف شد.
* حزب چپ (Die Linke- The Left) به رهبری یان فون آکن و هیدی رایشیننک: از بقایای حزب کمونیست‌های قدیمی آلمان شرقی و سوسیال دموکرات‌های معترض تشکیل شده است. این حزب که در سال‌های اخیر دست‌خوش تغییرات داخلی بسیار بوده اکنون یک حزب پوپولیست چپ‌گرا است که حمایت از آن بیشتر در ایالت‌های شرقی متمرکز است.
ائتلاف‌های احتمالی؛ کدام دست‌ها یکدیگر را می‌فشارند؟
به دلیل سیستم انتخاباتی آلمان، به دست آوردن حمایت اکثریت در بوندستاگ از سوی یک حزب اتفاقی نادر است که تنها یک بار در سال ۱۹۵۷ برای دموکرات‌های مسیحی رخ داد. بنابراین، حیات سیاسی آلمان با ائتلاف‌هایی که بین احزاب تشکیل می‌شود و پس از رقابت در انتخابات برای حکومت با یکدیگر به توافق می‌رسند، مشخص می‌شود.
به سبب پیچیدگی هماهنگی آنها، ممکن است چندین ماه طول بکشد تا یک توافق ائتلافی برای حکومت مشترک برقرار شود. آخرین توافق در نوامبر ۲۰۲۱ بین سوسیال دموکرات‌ها، سبزها و دموکرات‌های آزاد به دست آمد که پس از دو ماه مذاکره تحت رهبری شولتز تشکیل شد و ۱۷۷ صفحه بود.
با توجه به نظرسنجیها چندین سناریوی بالقوه برای تشکیل ائتلاف در انتخابات آینده آلمان محتمل به نظر می‌رسد.
آلترناتیو برای آلمان، که به وسیله سیاستی محروم‌سازی تحت عنوان «دیوار آتش» که به تازگی از بین رفته است منزوی شده بود احتمالاً بخشی از دولت آینده آلمان نخواهد بود و محافظه کاران دموکرات مسیحی، با توجه به جایگاهشان در نظرسنجیها، احتمالاً رهبری یک ائتلاف آینده را بر عهده خواهند داشت. بنابراین، آنها یا در ائتلافی با سوسیال دموکرات‌ها یا دموکرات‌های آزاد حکومت خواهند کرد، (همان‌طور که بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۱ این اتفاق رخ داد)، یا یک اتحاد سه‌جانبه با سبزها و دموکرات‌های آزاد تشکیل خواهند، ائتلافی که آلمانی‌ها آن را به دلیل رنگ‌های سه حزب، ائتلاف «جامائیکا» می‌نامند.
نظرسنجیها چه می‌گویند؟
بر اساس نظرسنجی منتشر شده از سوی گاردین در تاریخ ۲۰ فوریه، اتحادیه دموکرات‌های مسیحی با ۳۰درصد به پیشتازی خود ادامه داده است. آلترناتیو برای آلمان که از تابستان گذشته از سوسیال‌دموکرات‌ها پیشی گرفته، با ۲۰.۴ درصد در جایگاه دوم قرار دارد و سوسیال‌دموکرات‌ها با ۱۵.۴ درصد در جایگاه سوم. در ادمه سبزها با ۱۳.۱ چپ‌ها با ۷ دموکرات‌های آزاد و زارا واگنکنشت با ۴.۴ در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
ایستگاه پایانی
هرچه به روز انتخابات نزدیک‌تر می‌شویم فضای سیاسی آلمان ملتهب‌تر می‌شود. با وجود طیف متنوعی از گزینه‌های انتخاباتی، آینده‌ی سیاسی آلمان همچنان نامشخص است، اما این انتخابات می‌تواند جهت‌گیری این کشور را برای سال‌های آینده بازتعریف کند. میزان مشارکت و حضور رأی‌دهندگان در تعیین این مسیر، نقشی حیاتی ایفا خواهد کرد
