یاد وخاطره ی مبارزان ،ضد تهاجم کوچیها گرامی باد!
محمد عوض نبی زاده
كوچي گري در افغانستان به يك مساله ی سياسي و قومي تبديل ونظامهای حاکم با دیدگاه هاي قوم گرايانه، در قانون اساسي جدید و پارلمان امتیازات خاصی سياسي وقومي را برای کوچیهای قوم پشتون قایل شده است که اگر معيار كوچي گري داشتن رمه ی گوسفند و كوچیدن باشد در حالیکه اقوام غير پشتون نیزدر برخی ازمناطق کشورنوماه سال را به كوچ و ائیلاق سپري مي كنند چرا ازین امتیاز برخوردار نمیشوند؟.برای بیرون رفت ازمعضله ی کوچی گری و تهاجم مسلحانه ی انهادر مناطق هزاره نشین کشور ، باید کوچی ها مسکون شوند وزندگی مسالمت آمیز و برادرانه را در کنار سایر اقوام کشور اغازنمایند.
چون تهاجم کوچی های طالبی , پاکستانی دریک ونیم دهه اخیر در مناطق بهسود ودایمیرداد ولایت میدان – وردک و دیگر ساحات هزاره نشین بیشتر شدت پیدانموده وهر سال منجر به قتل عام و تاراج اموال وسوختاندن منازل مردم هزاره میشوند وهیچ مرجعی نیست که به داد آنان برسند. مردم مناطق هزاره نشین مرکزی از رهبران حکومت وحدت ملی افغانستان توقع و تقاضا دارند تا مطابق به شعارهای انتخاباتی شان عمل کرده و کوچیها را در مناطق که اراضی دولتی فراوان موجودند مسکون سازندو مردم هزاره را از آفت تهاجم سالانه ی کوچیهای طالبی ,پاکستانی رهائی بخشند و دیگر نگذارند که هر سال فاجعه ی تهاجم کوچیهای طالبی در مناطق هزاره نشین کشور تکرار گردد.
اما در جریان یک قرن اخیرمردان مبارزی بودند که برای جلوگیری از تهاجم دوامدارکوچیها ,از جان و مال خودها مایه گذاشتند ودر برابر تهاجم کوچیها در مناطق هزاره نشین مرکزی افغانستان مبارزه و مقاومت, فداکارانه نمودندکه از جمله چهره های مبارز ضد تهاجم کوچیها درمناطق هزاره نشین مرکزی افغانستان , میرکلبی رضابیگ ومحمد عیسی مشهور به «فقیر بچه» ازولسوالی لعل وسرجنگل ولایت غور و نجف بیگ شیرواز ولسوالی خاص ارزگان ,ملا خداداد لورانی از منطقه لوران ولسوالی خدیر دایکندی ,قربان زوار از مرکز دایکندی و میر محمد اسلام خان فرزند فرقه مشر فتح محمد خان میر زاد از ولسوالی مرکز بهسود ولایت میدان وردک بودند که علیه کوچی های مهاجم و ستمگری حکومت های مستبد بارها انزجارو صدای اعتراض دادخواهانه ی خود ها را همراه با مقاومت مسلحانه بلند نمود ند.
این مبارزان ورزمندگان ضد تهاجم کوچی ها سنگر‌های مقاومت را ایجاد و در برابر تجاوز کوچیها از مردم خویش شجاعانه دفاع میکردند. ازمیان صد ها تن از مبارزان ضد تهاجم کوچیها در مناطق هزاره نشین مرکزی – میر کلبی رضا بیگ از ولسوالی لعل و سرجنگل ولایت غور ، بود ، که در یک مجلس سری، به همفکران ودوستانش گفت: آیا کسی از شما حاضرند که ملک تره کی ، یکی از ملک‌های کوچی سیاه خانه را بکشد؟ در این میان یکی از جوانان فدایی ، بنام محمد عیسی مشهور به «فقیر بچه» از جای خودبرخواست وگفت من ملک تره کی کوچی را می‌کشم.
داستان کشتن نماد استبداد قبیله را از زبان شخص محمد عیسی فقیربچه این مبارز شجاع و دلیر هزاره می‌شنویم که او میگوید- صبح وقت من ویک نفر دیگر بنام دهباشی مسلح شدیم و هردونفرما وقتیکه ملک تره کی کوچی و همراهانش را به منطقه «تاله تو» دیدیم که درهمانجا خیمه‌‌هایشان را برپاکردند و باالاخره نیمه شب شد، ملک تره کی به تنهائی در خیمه خود رفت و خوابید. این موقع و فرصت خوبی بود و من آرام، داخل خیمه ی او شدم که او به خواب عمیقی فرورفته بود. من تفنگ‌ام را بر قلب او قرار داده و ماشه را فشار دادم ویک صدای «دوب» شنیدم و فرار کردم. و هردوی ما در همان نزدیکی‌ها خودرا پنهان کردیم. دیدیم که سروصدا‌ها زیاد شد و فیر‌ها صورت گرفت وهرسو برای جستجو می‌دویدند.
بعد از جستجوی بیحاصل آن‌ها مایوس شدند. با قطع گشت زنی آن‌ها، ما هردو راه خودرا گرفتیم ودوباره بطرف خانه ی کلبی رضا بیگ رفتیم. بیگ وقتی مارا دید صدا کرد: – شیر آمدید ویا روباه؟ من گفتم که: « بیگ بابه شیر هیچوقت روباه نمی‌آید.بعد ازین حادثه سران کوچیها به «خوردک تخته» نزدعثمان خان لندی حاکم کلان دایزنگی رفتندوعثمان خان عرضه ی آنهارا به کابل راجع نمودکه ، نادرخان وهاشم خان دستورداد تا با فریب کلبی رضابیگ را به کابل گسیل دارد. حاکم کلان دایزنگی با تعداد از عساکر مسلح به مقر بیگ در لعل و سرجنگل آمد و گفت: – میرصاحب پادشاه شمارا به کابل خواسته، تادر امور هزاره جات با شما مشوره‌های انجام دهد وبیگ به حاکم کلان گفت که: من با مردم خود مشوره می‌کنم وتصمیم رفتن ویا نرفتن خودرا بعد از ین مشوره به شما ابلاغ می‌نمایم.
سپس بیک مجلس بزرگی را دعوت نمود که بعد از مشوره های زیاد میرکلبی رضابیگ، همراه باحاکم کلان دایزنگی ، راهی کابل شدو در کابل بیگ مدت یک هفته در دهمزنگ کابل زندانی و بعدا شبانگاه اورا از دیوار زندان به پایین انداختند، اما به دلیل مصدوم شدن سرش، فوت شدکه مردم هزاره ی چنداول جسد اورا در دروازه زیارت سخی کابل دفن کردند. بدینسان زندگی یک راد مرد بزرگ پایان یافت. اما خاطره تابناک نبرد او علیه کوچیها واستبداد قبیله ، همیشه در دل‌ها زنده است.
یکی دیگر از مبارزان ضد تهاجم کوچیها نجف بیگ شیرو, بعنوان کلان و بزرگ مردم هزاره در منطقه ی شیروبود که در سال 1315 شمسی در زمان پادشاهی نادر خان درمنطقه ی شیرو که ازمناطق اشغال شده ی ولایت ارزگان قدیمی همراه با اقوام ونزدیکانش درآن منطقه زیست میکرد. نجف بیگ شیرو یکی از رهبران قیام ضد تهاجم کوچیها ونظام استبدادی خاندان ال یحیی بود که او بعد از سالها مبارزه و مقاومت علیه کوچیها ,درنتیجه ی خیانت برخی ازخوانین خائین هزاره در همکاری با پیمان شکنان کوچی در ماه رمضان سال 1318 شمسی از طرف کوچیهای عهد شکن مظلومانه به شهادت رسید. مهاجمان اشغالگر کوچی پس از شهادت نجف بیگ شیروقلعه اورا با باروت منفجر و کودکانش را بطوربی رحمانه برخلاف احکام دین مبین اسلام وحقوق بشری سر بریدند.
چندسال پس ازشهادت نجف بیگ شیرو یکی از عهد شکنان کوچی بنام شهزاد فاش نمود که دستور کشتن نجف بیگ شیرورا محمدنادرغدار پدر ظاهر شاه داده بود.بنا برگفته ی شهزاد نام کوچی ,محمد نادر غدار برای کوچیهای متجاوز در ان ساحه وظیفه سپرده بود که شخصیت های نامداروبا نفوذ مردم هزاره را درین مناطق زنده نگذارند تا هریک از مردم هزاره ی همان محل مجبور به واگذاری زمین های زراعتی,خانه واملاک پدری شان برای کوچیهای پشتون تبار شوند.
چهره ی دیگری از رهبران مبارز ضد تهاجم کوچیها ملا خداداد لورانی فرزند محمد قلی از قریه لوران منطقه خوشک ولسوالی خدیر دایکندی بود که در سال 1321 شمسی, در برابر تهاجم کوچیها وستمگریهای حکومت محلی دست به قیام زد .ملا خداداد لورانی و همراهان در منطقه کوه شاه لوران لشکر کشی نمود که در جریان جنگ با کوچیهای متجاوز, حاجی یعقوب سرخیل کوچیها کشته و لشکریان کوچیها شکست خوردند. قیام ملا خدادادوگروه چریکی او درحدود دوسال و چند ماهی طول کشید که بصورت نامنظم جنگهای راعلیه تهاجم کوچیها, در مناطق خوشک,عبدی,بغل کندو,شهرستان, کوه شاه سر لوران ودر سر شیلان کورگه ادامه داد .
اما بنا به خیانت یکی از دوستانش بنام محمد علم که پس از رسیدن به منطقه لربز طبق نقشه ی قبلی تیر زهر الود مسموم شده را بطرف ملا فیرنمود که پس از فیر تفنگ ملا نقش بر زمین شد ومحمد علم بعد از انجام خیانت پابه فرار گذاشته ومتواری گردید.سر انجام ملا خداداد لورانی بعد از چند سال مبارزه ی نفس گیر علیه کوچیهای متجاوز سیاه پوش در منطقه و کشته و زخمی شدن برخی از یاران و افراد گروه وی , قیام ملا خداداد لورانی برضد تهاجم کوچیها سرکوب و به شکست مواجه گردید.
قربان زواردایکندی یکی دیگر ازرهبران قیام دادخواهانه برضد کوچیهای متجاوز, واز همرزمان پشین ملا خداداد لورانی شمرده میشد. قربان زوار بعد از شکست ملاخدادا دلورانی در اغاز, برای جلوگیری از تهاجم کوچیها,گروه چریکی خود را در مسیر تهاجم کوچیها در ساحه ی صد خانه ی شهرستان جابجا کرد .قربان زوار درسال 1328 شمسی دست به قیام برضد تهاجم وحشیانه کوچیهای پاکستانی زد وقیام اوچند سال دوام یافت ولی سر انجام هیات اعزامی حکومت کابل شامل بزرگان و کلانهای مردم مناطق گوناگون هزاره نشین با فرستادن قران مجید و امان نامه رهبر قیام را از سنگر جنگ ودرگیری پائین اورد وقربان زوار , اماده گردید که همراه با هیات اعزامی صلح رهسپارولسوالی پنجاب مرکز حکومت کلان دایزنگی شود.
ولی هیات صلح, حکومتی برخلاف عهد وپیمان قربان زواردایکندی رادر بندی خانه ی ولسوالی پنجاب مرکز حکومت کلان دایزنگی زندانی ساخت که بعد از سپری شدن یکشب بطور نا گهانی وی در زندان انجا در گذشت که حکومت کابل برخلاف سوگند و امان نامه قربان زواررهبر قیام ضد تهاجم کوچیها را در زندان پنجاب مسموم وازبین برد. این است یکی از نمونه های عهد شکنی و بد قولی نظام های استبدادی افغانستان که طی سالهای متمادی رهبران مبارز و عدالت خواه کشور را زیر نام های گوناگون و توطیه های نا جوان مردانه نیست و نابود کردند.
میر محمد اسلام خان فرزند فرقه مشر فتح محمد خان میر زاد یکی دیگر از رهبران مبارز ضد تهاجم کوچیها در مناطق بهسود و ساحات همجوارآن بود که او برهبری نیروهای مقاومت بر ضد تهاجم کوچیها در منطقه ی راموزو قبتیستان ولسوالی مرکز بهسود قرار داشت تا زمانیکه مرحومی حیات داشت کوچیها جرئت تهاجم و اشغال اراضی مردم محل را در بهسود مناطق هم جوار ان نداشتند و لی با ترور مرحومی توسط گروه های تروریستی در شهر کابل رهبر کانون مقاومت علیه کوچی ها در مناطق بهسود و دایمیر داد در هم شکست که دررخدادهای سالهای اخیر تهاجم کوچیها در بهسود و دایمیر داد فقدان و نبود مرحومی با وضاحت احساس میگردید.
رویکردها
کوچی گری، تجاوز مشروع نوشته بعقوب یسنا .
میرکلبی رضابیگ، پیشوای بزرگ کانون مقاومت علیه کوچیها نوشته ی علی تقوائی.
نجف بیگ شیرویکی ازقربانیان عهد شکنی کوچیهای مهاجم نوشته ی صاحب قلم.
ملا خداداد لورانی یکی ازرهبران جنبش دهقانی درکشور نوشته ی صاحب قلم .
قربان زواردایکندی یکی ازرهبران قیام دادخواهانه برضد استبداد نوشته ی صاحب قلم.
از برخی یادداشت های صاحب قلم
- بیست وهشتم – ماه – مارچ – سال 2015 میلادی
