کالای پرفروش
آمریکا به اوکراین سلاح می‌دهد، اوکراین به حماس سلاح می‌فروشد
ولادیمیر پراخواتیلوف (VLADIMIR PROKHVATILOV)
ا. م. شیری
روزنامۀ ترکیه‌ای «دیک‌گازته» (dikGAZETE) می‌نویسد، جنبش فلسطینی حماس در جریان درگیری نظامی با اسرائیل از سلاح‌های ارسالی آمریکا به اوکراین استفاده می‌کند.
قرار بود تسلیحات خارجی ارسالی به اوکراین، در خاک این کشور استفاده شود، اما به فلسطین رسید و اکنون علیه اسرائیل استفاده می‌شود. این نشریه می‌گوید این موضوع توسط خود حماس و نمایندگان کنگرۀ آمریکا تأئید شده است.
به گفتۀ خبرنگاران ترک، فرماندهان نیروهای مسلح اوکراین سلاح‌های آمریکایی را در بازار سیاه می‌فروختند.
این موضوع که برخی از سلاح‌های تحویلی غرب به ارتش اوکراین در کجا ناپدید شده‌اند، از سال ۲۰۲۲ مطرح شده است. در ماه اوت سال گذشته، شان اودانل، بازرس کل پنتاگون، نسبت به گسترش احتمالی تسلیحات آمریکایی در خارج از اوکراین ابراز نگرانی کرد. اودانل در مصاحبه با بلومبرگ تصریح کرد که مقامات نظامی اوکراین احتمالا نمی‌دانند تجهیزاتی که به این کشور می‌رسند، در نهایت چه سرنوشتی خواهند داشت. بدیهی است که کنترل ناکافی بر تسلیحات ارسالی آمریکا به اوکراین به رخنۀ تجهیزات نظامی به کشورهای مجاور منجر شده است. روزنامۀ «دیک‌گازته» می‌نویسد: «فرماندهان مختلف اوکراینی محموله‌های تسلیحات را خریده و شخصاً آن‌ها را در بازار سیاه فروختند یا در بازار تحویل دادند».
ترامپ جونیور یکی از اولین کسانی بود، که جزئیات قابل توجهی را مورد توجه قرار داد. یک ویدیوی اسکای نیوز حاکی از اینکه فلسطینی‌ها کارابین خودکار ام-۴ ساخت آمریکا را در دست دارند، توجه او جلب کرد. ترامپ جونیور برای تأئید سخنان خود عکسی مربوط به آن را در شبکه‌ها منتشر کرد.
مارجوری تیلور گرین، نمایندۀ جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا نیز در صفحۀ اجتماعی خود اعلام کرد که حماس می‌تواند تسلیحات آمریکایی از اوکراین خریداری کند. گرین از واشنگتن و اورشلیم خواست تا شماره سریال کارابین ام-۴ را ردیابی کنند.
کانال‌های تلگرامی خاورمیانه گزارش دادند که حماس آشکارا از کی‌یف به خاطر فروش تسلیحات تشکر کرده است (این ویدئو در صفحۀ ایلیا کیوا، نمایندۀ سابق پارلمان اوکراین منتشر شده است). به گزارش «دیک‌گازته»، اوکراین علاوه بر تفنگ ام-۴، موشک‌های استینگر آمریکایی را به حماس تحویل داد (در مجموع، کی‌یف بیش از هزار و پانصد سامانۀ موشکی ضد هوایی و گلوله از آمریکا دریافت کرده است).
رویترز خاطرنشان می‌کند که بازار سیاه سلاح از سال‌ها پیش در اوکراین دایر است. در تابستان ۲۰۱۶، آژانس پس از انجام تحقیقات نشان داد که در جریان درگیری نظامی در شرق اوکراین، «مقادیر زیادی سلاح از زرادخانه‌های دولتی خارج شده و به دست واحدهای شبه‌نظامی که قادر به کنترل صحیح آن‌ها نیستند، افتاده است… به گفتۀ مقامات امنیتی و کارشناسان تجارت اسلحه، تسلیحات به دست جنایتکاران می‌افتد و بسیار فراتر از منطقۀ درگیری به خریداران تحویل داده می‌شود. مصاحبه‌های رویترز با مقامات امنیتی و شورشیان و همچنین بررسی داده‌های نیروهای انتظامی و اسناد دادگاه نشان داد که «سلاح‌ها در برخی موارد به عنوان بخشی از تجارت سازمان‌یافته زیرزمینی، در مقادیر قابل توجهی در منطقۀ درگیری در شرق اوکراین جابه‌جا می‌شوند». به گفتۀ مقامات امنیتی اوکراین، در برخی موارد، «یگان‌های غیرقانونی طرفدار دولت برای جلوگیری از تحویل سلاح به تعدادی از مقامات غیرقابل اعتماد کی‌یف، انبارهای خصوصی اسلحه ایجاد می‌کنند».
باندهای تبهکار اروپایی در تجارت غیرقانونی اسلحه شرکت داشتند. در ماه مه ۲۰۱۶، رویترز گزارش داد، مرزبانان اوکراینی یک فرانسوی ۲۵ سالۀ مرتبط با گروه‌های راست افراطی در فرانسه را که سعی می‌کرد با یک وانت کوچک «رنو» مملو از سلاح، از جمله، موشک‌انداز و تفنگ‌های کالاشنیکف از مرز بین اوکراین و لهستان عبور کند، بازداشت کردند.
این خبرگزاری خاطرنشان می‌کند که بخش عمدۀ قاچاق اسلحه از اوکراین، به عراق، سوریه و لیبی که به اندازۀ کافی تقاضا برای سلاح‌های سنگین برای جلب توجه دلالان اسلحه در بازار سیاه وجود دارد، می‌رود.
در سال‌های گذشته، بازار سیاه اسلحه در اوکراین تقویت شده و گسترش یافته است. نیویورک تایمز با اشاره به حجم تسلیحات تحویل‌شده، از جمله، ده‌ها نوع تسلیحات می‌نویسد: «دولت بایدن به‌رغم سابقۀ طولانی فساد و قاچاق اسلحه در اوکراین، مسئولیت نظارت بر محموله‌های تسلیحاتی آمریکا به خط مقدم را به عهدۀ کی‌یف واگذار کرده است». هزاران موشک «جاولین» و استینگر، پرتابگرها و موشک‌های دوش‌پرتاب، مشکل تقریبا غیرقابل حل در مبارزه با فروش مجدد تسلیحات در خارج از اوکراین ایجاد می‌کند.
الکساندرا اوستینوا، رئیس کمیتۀ نظارت بر انتقال تسلیحات [آمریکایی] به [اوکراین] در پارلمان اوکراین به نیویورک تایمز گفت: «صادقانه بگویم، غیرممکن است که از مردم بخواهیم ذخایر خود را دائماً بررسی کنند».
بگفتۀ او در آغاز جنگ: «این برای زنده ماندن بود و مردم فقط نیزه پرتاب می‌کردند». اگرچه این سلاح‌ها اکنون ردیابی می‌شوند، اما ردیابی فروش مجدد تسلیحات کوچک یا میلیون‌ها گلولۀ توپ ارسال شده توسط آمریکا و متحدانش [به اوکراین] بسیار دشوار است.
نیویورک تایمز ضمن ابراز همدردی با سیاستمداران اوکراینی که گفته می‌شود از مبارزه با قاچاق تسلیحات آمریکایی خسته شده‌اند، خاطرنشان می‌کند که ادارۀ تحقیقات فدرال آمریکا در حال تحقیق در مورد گزارش‌های موشک‌های دوش‌پرتاب «جاولین» و پهپادهای سوئیچ‌بلید است که پس از خارج شدن از اوکراین به صورت آنلاین فروخته شده‌اند.
برگرفته از: بنیاد فرهنگ راهبردی
۲۲ مهر- میزان ۱۴۰۲
