پایداری

ثبا ت و پا یداری را نمانده  قدر و مقدارش چنان…

مهر پدر

دستت پدر ببوسم و سر هم به پای تومیخواهم آنچه…

نمونه هایی از کهنترین اشعار فارسی

تا بدانجا رسیده دانش من که بدانم همی که نادانم ( ابو…

ترامپ و بازتعریف روابط بین‌المللی؛ از تنش‌های ژئوپلیتیک تا دیپلماسی…

نویسنده: مهرالدین مشید ترامپ از دور زدن تنش های دیپلوماتیک تا…

چرا مردان از زنان قوی تر نیستند؟

پروفیسور دکتر شمس سینا بخش دوم درین جا می خوانید: -چطور میتواند یک…

پرتو عقل و خرد 

رسول پویان  جهان که در دل دانش می‏کند تابـش  به جهل تیره…

نامه‌ی سرگشاده‌ی محمدعثمان نجیب، بنیادگذار مکتب دینی-فلسفی من بیش از…

آقای ترامپ! تو نه در قامت یک سیاست‌مدار آمدی، نه به…

افغانستان، میان دو لبه تیغ؛ تحول نرم یا سقوط ساختاری

نویسنده: مهرالدین مشید نجات افغانستان در گرو راهی؛ میان تحول نرم…

دولت: کاملِ ناتمام...!

دولت یا خدمات عامه و زمانیکه توسط میثاق مردمی همانا…

فرق بین شادی و لذت

 محمدنعیم «کاکر خیلی ها فکر می‌کنند که شادی و لذت یکی…

شلینگ و هگل،- دعوای 2 فیلسوف دولتی

Schellig, F.W (1775- 1854 آرام بختیاری فلسفه شلینگ،- مفاهیم ناروشن، تعاریف ناتمام. شلینگ…

عید قربان

ای وطندار عید قربان شد قربانت شوم صدقه‌ی حال خراب و…

حامییان حق!

امین الله مفکر امینی !    2025-03-06   نترسم زدشمن تکیه برحـــق کــــــــــرده ام باتکیه…

چرا مردان از زنان قوی تر نیستند؟

پروفیسور دکتر شمس سینا بخش نخست درین جا می خوانید: -چطور میتواند یک…

افغانستان در تلاقی آشوب و رقابت؛ قرائتی تازه از فروپاشی…

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی طالبان؛ تلاطم‌های داخلی و بازتاب‌های جیوپولیتیکی منطقه‌ای…

در مورد تعاونی‌های کارگری

از آثار کلاسیک لنین برگردان: آمادور نویدی درباره تعاونی‌های کارگری تذکر سردبیر سایت مارکسیست– لنینیست امروز: این…

ریناس ژیان

استاد "ریناس ژیان" (به کُردی: ڕێناس ژیان) شاعر نامدار کُرد…

پنجشیر، زخم بر تن، آتش در دل؛ افسانه‌ای زنده در…

نویسنده: مهرالدین مشید پنجشیر، شیر زخمی اما سرفراز؛ خاری در چشم…

فلسفه امید بلوخ،- میان مارکس و مسیحا

Ernst Bloch (1885-1977 ) آرام بختیاری سوسیالیسم حتمی است !، مارکسیستی یا…

دلزار حسن

استاد "دلزار حسن" (به کُردی: دڵزار حەسەن) شاعر، نویسنده و…

«
»

ژمنې بايد په عمل کې ثابتې شي..!

له افغان حکومت سره د سولې د رسمي خبرو تر پیلیدو مخکې؛ د پګواش په نوم یوې مرستندویه نړیوالې موسسې په نوښت د تيرې شنبې او یکشنبې په ورځو د قطرپه پلازمینه دوحه کې؛ د طالبانو، مدني ټولنې او یو شمېر خپلواکو افغانانو تر منځ غونډه ترسره شوه. په تيرو څوارلسو کلونو کې د افغان سولې پروسې اړوند په بيلابيلو ځایونو او وختونو کې بيلابیلې غونډې او څو اړخيزې ناستې ترسره شويدي. په ډیری دغو غونډو کې پخپله د جګړې ښکيل لوري، افغان دولت او وسله وال طالبان او  تر څنګ يی دريمګړي هم شتون درلودلی دی. ډیری وخت دغو غونډو ته د هيله مندۍ په نسبت ناهيلۍ به زياتې وې. ځکه يا به د افغان لوري ټاکل شوي پلاوي جوړښت مناسب نه و، يا به د وسله والو طالبانو د پلاوي په کره والي شک شتون درلود، او يا به هم د بيلابيلو هغو کړيو له لوري چې په جنګ کې ګټې ويني؛ د غونډې اړوند منفي تبليغات شروع و او خلک به په لوی لاس نهيلي کيدل. خو دا ځل دغې غونډې؛ له جنګه ستړيو او کړيدلو  افغانانو په زړونو کې د سولې هيلې ټوکولي دي. تر ډیره داسې څرګنديږي چې وسله والو طالبانو سولې ته شین څراغ روښانه کړی دی.

په داسې حال کې چې په عمومي ډول د وسله  والو طالبانو له لوري په ځانمرګو بريدونو،د سړک د غاړې په چاودنو او نورو بريدونو کې ملکیانو ته زیاتې مرګ ژوبلې اوړي او د افغانستان د امنیتي ځواکونو له لوري پر کلیو او هستوګنو سیمو د بې هدفو بریدونو په پايله کې ملکیان زیات وژل کېږي؛ وسله والو طالبانو دا ځل په يو بې ساري اقدام کې د قطر په غونډه کې د ملکیانو د مرګ ژوبلو د مخنیوي لپاره ژمنې وکړې. دوی نه يوازې دا چې د ملکيانو د سر خونديتوب ته ځانونه ژمن وښودل بلکه ژمنه يي وکړه چې نور به پر ټولګټو پروژو هم بریدونه نه کوي. د راپورونو له مخې طالبانو حتي ژمنه وکړه چې د ټاپي، عینک، کمال خان، سلما او دهلې بندونو په شان له ملي پرمختیايي پروژو سره کار نه لري. دا لومړی ځل دی چې طالبان رسماً په یوه نړیواله غونډه کې د افغانستان د عام المنفعه پروژو پر ضد نه یوازې د اقدام نه کولو ژمنه کوي بلکې د هغو ملاتړ کوي. همدا راز بل د ستاينې وړ اقدام يی دا دی چې د «اسلامي اصولو، ملي ګټو او ارزښتونو په رڼا کې» مدني فعالیتونو، د بیان ازادۍ او د ښځو حقونو ته ځان ژمن بولي.

که څه هم افغان ولس د وسله واو طالبانو د دغې نوي دريځ هرکلی کوي خو د وسله والو تير تاريخ او جناياتو ته په کتو؛ په اوسني نيت او ژمنې يی هم شک لري. ځکه تر دې پخوا د افغانستان د دولت د وسله والو مخالفانو له لوري د سلما، کجکي، کمال خان او بخش اباد دپروژو د مخنیوي ښکاره هڅې شوي دي، په ځانمرګو بريدونو کې تر ډيره ملکيانو ته د سر او مال زيانونه اوختي دي، د جاسوس په نوم يي ښوونکي، ملا امامان او مخور وژلي دي او همداشان په ډیری ځايونو کې ميرمنې د صحرايي محاکمو قرباني شوي دي. نو د وسله والو مخالفانو تير تاريخ ته په کتو اوس هم د دوی په دغې نوي دريځ سل په سلو باور نه شي کيدلای.

دا سمه ده چې په اوسنيو شرايطو کې د پګواش نړيوالې موسسې په نوښت د افغان دولت له وسله والو مخالفانو سره وروستۍ ناسته د دواړو لورو لپاره د باور فضا د رامنځته کولو په موخه يوه لاسته راوړنه ده او دا هم بايد ومنو چې د افغان دولت له لوري د وسله والو طالبانو د دريځ روښانه کول يو پرمختګ دی خو د پوښتنې وړ خبره دا ده چې وسله طالبان به څومره په خپل دغې وروستي دريځ ولاړ اوسي؟

افغان ولس نور له جنګه او وينې تويدنې ستړی شوی دی او سوله يي ستر ملي ارمان دی خو دا ارمان يي بايد په ټوله معنا او رښتينې توګه پوره شي. يو ځل بيا هم وايو چې افغان ولس د وسله والو طالبانو وروستی دريځ چې ځانونه د ملکيانو د سر خونديتوب ته، د ټولګټو پروژو د امنيت ساتنې ته او د «اسلامي اصولو، ملي ګټو او ارزښتونو په رڼا کې» مدني فعالیتونو، د بیان ازادۍ او د ښځو حقونو ته؛ ژمن بولي؛ هرکلی کوي خو له وسله والو طالبانو څخه د هيواد د بچيانو په توګه غوښتنه کوي چې په خپلو ژمنو ودريږي او نور په هيواد کې د هيڅ افغان وينه تويه نشي او هيڅ عام المنفعه ځای ته زيان ونه رسيږي.

لیکنه : خوشحال آصفي