شناخت روسیه از طالبان

با خانه نشینی و بیکاری که چشم و گوش با…

داد خواهی بخاطر حق و حقوق افغانان مظلوم و داعیه…

بنام خداوند حق و عدالت مهاجرت افغانان که درطی نیم قرن…

مارکس و اتحادیه‌های کارگری(۳)

مبارزه علیه لاسالیسم و انواع اپورتونیسم آلمانی نوشته: ا. لازوفسکی برگردان: آمادور نویدی مبارزه علیه لاسالیسم…

سیاست فاشیستی اخراج افغانها باید فورا متوقف شود!

هیچ انسانی غیر قانونی نیست! جمهوری اسلامی در پی شکست مفتضحانه…

اخراج ۴۳ هزار مهاجر افغان از ایران در یک روز!!

اخراج ۴۳ هزار مهاجر افغان از ایران در یک روز،…

حکومت آخوندی ایران جنایت کربلای قرن را رقم زد، یزیدان…

محمدعثمان نجیب ایران در گرمای سوزان، زمین را زیر پای هم‌وطنان…

حیات بشری را آتش فشان خاموشی به شدت تهدید میکند

نویسنده:مهرالدین مشید جهان در معرض توفانی فراتر از جنگ سوم  این پرسش…

دومین بار طی طریق در تعامل گذری انسان با هوش…

*محمدعثمان نجیب، بنیاد‌گذار مکتب دینی فلسفی من بیش‌از این نه…

درک لنینی از دموکراسی: نگاهی از سده 21

ترجمه. رحیم کاکایی یرومنکو ولادیمیر ایوانوویچ دکترعلوم فلسفه، مشاور رئیس مجلس قانونگذاری…

افغانستان در سایۀ رقابت‌های ژئوپولیتیکی جهانی ناشی از جنگ اسرائیل…

مقدمه تنش‌های دراز ‌مدت میان ایالات متحده آمریکا، اسرائیل و جمهوری…

فیلسوف آس و پاس،- مدافع مالکیت خصوصی!

max stirner (1806-1856) آرام بختیاری ماکس اشتیرنر، آغاز آنارشیسم فردگرایانه. ماکس اشتیرنر(1856-1806.م) آلمانی،…

افغانستان- آموزشگاهی خونین برای ایران و همسایگان 

سلیمان کبیر نوری در این مقاله می‌خوانید: چکیده نئولیبرالیسم و استعمار؛ تجربه‌ای عینی افغانستان؛…

جنگ های جیوپولیتیک جدید و افغانستان تحت حاکمیت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید از بازگشت تروریسم تا تقابل قدرت های بزرگ در…

سید جمال الدین افغان

 فیلسوف ،دانشمند بنیانگذار نهضت فکری وجنبش آزادی  خواهی افغانستان ،اساسگذار  اتحاد اسلامی ومبارز…

  به آرمان وطن

بیا برویم کشور تا بان را بسا زیم  خا نه ی…

نوستالوژی و جاذبه های فکری و اعتقادی 

نویسنده: مهرالدین مشید نوستالوژی و گذشته گرایی های فکری و اعتقادی زمانیکه…

تاریخ‌گرایی و ارزش هنری رمان‌های میخائیل شولوخوف

ترجمه. رحیم کاکایی به مناسبت 120 سالگی میخائیل شولوخوف ای. کووالسکی (درباره مسئله…

نامه‌ی سرگشاده از سوی یک مهاجر، به صدراعظم آلمان!

آمریکا به سیم آخر زد. حمله‌ی آمریکا بر ایران، دردسر…

تنش میان ایران و اسراییل و پس لرزه های بحران…

نویسنده: مهرالدین مشید وارد شدن امریکا در جنگ و به صدا…

عزّ و شرف وطن 

در خانـه قـوی باش که چوراچور است  دزدان به کمین فانوس…

«
»

څوک مشروعيت نه لري، حکومت که اجرايه رياست؟

په رسنيو کې له کابو څو مياشتو راهيسې د ملي يووالي حکومت د مشروعيت په تړاو بحثونه روان و خو کله چې د سنبلې مياشتې په ۲۹ نيټه د ملي يووالي حکومت مشرانو تر منځ د سياسي هوکړه ليک نيټه پايته ورسيده؛ دغه بحثونه خورا تاوده شول. همدا تيره ورځ هم د مسعود بنياد مشر احمدولي مسعود د حکومت د دوه کلنې دورې په نوم جوړې شوې غونډې کې د حکومت مشروعيت پايته رسيدلی وباله. مسعود وويل د دوو ټاکنيزو ټيمونو د مسولانو تر منځ د شوي هوکړه ليک پر اساس ياد حکومت د دوو کلونو لپاره رامنځته شوی و چې اوس يې موده پايته رسيدلې او حکومت خپل سياسي او حقوقي مشروعيت له لاسه ورکړی دی. دا په داسې حال کې ده چې څو ورځې وړاندې ډاکټر عبدالله په ارګ کې د ولسي تړون د ملي پروګرام د پرانیستلو غونډې ته په وينا کې د حکومت د مشروعیت په باب د خلکو پوښتنې او اندیښنې ته غبرګون وښود او د هغوی دا اندیښنې یې بې ځایه وبللې. اجرائیه رئيس د یو شمیر افغان سیاسیونو پر څرګندونو، چې ګواکې د اوسني حکومت د کار موده پوره شوې د نیوکه وکړه او ویې ویل، چې د ملي یووالي حکومت پر ځای د بل حکومت جوړول یو خوب دی.

په ټوله کې د حکومت د مشروعيت خبره په يوه جنجالي موضوع بدله شوې ده، د حکومت مخالفې سياسي ډلې، اپوزيسونونه او يوه ډله شنونکي د ټول حکومت مشروعيت پايته رسيدلی بولي خو ځينې نور شنونکي او حقوق پوهان بيا د ټول حکومت نه بلکې يوازې د اجرايه رياست حقوقي او سياسي مشروعيت پايته رسيدلی بولي. اوس اساسي پوښتنه دا ده چې د ټول حکومت او که يوازې د اجرايه رياست مشروعيت پايته رسيدلی دی؟

اجرايه رياست مشروعيت نه لري ځکه دې پوسټ له اول نه مشروعيت او قانوني بنسټ نه درلودو او يوازې د مجبوريت پر اساس ولمسشر د یو فرمان له مخې رامنځته کړ. دا يو روښانه حقيقت دی چې د ۱۳۹۳ کال د  ولسمشرۍ ټاکنې په يوه ستر ناورين بدلې شوې وې. هر يو نوماند ځان بريالی باله او د خپل سيال په مقابل کې يې خپله ماتې نه منله. په هغه وخت کې د هيواد امنيتي حالات د ترينګلتيا تر څنګ سياسي حالات هم ګډوډ و، د اوسني اجرايه رييس ټاکنيزې ډلې په خپل زور ښاغلی عبدالله د افغانستان د منتخب ولسمشر په توګه معرفي کاوه، په مقابل کې يې د اشرف غني ټيم چې د ولس پراخ ملاتړ هم ورسره و؛ خپل ځان د ټاکنو ګټونکی باله. د عبدالله تر شاه هم سياسي ډلې او د ولس يوه برخه ولاړه او د ښاغلي اشرف غني تر شاه هم ولس او سياسي ډلې ولاړې وې. حالات د افغانستان تجزيې ته برابر شوي و او دښمن مو هم په کمين کې ناست و او د فرصت انتظار يې کاوه چې افغانستان په منځ دوه ټوټې کړې. بل پلو د قومي او سمتي تعصب هم مخ په زياتيدووې، پس همدغو حساسيتونو ته په کتو ولسمشر غني چې له ښاغلي عبدالله يې رايې زياتې ګټلې وې؛ د هيواد د اصلي بچي په توګه ياد حساسيتونه درک کړل او د اجرايوي رياست پوسټ يې د زهرو غړپ په شکل ومنل.

ولسمشر غني د دې لپاره چې حالات له بد څخه بدتر نه شي او ولس له پيښ شوي بحران څخه وژغوري؛ د امريکا د بهرنيو چارو وزير جان کيري په منځګړيتوب په حکومت کې له ځان سره د عبدالله شريکول ومنل. د دواړو  سياسي ډلو تر منځ يو هوکړه ليک هم لاسليک شو چې پر اساس يې د ملي يووالي حکومت رامنځته شو. په سياسي هوکړه لیک کې د اجرايه رياست موده د دوه کلونو لپاره وټاکل شوه او ټينګار شوی و چې د ملي يووالي د حکومت مشران به د دوو کلونو په موده کې لويه جرګه راغواړي او وروسته له دوو کلونو به د اجرايه رياست او حکومت د سرنوشت په اړه پريکړه کوي. اوس چې د حکومت مشران د لويې جرګې په دايرولو ونه توانيدل او د لويې جرګې د دايرولو لپاره زمينه برابره نه ده نو د واک او ځواک وږي دنوي يا موقت حکومت د جوړولو ډنډورې غږوي.

اصلاً دلته د حکومت مشروعيت بايد تر پوښتنې لاندې رانشي ځکه خلکو د خپل زعيم د ټاکلو لپاره خپلې رايې وکارولې او اشرف غني د ټاکنو د خپلواک کميسيون له لوري په ۵۵ سلنه رايو ګټلو منتخب ولسمشر په توګه اعلان شوی دی. دا چې اشرف غني د هيواد د هغه حالت په درک کولو او افغانستان د نفاق کندې ته د لويدلو څخه د مخنيوي لپاره د اجرايه رياست څوکۍ په نوم د زهرو غړپ تیر کړ نو خو په دې مانا نه ده چې د اجرايه رياست سره د ولسمشر سرنوشت هم تړلی دی او د اجرايه رياست مشروعيت چې له منځه ځي نو د ولسمشر به خامخا له منځه ځي. اصلاً اجرايوي رياست پوسټ د ولسمشر په فرمان یو رامنځته شوی پوسټ دی چې ولسمشر يې د ملغا کولو صلاحيت هم لري او که وغواړي موده يې غځولی هم شي. بايد وویل شي چې اجرايه رياست له اول نه يو غیر قانوني او بې مشروعیته پوست و چې ولسمشر د يو مجبوريت له مخې د سياسي هوکړې پر اساس رامنځته کړ. اوس چې يې د سياسي هوکړې له مخې نيټه پایته رسيدلې ده نو ورسره بايد د ولسمشر مشروعيت ته ګوته ونه نيول شي.

لیکنه : خوشحال آصفي