افغانستان کشوری در قلب اسیا با تجربه چهار دهه جنگ که ریشه این جنگ نیز در میان کشور های همسایه و منطقه به ویژه پاکستان آب می خورد.

در این چهاردهه افغانستان تمام داشته های اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی اش را از دست داد و به یک کشور در حال بحران مبدل شده است.

پیامد این جنگ سبب شد تا میلیون افغان از کشور فرار کرده و ده ها هزار شهروند دیگر این کشور کشته و یا زخمی شوند. اکنون نیز میلیون ها افغان در ایران و پاکستان و کشور های اروپایی و امریکا در مهاجرت شب و روز را سپری می کنند.

جنگ موجود افغانستان را به یک کشور محتاج در منطقه مبدل کرده و اسیب های جدی را در این زمینه سالانه در بخش سیاسی و فرهنگی میبیند.

فساد اداری چالش دیگر است که به دلیل جنگ طولانی متوجه این کشور شده و مافیا فساد در هر بخش نظام ریشه کرده و علیه منافع عامه قرار گرفته اند.

مواد مخدر نیز مانند سایه سیاه بر این کشور گذر دارد و باران که از این سایه بالای هزار شهروند می ریزد پیامد اش ده هزار معتاد به مواد مخدر است که روزانه بر آن افزود می شود و حتی زنان و کودکان را درگیر این بیماری ساخته است.

برای پایان این بحران باید از کجا شروع کرد ؟

نخست داشتن یک رهبر راستین که با برنامه های موثر بتواند این کشور را از جنگ ، فقر و بیکاری بیرون سازد و سبب انکشاف در تمام کشور شود.

موضوع بعدی وحدت میان مردم افغانستان است که یک صدا برای آوردن ثبات کار کرده و در کنار افراد شایسته و دلسوز قرار گرفته و از آنها در پروسه های سیاسی حمایت کنند.

مورد دیگر که وظیفه رهبران سیاسی در نظام است پیدا کردن ریشه های اصلی بی ثباتی در افغانستان می باشد که با این آگاهی می توانند نقش شان را برای بهبود وضعیت انجام دهند.

باید بگویم که امروز امریکا منحیث یک متحد اصلی پول های گزاف را در تقویت اردو و پولیس مصرف می کند و این وضعیت نباید سبب شود تا با سیاست های نادرست کشور های همسایه و منطقه را پشت سر گذاریم چون این کشور های به سادگی می توانند نا امنی و ثبات در افغانستان پیاده کنند.

رییس جمهور روسیه و صدراعظم هند در نشست مشترک که امروز شنبه در دهلی برگزار شده بود به این ارزش تاکید کرده یاد آور شدند که نقش هند و روسیه در تعاملات منطقه یی به ویژه افغانستان سودمند است.

آنها همچنان گفتند که روسیه و هند با کار مشترک می توانند که ثبات را در افغانستان پیاده کنند و با تروریزم مبارزه جدیی .

این اظهارات چقدر صادقانه است و یا دروغین می گذاریم بر جایش اما انچه واقعیت است باید بر آن اشاره کرد که نقش روسیه ،

چین ، هند و کشور های مرتبط با روسیه در منطقه در آوردن ثبات و بی ثباتی افغانستان تاثیر گذار است.

سوال بعدی این است که ایا حکومت وحدت ملی توانسته است با ایجاد روابط خوب با این کشور ها برای ثبات کار کند ؟

حنیف اتمر مشاور پیشین امنیت ملی در چندین اظهارات اش یاد آور شده بود که هیچ گاه بدون همکاری های منطقه یی نمی توانیم که همکاری این کشور ها در پروسه صلح را جلب کنیم ، اقای اتمر همچنان با سفر های به روسیه ، چین ، هند ، پاکستان و کشور های عربی تا اندازه زیاد توانسته بود که همکاری این کشور ها را جلب کند و دفتر شورای امنیت ملی در آنزمان چندین برنامه منطقه یی را که برای صلح برگزار شده بود مدیریت کرد که تا اندازه زیاد نتایج ملموز در پی داشت.

اما سیاست های چند گانه در ریاست جمهوری و مداخله برخی زورمندان در نظام سبب شد تا این برنامه ها به اساس خواست دفتر شورای امنیت ملی در آنزمان عملی نشود و نتایجی که نیاز بود بدست نیامد و منابع می گویند که یکی از دلایلی که اقای اتمر از کرسی اش استعفا داد این بود .

تمام کارشناسان روابط بین الملل در افغانستان بر این دیدگاه نظر واحد دارند که افغانستان در شرایط کنونی نمی تواند یک سیاست را اختیار کند که تنها با کشور های فرا منطقه یی دوستی و روابط نیک داشته باشد چرا اینکه این وضعیت افغانستان را با بحران بیشتر می کشاند.

مثال بلند و تجربه که ما باید از آن بیاموزیم پاکستان است ، امروز پاکستان لانه اصلی تروریزم در جهان است ، این کشور روابط نیک با بزرگترین اقتصاد جهان چین دارد ، روابط اسلام اباد در این اواخر با روسیه در حالت بهبود است ، پاکستان همچنان روابط خوب با ترکمنستان ، ازبکستان ، تاجکستان و دیگر کشور های اسیای میانه دارد ، کشور های عربی و ترکیه در روابط شان با پاکستان محکمتر می شوند. اروپا و امریکا نیز روابط استراتیژیک با پاکستان دارند و این سبب شده است تا بازی های چند گانه پاکستان چادر بر بدکاری های پاکستان در جهان شود اما ما که قربانی تروریزم هستیم هیچگاه نتوانستیم جایگاه مناسب را در میان کشور های جهان حتی امریکا متحد نزدیک خود نداشته باشیم .

با این حال یکی از کار خانگی های اصلی رییس جمهور غنی تا پایان حکومت اش این است تا سیاست منطقه یی اش را بازنگری کرده در بهبود روابط متوازن با این کشور ها قدم گذارد تا شاهد ثبات نسبی در آینده کشور شویم .

آشکار توانا