مفاد توافقنامه آتش‌بس سوریه
پس از اعلام توافق آمریکا و روسیه برای اجرایی شدن آتش‌بس در سوریه از روز شنبه (27 فوریه)، وزارت خارجه آمریکا و روسیه به عنوان روسای مشترک گروه بین‌المللی حمایت از سوریه، بیانیه مشترکی را منتشر کردند.
به نقل از سایت وزارت خارجه آمریکا، در این بیانیه مشترک تاکید شده آمریکا و فدراسیون روسیه به عنوان روسای مشترک گروه بین‌المللی حمایت از سوریه در راستای تلاش برای دستیابی به حل و فصل صلح آمیز بحران سوریه به نقش اساسی و حیاتی سازمان ملل در این راستا کاملا احترام گذاشته و بر حمایت جدی از هرگونه تلاش برای خاتمه دادن جنگ در سوریه و ایجاد شرایطی جهت انتقال موفق روند سیاسی تحت حمایت سوری‌ها و با هدایت سازمان ملل و با هدف اجرای کامل بیانیه مونیخ منتشره در 11 فوریه 2016، قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل، بیانیه 2015 وین و اطلاعیه 2012 ژنو تاکید می‌کنند.
در این بیانیه برای گروه‌های مخالف سوریه و همچنین دولت این کشور و نیروهایی که در کنار دولت سوریه می‌جنگند شروطی تعیین شده است.
در این بیانیه تاکید شده است تمامی گروه‌های مخالف سوری که در جنگ این کشور مشارکت دارند باید تا ساعت 12 ظهر 26 فوریه جاری به وقت دمشق مشارکت خود را در این آتش بس و توافق با بندهایی که در زیر آمده است، اعلام کنند و روسیه و آمریکا به عنوان رهبران گروه بین‌المللی حمایت از سوریه موظف‌اند این اعلام آمادگی را هماهنگ کرده و به اطلاع هم برسانند:
1- اجرای کامل قطعنامه 2254 شورای امنیت که در 18 دسامبر 2015 به تصویب تمامی اعضا رسید؛
2- توقف تمامی حملات با استفاده از انواع سلاح‌ها از جمله موشک، خمپاره، موشک‌های ضد زره و غیره علیه نیروهای دولتی سوریه یا هر گروهی که در کنار نیروهای دولتی دمشق می‌جنگند؛
3- توقف هرگونه سیطره بر مناطق جدید یا تلاش برای کنترل بر مناطق تحت تصرف گروه‌های مقابل که با اجرای این توافق موافقت کردند؛
4- اجازه دادن به نهادهای کمک رسان و سازمان‌های بشردوستانه برای ورود به مناطقی که تحت کنترل مخالفان است؛
5- استفاده از نیرو و زور به شکل مناسب (نه بیشتر از حد لازم برای جلوگیری از برطرف کردن تهدیدها) در صورتی که برای دفاع از خود باشد.
در توافق ایالت متحده با فدراسیون روسیه پنج شرط نیز برای نظام سوریه و نیروهایی که در کنار ارتش این کشور می‌جنگند تعیین شده است و اعلام شده که آنها نیز باید تا ساعت 12 ظهر 26 فوریه به وقت دمشق مشارکت یا عدم مشارکت خود را در توافق اعلام شده میان آمریکا و روسیه به اطلاع این دو کشور برسانند.
شروط تعیین شده برای نیروهای دولتی سوریه به این شرح است:
1- اجرای کامل قطعنامه 2254 شورای امنیت که در 18 دسامبر 2015 به تصویب تمامی اعضا رسید؛
2- توقف تمامی حملات با استفاده از انواع سلاح‌ها از جمله حملات هوایی روسیه و دولت سوریه علیه گروه‌های مخالفی که در این توافق شرکت می‌کنند؛
3- توقف هرگونه سیطره بر مناطق جدید یا تلاش برای کنترل بر مناطق تحت تصرف گروه‌های مخالف که با اجرای این توافق موافقت کردند؛
4- اجازه دادن به نهادهای کمک رسان و سازمان‌های بشردوستانه برای ورود به مناطقی که تحت کنترل مخالفان است؛
5- استفاده از نیرو و زور به شکل مناسب (نه بیشتر از حد لازم برای جلوگیری از برطرف کردن تهدیدها) در صورتی که برای دفاع از خود باشد.
در همین راستا و با توجه به تصمیمات اتخاذ شده در نشست 11 فوریه گروه بین‌المللی حمایت از سوریه، آمریکا و روسیه به عنوان روسای این گروه و نیروی ضربت آتش بس این گروه، شرایط آتش بس و ترک مخاصمه در سوریه را که به بیانیه فوق الحاق شده و در 22 فوریه 2016 مورد پذیرش قرار گرفته، به شرح زیر اعلام داشته‌اند:
– اعلام آتش بس و ترک مخاصمه از ساعت 12 نیمه شب به وقت دمشق در تاریخ 27 فوریه 2016؛
– پایان هرگونه اقدام خصومت آمیز باید از سوی تمامی طرف‌های درگیر در سوریه که تعهد خود را به شرایط اعلام شده ابراز داشته و آن را پذیرفته‌اند، در نظر گرفته شود؛
– با توجه به قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل و بیانیه‌های منتشر شده از سوی گروه بین‌المللی حمایت از سوریه، ترک مخاصمه شامل داعش، جبهه النصره و دیگر سازمان‌هایی که از سوی شورای امنیت سازمان ملل به عنوان سازمان تروریستی شناخته شده‌اند، نمی‌شود؛
– هر گروه دیگری به غیر از داعش و جبهه النصره و دیگر سازمان‌های تروریستی شناخته شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل که در اقدامات نظامی و شبه نظامی‌گری در سوریه دست دارند، باید به فدراسیون روسیه و آمریکا به عنوان روسای گروه بین‌المللی حمایت از سوریه تعهد و پذیرش خود را به شرایط آتش بس و ترک مخاصمه تا ساعت 12 ظهر به وقت دمشق در تاریخ 26 فوریه 2016 اعلام کنند و این دو کشور نیز تا نیمه شب 27 فوریه باید هماهنگی‌های لازم برای آغاز آتش بس را انجام دهند؛
– به منظور اجرای آتش بس و ترک مخاصمه تحت شرایطی که منجر به ایجاد ثبات و حفاظت از گروه‌های شرکت کننده در این آتش بس شود فدراسیون روسیه و آمریکا آمادگی خود را برای همکاری با یکدیگر برای تبادل اطلاعات مناسب در این راستا اعلام می‌دارند (اطلاعات جمع آوری شده‌ای که مربوط به مناطق تحت کنترل گروه‌های متعهد به آتش بس می‌شود)؛
– همچنین دو طرف متعهد می‌شوند که اقدامات لازم برای حمایت و ممانعت از هرگونه حمله توسط نیروهای ارتش روسیه یا نیروهای ائتلاف ضد داعش تحت حمایت آمریکا و نیروهای مسلح دولت سوریه و دیگر گروه‌های حامی آنها علیه گروه‌های پذیرنده آتش بس را انجام دهند؛
– اقدامات نظامی از جمله حملات هوایی نیروهای مسلح جمهوری عربی سوریه، نیروهای مسلح روسی و نیروهای ائتلاف ضد داعش تحت رهبری آمریکا علیه داعش جبهه النصره و دیگر سازمان‌هایی که از سوی شورای امنیت گروه تروریستی شناخته شده‌اند ادامه خواهد یافت؛
– فدراسیون روسیه و آمریکا با یکدیگر و دیگر اعضای نیروی ضربت آتش بس با یکدیگر برای اجرای تصمیمات گروه بین‌المللی حمایت از سوریه که در تاریخ 11 فوریه 2016 اتخاذ شد برای آزادسازی مناطق تحت تصرف داعش، جبهه النصره و دیگر سازمان‌های تروریستی شناخته شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل همکاری خواهند کرد؛
– به منظور گسترش موثر آتش بس “نیروی ضربت آتش بس گروه بین‌المللی حمایت از سوریه” به ریاست مشترک آمریکا و روسیه تحت نظارت سازمان ملل با حضور مقام‌های سیاسی و نظامی از روسای مشترک و دیگر اعضای نیروهای ضربت شامل دفتر نماینده ویژه سازمان ملل در سوریه تشکیل می‌شود؛
– وظایف اولیه نیروی ضربت همانطور که در بیانیه 11 فوریه گروه بین‌المللی حمایت از سوریه آمده است شامل:
* آزادسازی مناطق تحت کنترل داعش و جبهه النصره و دیگر سازمان‌های تروریستی شناخته شده در شورای امنیت سازمان ملل
* تضمین تعهد تمامی گروه‌های سوری برای اجرا و کاهش سریع تنش‌ها
* بررسی اتهامات درخصوص عدم اجرای آتش بس
* ارجاع هرگونه اقدام نقض آتش بس توسط هر یک از گروه‌ها به گروه بین‌المللی حمایت از سوریه یا کسانی که از طرف این گروه برای تعیین اقدام مناسب علیه آنها تعیین می‌شوند، از جمله حذف این گروه‌ها از شرایط ترک مخاصمه و تضمین حمایت داده شده به آنها است.
– آمریکا و روسیه همچنین آمادگی خود را در حد توانشان به عنوان روسای مشترک نیروی ضربت آتش بس و در همکاری با دیگر اعضای نیروی ضربت آتش بس برای توسعه مکانیزم موثر گسترش و نظارت بر آتش بس توسط نیروهای دولت جمهوری عربی سوریه و دیگر گروه‌های حامی آنها و گروه‌های مخالف مسلح اعلام می‌دارند؛
– برای دستیابی به این هدف و گسترش آتش بس پایدار فدراسیون روسیه و آمریکا یک خط مستقیم ارتباطی ایجاد می‌کنند و در صورت لزوم یک کارگروه برای تبادل اطلاعات مرتبط پس از برقراری آتش بس کار خود را آغاز میکند؛
– برای بررسی نقض آتش بس هرگونه تلاشی باید در راستای ارتباط در میان مسئولان حفظ آتش بس و کاهش سریع تنش‌ها باشد و هرگونه ابزار غیرنظامی باید قبل از استفاده از زور مورد امتحان قرار گیرد؛
– آمریکا و روسیه به عنوان روسای مشترک نیروی ضربت آتش بس گروه بین‌المللی حمایت از سوریه این استاندارد‌ها را به عنوان روند اجرایی ضروری برای این بندها مورد نظر قرار دهند؛
– آمریکا و روسیه از تمامی گروه‌های سوری، کشورهای منطقه و دیگر اعضای جامعه بین‌المللی می‌خواهند که از اجرای فوری پایان خشونت‌ها و خونریزی‌ها در سوریه و مشارکت در این راستا حمایت کنند تا روند انتقال سیاسی تحت حمایت سازمان ملل و براساس قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل، بیانیه 11 فوریه 2016 گروه بین‌المللی حمایت از سوریه و بیانیه‌های 2015 گروه بین‌المللی حمایت از سوریه و بیانیه ژنو 2012 انجام شود.
