سراسری انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان اعلامیه هیات اجراییه انجمن

سیزدهم مارچ ۲۰۲۵ مطابق ۲۳ حوت ۱۴۰۳ شمسی هیات اجراییه انجمن…

له ښاغلي (استاد پوهاند ډوکټور اجمل ښکلي) سره د سمبولیسم…

مرکوال: انجنیر عبدالقادر مسعود ادبي مکتبونه د هغو خوځښتونو، نورمونو، لیدتوګو…

صفای عشق 

رسول پویان  جلوۀ صـورت حـدیـث خـفـتۀ سـیرت کند  عقل ازسودای دل لرزان…

تبلیغات نفاق انگیز

تبلیغات نفاق انگیز گاهی اوج می‌گیرد و گاهی فروکش می‌کند،…

افغانستان در چرخه ی بازی های ژئوپلیتیک کشور های منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید برتری های ژئوپولیتیکی افغانستان و ناکارآمدی زمامداران و…

دزد گورستان شهر یا بهلول دانای دگر؟

در این سیاهه میان سپید‌سرایی و هیچ‌مه‌دان‌سرایی شناوری دارم.محمدعثمان نجیبآن…

دلدادن!

امین الله مفکر امینی          2025-08-03! دلــــدادن بــه هربیـــوفا لطمه برعشق اســــت هم آخـــــوشی…

هشتم مارچ و فریاد های در گلو شکسته شده ی…

نویسنده: مهرالدین مشید حماسه های شکوهمند و تاریخ ساز زنان افغانستان…

حدیث زن

 ای زن محبوب هستی مایه بالندگی  وی توی لطف خدایی در…

التماس یک گدا

شعر از خاک پای عالم : خلیل پوپل تورنتو - کانادا دوستان…

۸ مارچ؛ روز ایستادگی، مقاومت و مبارزه برای آزادی زنان…

پیام تبریکی جنبش آزادی بخش زنان به زنان مبارز و …

انگلس ؛ تئوریسن سوسیالیسم علمی

Friedrich Engels (1820-1895) آرام بختیاری انگلس، در نظر و در عمل؛ همرزم…

«منطق تاریخ در آموزه‌های کارل مارکس و در تاریخ واقعی…

ترجمه- رحیم کاکایی لئو سورنیکوف:  دیدگاه هایی که مارکس و انگلس هرگز…

نقش‌آفرینی چتر بزرگ ملی افغانستان در مسائل کشور

نور محمد غفوری چتر بزرگ ملی افغانستان که به حیث مجموعهٔ از ائتلاف‌های…

مشرب عشق و عاشقی!

امین الله مفکر مینی     2025-02-03! مشرب عشـق و عاشقی ز شمع و…

سیگون و کابل دیروز و کابل کیف امروز؛ چند قلویی…

نویسنده: مهرالدین مشید رفتن به پای مردم بیگانه در بهشت -…

اعلامیۀ به مناسبت روز جهانی زن

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان بشریت برابری‌طلب و آزادی‌خواه در حالی به…

تلاشی های خانه به خانه و حرمت شکنی مهاجمان انتحاری

نویسنده: مهرالدین مشید جنایت های جلیقه پوشان انتحاری و سفید نمایی…

خانقاى دل

نوشته نذیر ظفر بیا که حضرت می شیخ خانقای منست بیا…

دموکراسي د ګډ کار کولو هنر دی

نور محمد غفوری سریزه: دموکراتان باید پخپله د دموکراسۍ د بنستیزه کېدو،…

«
»

غریزه در سلب عقل: دلیل نبود دولت مدرن در افغانستان…!


عقل نیروی تفکر و گوهر شناسایی حق در برابر باطل می باشد. که افلاطون پدیداری نیکی را٬ از عقل می داند٬ یعنی غریزه یا خواست نفسانی انسانی چون عقل٬ مورد یا پدیده بیرون نمی دهد٬ که همه از نیکی آن مستفید گردد.

تکامل عقل در بابت الهیات شناسی سیر عرفانی می باشد٬ که عقلانیت تا خرد سیاسی در حیطه فلسفه سیاسی همانا مضامین تخصصی حقوق و علوم سیاسی اند٬ تا سیر ملت شدن را٬ مورد تحقیق قرار داده و چالش های آنرا در افغانستان قرار ذیل می توان گفت:

·       استبداد دینی: جهاد اسلامی یا اسلامی سیاسی که آرا و نظریات محمد بن وهاب الدین نجدی بوده٬ که جمهوریت و دموکراسی را٬ تکفیر می کنند. و اعلامیه های حقوق بشری را٬ در حیطه تیوری های توطئه٬ ابزار تهاجم کفر بر اسلام تبلیغ می کنند٬ در حالیکه افغانستان از جمله پنجاه کشوری می باشد که موسسین سازمان ملل در ۱۹۴۵ گفته می شود.

·      استبداد سیاسی: استبدادی سیاسی افغانستان یعنی به جز از قوم پشتون کسی دیگر حق زمامداری را٬ نداشته باشد. و روحیه پذیرش این تیوری استبدادی در بن ۲۰۰۱ توسط معامله گران تاییدی برای منافع خودشان شد. که ادامه این تیوری تقسیم قدرت بین اقوام طی بیست سال جمهوریت بود٬ و تخصص گرایی و شایسته سالاری که بنیاد جمهوریت می باشد٬ هرگز در جامعه سیاسی افغانستان رخنه پیدا نکرده است.

در نتیجه:

عقلانیت و خرد گرایی به سبب دو آسیب فوق یعنی استبداد دینی و تیوری استبدادی سیاسی نمی تواند به گونه عملی در افغانستان پدیدار شود. راه منطقی همانا رویکرد تحقیقی دانشگاهی به پدیده های علوم انسانی برای افغانستان استکه مراکز آکادمیک کشور٬ نیز با دو استبداد متذکره مسموم گردیده است.

محمدآصف فقیری