مصطفی کهدامنی
گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی افغانستان در سال 1947 در ولسوالی امام صاحب ولایت قندوز چشم به جهان گشوده، بعداز تعلیمات ابتدایی ولیسه وارد پوهنځی انجینیری پوهنتون کابل شده، مدتی کوتاهی هم این رشته را تعقیب نموده، بنا برفعالیت های سیاسی نتوانست این دوره را ادامه بدهد.

بیشترهوادارن او به آقای حکمتیار لقب مهندس را میدهند.

 آقای حکمتیار در سال 1971 به جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری برهان الدین ربانی پیوست؛ اما در سال 1975 از آن حزب جدا شده، حزبی را حزب اسلامی افغانستان را بنیان گذاری میکند، آقای حکمتیار در مبارزه با قشون سرخ شوروی وقت وهمچنان در جنگهای داخلی و تنظمی افغانستان نقش مهمی داشت، و در آن زمان گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی دلیل مخالفت اش را با حکومت مجاهدین موجودیت نیروهای کمونیسیتی جنرال عبدالرشید دوستم بیان مینمود. اما بعداً با دوستم وحزب وحدت یکجا شده، شورای هماهنگی را بوجود آورده، دست به کودتای علیه حکومت وقت اقدام نموده و این کودتا به شکست انجامید و در این جنگ قربانی های بیشتر را به غیر نظامیان وارد گردید.

آقای حکمتیار پس از اشغال کابل توسط طالبان با برهان الدین ربانی به شمال رفته سپس از آنجا راهی ایران شد و مدتی عمری خود را هم در تهران سپری نموده موصوف در سال  میلادی2002 ایران را به مقصد پاکستان ترک کرده و ایران را به( دمیدن در آتش جنگ های فرقه ای و درگیری ها) متهم نمود و ایران هم رسماْ اعلام کرده بود که آقای حکمتیار را با در خواست دولت افغانستان و چند کشور غربی پزیرفته است.

 آقای حکمتیار بیشتر از پانزده سال و دور از کشور به صورت مخفی زنده گی نموده و ونامش هم در فهرست تحریم های سازمان ملل متحد قرار داشت و بعد از بوجود آمدن حکومت وحدت ملی به رهبری محمد اشرف غنی از حزب اسلامی خواسته شد تا در پروسه صلح یکجا شده و در آبادانی کشور سهیم شود و سند مسوده صلح با حزب اسلامی گلبدین حکمتیار در اواخر ماه ثور سال 1395 در منزل مرحوم پیر سید احمد گیلانی رییس سابق شورای عالی صلح به امضا رسید؛ اما قابل یاد آوریست که درین کار خیر آقای حنیف اتمر مشاور امنیت ملی کشور سهم بارز داشت؛ آقای اتمر شخصیست که حس حب الوطن اش بسیار عالی است، دارای فهیم و دانایی و جرئت کافی را دارا میباشد وی تقریباْ در قلب هر افغان جا دارد بخاطریکه یک شخص وقتی دوستداشتنی میباشد که صاحب کمال باشد مثلاً از نگاه علم و دانایی و یا کسب و کاری عالی دویم اینکه سرودمند باشد و یا اینکه حسن جمال داشته باشد بنظر بنده وی تمامی خواص ذکر شده را دارا میابشد ازین لحاظ در قلوب اکثریت جا دارد.

اما قابل یاد آوریست که در آنزمان آقای حکمتیار هیچ سفارت خانه، وزارت خانه و مقامی را بعنوان امتیاز برای خود نخواسته بود. گلبدین حکمتیار از خیلی خواسته های خود تنزل کرده از آن جمله خروج نیروهای خارجی را از افغانستان را نشد. سرانجام پس از چندین بار نشست های نماینده گان حکومت افغانستان و حزب اسلامی در 22 سپتامبر 2016 توافق نامه صلح میان گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی و محمد اشرف غنی رییس جمهور اسلامی افغانستان به امضا رسانیده شد. بعداز آن دولت به تصمیم وخواسته های حزب اسلامی لبیک گفته و در 3 فبروری 2017 تحریم های بیلن الملی علیه حکمتیار رفع گردید. بعداز موافقت نامه صلح با حزب اسلامی بخش از این پیمان بخشیده شده، وحزب اسلامی متعهد شد به قانونی اساسی افغانستان احترام گذاشته همکار دولت افغانستان خواهد بود. اما صلح با حکمتیار چه تاثیری بر اوضاع افغانستان گذاشته است وچی پیامد های را دارا میباشد، به گفته برخی از سیاست مداران ، کارشناسان وشهروندان کشور. توافق نامه که با حزب اسلامی صورت گرفته با پیامد های مثبت همراه بوده است. یعنی بنظر میرسد روند تطبیق محتوای موافقت نامه صلح حزب اسلامی با دولت در کلیت خوب پیشرفته است. براساس تقاضای دولت افغانستان نام رهبری حزب اسلامی از فهرست سازمان ملل خارج گردیده تحریم های بین الملی علیه رهبران حزب برداشته شده و زمنیه اسکان امن مصون وهمراه با امکانات رهبری وتشکیلات حزب اسلامی در چند شهر افغانستان فراهم گردیده است. وبرخی از زندانیان  این حزب که مرتکب به جنایت جنگی نبوده اند، آزاد شده است واعضای این حزب اجازه یافتند تا درپروسه های سیاسی افغانستان مشارکت کنند. همچنین حزب اسلامی به صورت رسمی فعالیت های مسلحانه خود را کنار گذاشته وخود آقای حکمتیار در چندین مورد جنگ گروه طالب علیه دولت را غیر مشروع اعلام کرد. وحزب اسلامی همسو با یکتعداد از احزاب جهادی ورقیب خود از جمله حزب جمعیت اسلامی طرح سه فقره انخابات را هم مطرح کرده بود. وفعلاً هم خواستار تطبیق طرح های خویش است. از طرف دیگر یک تعداد  گروه های تندرو با آمدن گلبدین حکمتیار در کشور جنگ را بس گفته به پروسه صلح تسلیم شدند، اما به گفته برخی از منتقدان آقای حکمتیار با آمدن رهبر حزب اسلامی در افغانستان هیچ تعغیری بنیادی در عرصه صلح وتامین امنیت در کشور بوجود نیامده است. آنها توقع داشتند که حزب اسلامی به عنوان یکی از احزاب جهادی ریشه دار وقدرتمند در دوره جدید همسو با طالبان علیه دولت افغانستان وحامیان بین الملی آن جنگیده بود، با توجه به اشتراک زبانی، تباری وروابط که گروه با طالبان داشت میتوانست الگوی برای مصالحه وختم نبرد مسلحانه در کشور باشد. وهمچنان با نفوذ خود طالبان این گروه را وادار به پیوستن مذاکرات صلح کند. اما این توقعات به چند دلیل از همان اول تحقق نیافت.