سرکوب بی پژواک

زنان فلسطین و پیامدهای اسفناک تهاجم نظامی اسراییل به نوار غزه
منبع: وزارت امور زنان فلسطین
برگردان از متن به زبان آلمانی
دولت اسراییل میباید در برابر دادگاه بینالمللی کیفری محاکمه شود.
اسراییل میباید مسئولیت جنایات انجام شده، بهویژه مسئولیت کشتار شهروندان غیرنظامی و زنان ساکن نوار غزه را بر عهده بگیرد.
دولت اسراییل میباید بهدلیل استفاده از سلاحهای غیرمتعارف و ممنوعه مجازات شود.
پیشگفتار
تهاجم اخیر نظامی ارتش اسراییل به نوار غزه در تابستان سال ۲۰۱۴، رنج و درد بیشماری برای فلسطینیهای ساکن نوار غزه بههمراه آورد. ساکنان غزه بهمدت پنجاه روز در معرض حملات شدید ارتش اسراییل قرار گرفتند. بخش اعظم قربانیان تهاجمات اسراییل، ساکنان غیرنظامی نوار غزه و بهویژه زنان بودند.
گزارش مستندی که در پیشِ رو دارید، روایتگر درد و رنج زنان فلسطینی ساکن نوار غزه است. بمبارانهای اسراییل منجر به کشته شدن بسیاری از کودکان و زنان و نیز زایمان پیش از موعد بسیاری از زنان باردار گردید. تعداد بیشماری نیز مجروح شدند. زنان معلول نیز از بمبارانهای ارتش اسراییل در امان نماندند.
از آنجا که جنگ اخیر غزه، موجب ابتلای تعداد بیشماری از زنان فلسطینی ساکن نوار غزه به بیماریهای روحی گردیده است، بخشی از گزارش مورد اشاره به این موضوع اختصاص یافته است.
گزارش زیر متکی بر آمار رسمیاست. همچنین با ساکنان غزه نیز مصاحبههایی انجام شده است. همه شواهد حاکی از آن است که اسراییل به مفاد چهارمین توافقنامه ژنو پایبند نبوده است. این توافقنامه مقرر میدارد که در جریان درگیریهای نظامی، شهروندان غیرنظامی نمیباید مورد تهاجم طرفین درگیری واقع شوند.
کلیات
* در روز سهشنبه، هشتم ژوییه ۲۰۱۴ دولت اسراییل اعلام کرد که تهاجم نظامی آغاز گشته است. در همان روز نخست، ۱۷ فلسطینی کشته شدند و ۱۲۲ فلسطینی نیز مجروح و زخمی گردیدند.
در جریان جنگ اخیر غزه، ۴۸۹ زن فلسطینی جان خود را از دست دادند. این رقم، ۲۲/۷ درصد از آمار کل قربانیان جنگ را دربر میگیرد.
* آمار قربانیان زن بر حسب ردههای گوناگون سنی:
۱۹۵ تن در گروه سنی زیر ۱۸ سال
۲۵۱ تن در گروه سنی ۱۸ تا ۵۹ سال؛
۴۳ تن در گروه سنی بالای ۶۰ سال
* ۳۵۳۷ زن فلسطینی زخمی و مجروح گردیدند. این رقم، ۳۱/۵ درصد از آمار کل مجروحین را دربر میگیرد.
* آمار مجروحین زن بر حسب ردههای سنی
۱۲۰۶ مجروح در گروه سنی زیر ۱۸ سال؛
۲۱۱۱ مجروح در گروه سنی ۱۸ تا ۵۹ سال،
۲۲۰ مجروح در گروه سنی بالای ۶۰ سال
* تعداد بیشماری از کودکان نوار غزه پس از تهاجم اخیر نظامیاسراییل یتیم شدهاند.
۵۱ درصد از مجموع کودکان یتیم، دختر هستند. ۱۳ درصد از آنان مادر خود را از دست دادهاند .۳۷ درصد از دختران فلسطینی، علاوه بر مادر، پدر خود را نیز از دست دادهاند.
* Mariam al – Istal، از بمباران ارتش اسراییل میگوید. بمبارانی که منجر به کشته شدن خواهرش و مجروح شدن خود وی گردید. او چنین روایت میکند: «ما جلوی درب خانهمان نشسته بودیم. بچههای خواهرم بازی میکردند و گلها را آب میدادند. ساعت ۷ بود. ناگهان راکتی اصابت کرد. خواهرم و بچههایش در خون خود غوطهور شدند.»
* Mohmad al – Sheikh، از سارا میگوید؛ دختر ۴ ساله برادرش. محمد میگوید: «سارا با پدرش در حوالی منزل مسکونیشان در رفح، مشغول تاب بازی بودند. و ناگهان … بدنش سوخته بود. پیکر سارا را در آغوش گرفتم. آمبولانس آمد و جنازه سارا را برد.»
* Nura Harara، سی ساله، بههنگام بمباران خود را بهروی بچههایش که در خواب بودند میافکند تا آنان را در برابر آوار ناشی از ریزش سقف اطاق در امان نگه دارد. لگن خاصره او آسیب میبیند و تمام بدنش از ترکشهای بمب زخمی میشود.
* روایتِ مادرِ Jamila Shabir، از بمباران اردوگاه آوارگان al – Shati واقع در غرب غزه از این قرار است: «زمانی که دختر هشت سالهام از من خواهش کرد که به او اجازه بدهم که در جلوی درب خانه با بچهها بازی کند، به او گفتم که اجازه دارد که برود، اما باید زود برگردد. هنوز ۵ دقیقه نگذشته بود که دخترم و همبازیهایش هدف بمباران نیروی هوایی اسراییل واقع شدند.»
* خانواده «ابو زیاد» ۲ مادر را از دست دادهاند. Falastin و Sabrin، دخترِ Falastin از یادماندههای دردناکش میگوید: «از صدایی مهیب شوکه شدم. اما به بچهها گفتم که همه باید دست همدیگر را بگیریم تا از شکاف دیوار (شکافی که پس از اصابت بمب در دیوار ایجاد شده بود) عبور کنیم و در خانه عمویمان پناه بگیریم.» یوسف، برادر ۳ ساله او اضافه میکند: « من مامان رو دیدم که زیر سنگها مونده بود.»
Naama al – Batsh هفتاد ساله، قتل عام مردم در منطقه al – Tuffah را به تصویر میکشد و چنین روایت میکند: «من در حال عبادت بودم که ناگهان همه جا روشن شد و دیوارها فرو ریخت. بازویم سوخت و همه جا پر از دود و خاک شد. دیگر نمیتوانستم نفس بکشم. ضربه اصلی به مسجدی که در مجاورت خانه من بود، وارد آمد و بخشی از خانه من هم ویران شد.
در خانه دیگری در این منطقه، Amal al Batsch، یک شاهد عینی چنین میگوید: «من نفهمیدم کجا مورد هدف واقع شد. بچههایم را صدا کردم و همه از خانه خارج شدیم. آنچه ما دیدیم، پیکرهای متلاشی شده و دیوارهای آغشته به خون بود. زنها و بچهها.»
کمی دورتر Raja al Batsch در گوشهای نشسته است. او ۴ فرزندش را در جریان بمباران از دست داد. همسر وی نیز مجروح گردید.
شرایط زنان باردار و نوزادان
وزارت بهداشت، شمار زنان بارداری را که در طول جنگ اخیر غزه به بیمارستانها مراجعه کردهاند، اعلام کرده است. ۱۰۰ زن باردار بهدلیل استنشاق گاز و همچنین زخمی شدن بر اثر ترکشهای بمب، به بیمارستان رجوع کردند. برخی از زنان باردار مورد اشاره، تحت عمل جراحی قرار گرفتند، از قبیل سزارین و یا خارج کردن رحم. برخی از آنا ن نیز کودک خود را از دست دادند.
۶۹ در صد از مجموع زنان بارداری که در جریان تهاجم ارتش اسراییل جان خود را از دست دادند، در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال بودند. ۱۸ زن باردار، کودک خود را در خانه بدنیا آوردند. چرا که آنان بهدلیل حملات هوایی و عدم امنیت راههای ارتباطی، امکان رفتن به بیمارستان را نداشتند و یا هراس داشتند که شب هنگام از خانه خارج شوند.
تعداد زایمانهای پیش از موعد نیز در طول جنگ افزایش چشمگیری یافت. شرایط نامناسب بیمارستانها موجب ابتلای این نوزادان به انواع بیماریها میگردید.
تعداد نوزادانی که در طول جنگ، مرده بدنیا آمدند، در مقایسه با ماههای پیش از جنگ، به میزان ۲ برابر(۱۴/۱ درصد) افزایش یافت. شرایط اسفناک بیمارستانها بهدلیل محاصره اقتصادی غزه، دلیل اصلی پدید آمدن چنین وضعیتی بود.علاوه بر این، زخمیبودن و جراحات مادران و استنشاق گازهای سمی نیز بر وخامت اوضاع میافزود.
بهدلیل بسته شدن برخی از بیمارستانها و نیز شرایط نامناسب رفتوآمد ناشی از حملات هوایی و بمبارانها، ازدحام عظیمی در بیمارستانهای واقع در مناطق مرکزی شهر ایجاد شده بود. چرا که بسیاری از ساکنان نواحی مرزی نوار غزه، راه فرار را به سوی نقاط مرکزی شهر در پیش گرفته بودند. بسیاری از زنان نیز بهدلیل از دست دادن خانه و اعضای خانواده خود، آواره شده بودند و به بیمارستان پناه برده بودند و آنجا را ترک نمیکردند. علاوه بر این، برخی از خانوادههایی که خانههای آنان بر اثر بمبارانها ویران شده بود در بیمارستان پناه گرفته بودند.
Wisam Abu Aser، سی ساله، که مادر ۵ کودک است، سرگذشت خود را اینگونه روایت میکند: «من در ماه نهم دوران بارداری بودم که جنگ غزه آغاز شد. ارتش اسراییل خانه ما را با ۲ راکت مورد حمله قرار داد. شبی بود آکنده از هراس و نگرانی. من و همسرم چاره دیگری نداشتیم جز اینکه همراه کودکانمان با پای برهنه فرار کنیم. چیزی نگذشت که توانم را از دست دادم. با آمبولانسی به بیمارستان شفا رفتم. پس از انجام معاینات مشخص شد که کودکم مرده است.»
Gaudat Abd al – Ghafur، از همسر باردار ۲۶ سالهاش میگوید: «روزی که بمبها فرود میآمد و صدای فریادها را میشنیدیم، همسر من دست در دست دخترمان، تلاش کرد که فرار کند.اما راکت از همسر من سریعتر بود و او را کشت.»
Amira Fara، از ساکنان بخش شرقی غزه، در خواب بود. ۳ بمب در نزدیکی خانه او فرود آمد. با وحشت از جای برخاست. بهدلیل خونریزی داخلی که ناشی از شوکی بود که به او وارد شده بود، چارهای باقی نماند جز اینکه کودک مرده را از شکم او بیرون آورند.
Mirvat Abu Saad، از ساکنان بخش شرقی خان یونس واقع در جنوب نوار غزه، پس از آنکه خانهاش مورد حمله قرار گرفت، به خانه پدر و مادرش پناه برد. اما بیثمر. او نیز کودکش را از دست داد.
زنان آواره
بر طبق آمار سازمان امداد رسانی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی UNRWA ۲۳۱۸۴ فلسطینی ساکن نوار غزه به مراکز تحت پوشش سازمان ملل پناه بردهاند. ۱۱۳۱۴ زن فلسطینی نیز در میان این آوارگان هستند. بخش اعظم آنان در مدارس دولتی و مدارس مربوط به سازمان ملل متحد جای داده میشوند. در این مراکز، ابتداییترین و ضروریترین امکانات جهت زنده ماندن در اختیار آوارگان قرار میگیرد. تنگناها و شرایط زیستی نابهنجار، فشار روحی زیادی بر زنان وارد میآورد.
آلودگی آب آشامیدنی و در اختیار نداشتن وسایل خنک کننده جهت نگهداری مواد خوراکی، سبب ابتلای بسیاری از آوارگان به بیماریهای مربوط به دستگاه گوارش و ناراحتیهای پوستی میشود.
پزشکان سازمانهای امداد رسانی سازمان ملل صدها مورد از بیماریهای مورد اشاره را شناسایی کردهاند.
Mariam Mamar، از ساکنان رفح در جنوب نوار غزه شرایط موجود را چنین تصویر میکند: «ما در منطقهای در مجاورت فرودگاه زندگی میکردیم. حملات بسیار شدید بود. ما ۴ فرزند خود را از دست دادیم. ما از آنجا فرار کردیم. اینجا در شرایط بسیار نامناسبی زندگی میکنیم. زندگی در اینجا غیرقابل تحمل است. غذای ما نیز عبارت است از یک لیوان ماست و یک خیار.
Um Ahmad al Mallah، از جمله آوارگانی است که در مدارس سازمان ملل زندگی میکند. او میگوید:«بچههای من از بیماری پوستی رنج میبرند. در اینجا امکان دوش گرفتن نیست. من مقداری آب از خانههای مجاور و مسجد میگیرم و در ظرف جمع میکنم تا بتوانیم کمی خود را بشوییم.»
بنا به گفته بسیاری از زنان، آنان این احساس را دارند که از امکان ایجاد حداقل امنیت برای فرزندانشان برخوردار نمیباشند. علاوه بر این، آنان هراس دارند که جنگ دیگری در پیش باشد.
تجارب تلخ و وحشتناک جنگ، موجب ابتلای بسیاری از زنان به بیماریهای روحی و افسردگیهای شدید گردیده است.
زنان معلول
در جریان حملات هوایی توسط ارتش اسراییل، زنان معلول فلسطینی با مشکلات بیشتری مواجه بودند. آنها نمیتوانستند فرار کنند. راکت و بمب هم تشخیص نمیدهد که چه کسی معلول است و چه کسی سالم. تعداد معلولان پس از جنگ به رقمی بیش از ۱۰۰۰ تن افزایش یافت.۱۱ مرکز ویژه مراقبت از معلولین در طول جنگ آسیب دید و ۳ مرکز بکلی ویران گشت.
May Hamad، از جمله معلولینی که در طی جنگ مجروح شده است میگوید: «راکتهای هشداردهنده شلیک شدند؛ اما پیش از آنکه من بتوانم واکنشی نشان بدهم، بمبها از راه رسیدند. همسایه من نیز در تخت مجاور که دختری ۲۰ ساله است و سالی نام دارد، مجروح شد. او از یک بیماری رنج میبرد که امکان حرف زدن و راه رفتن را از او سلب کرده است. او دچار سوختگی شدیدی شده است.»
زنان در بخش آموزشی
۵۳۸ مرکز آموزشی در زمان جنگ صدمه دیدند. هزینه تأمین خسارات به بیش از ۳۳ میلیون دلار بالغ میشود. مراکز آسیب دیده به قرار زیرند: ۱۸۷ مدرسه دولتی، ۹۱ مدرسه سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی، ۱۲ مرکز آموزش عالی، ۴۹ مدرسه خصوصی و ۱۹۹ مهد کودک.
۴۸/۴ درصد از کل دانشآموزان مدارس سازمان ملل و ۵۲/۶ درصد از کل دانشآموزان مدارس دولتی را دختران دانشآموز تشکیل میدهند.
روز دوم اگوست ۲۰۱۴، دانشگاه اسلامی بهطور هدفمند مورد تهاجم نیروی هوایی ارتش اسراییل قرار گرفت. خسارات وارده در حدود یک و نیم میلیون دلار برآورد میشود.
گفتنی است که ۵۴/۳۶ درصد دانشجویان در غزه را دختران دانشجو تشکیل میدهند.
چکیده گزارش
گواهی شاهدان و رقم بالای قربانیان و مجروحان حاکی از خودکامگی ارتش اسراییل در جریان تهاجم نظامی به غزه است. مناطق مسکونی و پرجمعیت نوار غزه بهطور هدفمند مورد حمله واقع شدهاند. تمامی شاهدان عینی که مورد پرسش قرار گرفتهاند، شهادت دادهاند که این مناطق مسکونی از سوی نیروهای رزمنده فلسطینی جهت اختفا مورد استفاده واقع نشدهاند.
قابل تأکید است که تمامی حملات ارتش اسراییل، ناگهانی و بدون هشدار قبلی صورت گرفته است و ساکنان مناطق مسکونی غزه فرصتی برای فرار در اختیار نداشتهاند.
از اینرو ارتش اسراییل مفاد چهارمین توافقنامه ژنو را نقض کرده است. تهاجمات ارتش اسراییل منجر به کشته شدن بسیاری از زنان، کودکان و زایمان پیش از موعد زنان باردار گردید.ارتش اسراییل، اصل عدم اخلال در ایمنی خیابانهایی که به بیمارستانها و مراکز درمانی منتهی میشوند را در عمل نفی کرده است. ۱۸ زن باردار به ناچار در خانههای مسکونی وضع حمل کردهاند.
پیش از این روشن بود که ارتش اسراییل نسبت به شرایط خاص معلولان هیچگونه ملاحظهای را در نظر نمیگیرد. در جریان جنگ اخیر، این بیتوجهی بهشکل بارزی نمود پیدا کرد. از طریق شلیک ۲ راکت هشدار دهنده به سازمان امداد رسانی Al – Raaya، اخطار داده شد. اما بلافاصله این محل توسط اف ـ ۱۶ بمباران شد. نیروی هوایی اسراییل اطلاع داشت که این ساختمان، محل اقامت افراد غیرنظامی است و شلیک راکتهای هشداردهنده نتیجهای دربر نخواهد داشت.
شمار آوارگان بهدلیل بمباران مناطق مسکونی و همچنین اخطار ارتش اسراییل جهت ترک منازل مسکونی بهطور روزافزونی افزایش یافت. آلودگی آب آشامیدنی، سکنی دادن خانوادهها در فضاهای کوچک و مواد خوراکی آلوده به مواد سمی، موجب ابتلای آوارگان به بیماریهای مربوط به دستگاه گوارش و عوارض پوستی گردید.دولت اسراییل بر این امر واقف بود که اردوگاههای پناهندگان از ظرفیت پذیرش جمعیت مناطقی که با تهدید وادار به تخلیه خانههای خود شده بودند برخوردار نمیباشد.
بیماری روحی بسیاری از زنان فلسطینی ساکن نوار غزه، از پیامدهای تهاجم ارتش اسراییل به غزه بشمار میرود. بسیاری از زنان فلسطینی احساس گناه میکنند. چرا که بهزعم خودشان از این توانایی برخوردار نبودهاند تا از نزدیکانشان حفاظت نمایند. آنانی که فرزندان، همسر، خواهر و برادر و یا پدر و مادر خود را از دست دادهاند.
وضعیت مراکز درمانی در نوار غزه بهدلیل ادامه محاصره اقتصادی ۷ ساله غزه بسیار اسفناک است. این شرایط بهدلیل شمار بالای تعداد مجروحان در جریان جنگ تشدید شد. کمبود دارو و تجهیزات پزشکی، منجر به افزایش آمار مرگ و بهویژه مرگ کودکان گردیده است.
بر طبق موازین حقوق بینالملل و بهویژه بر مبنای مفاد چهارمین توافقنامه ژنو، هر گونه اقدام نظامی علیه مناطق مسکونی ممنوع است. بنا بر اصل بنیادی فوقالذکر، در صورت مبادرت به اقدام نظامی، میباید میان شهروندان و نیروهای نظامی تفکیک قائل شد. آمار موجود، نمایانگر نقض آشکار اصول بنیادی حقوق بینالملل توسط ارتش اسراییل است. چرا که ارتش اسراییل مناطق مسکونی و شهروندان نظامی را هدف حملات خود قرار داده است.
بنابراین بر طبق ماده ۸، تبصره ۴، بند ب موازین حقوق بینالملل، ارتش اسراییل مرتکب جنایت جنگی گردیده است.
همچنین بر مبنای مفاد چهارمین توافقنامه ژنو، هر گونه اقدام نظامی که منجر به آسیب جسمانی و کشتار شهروندان گردد، ممنوع است.
بر طبق ماده ۱۷ چهارمین توافقنامه ژنو، کشورهای مجاور سرزمینهای تحت اشغال میباید امنیت زنان باردار را تأمین نمایند. ماده ۲۷ این توافقنامه، ضرورت عدم نقض حقوق کلیه زنان را مورد تأکید قرار میدهد.
از اینرو دولت اسراییل توافقات بینالمللی مورد اشاره را در موارد مربوط به حمایت از زنان زیر پا گذاشته است. اسراییل هیچگونه تفکیکی میان بیمارستانها، دانشگاهها و مدارس از یک سو و پناهگاههای نیروی نظامی فلسطینی از سوی دیگر قائل نشده است. در ماده ۱۴۷ چهارمین توافقنامه ژنو بهطور ویژه بر ضرورت چنین تفکیکی تأکید شده است.
بر طبق گزارشات سازمان عفو بینالمللی، زنان فلسطینی ساکن غزه در درون خانههایشان و یا در مجاورت خانهها، هدف تهاجمات نیروی هوایی اسراییل قرار گرفتهاند و در زیر تلی از آوار مدفون شدهاند.
فرض کنیم که این مسأله واقعیت داشته باشد که نیروهای نظامی فلسطینی در نزدیکی سازمانهای امدادرسانی مخفی شده بودند. در چنین حالت فرضی نیز موازین و مقررات حقوق بینالملل، جوازی به ارتش اسراییل نمیدهد تا قادر باشد اردوگاههای آوارگان و بیمارستانها و … را مورد تهاجم قرار دهد.
بیانیه جهانی حقوق بشر و موازین حقوق بینالمللی بر حفظ حقوق معلولین جسمی تأکید میورزند. در پاراگراف ۱۶ توافقنامه ژنو، لزوم رعایت حقوق و حمایت ویژه از مجروحین، بیماران، زنان باردار و معلولین جسمی مورد تأکید قرار گرفته است. در پاراگراف ۱۷ این توافقنامه نیز طرفین درگیری موظف به تأمین امنیت آنان هستند.
بنابراین ارتش و دولت اسراییل بهدلیل بمباران سازمانهای امداد رسانی، بیمارستانها و منازل مسکونی، توافقات مربوط بر حمایت از معلولین در زمان درگیریهای نظامی را نقض کردهاند.
پرتاپ راکتهای هشداردهنده ارتش اسراییل، مصداق نقض آشکار ماده ۵۷ چهارمین توافقنامه ژنو است. حتی اگر ارتش اسراییل دقت لازمه را بکار میبرد. چرا که با توجه به مفاد توافقنامه فوقالذکر، ساکنان غیرنظامی نمیباید مورد تهاجم نظامی قرار بگیرند، بهویژه معلولین جسمی.
توصیهها و تأکیدات
* دولت اسراییل میباید در برابر دادگاه بینالمللی کیفری محاکمه شود. اسراییل میباید مسئولیت جنایات انجام شده، بهویژه مسئولیت کشتار شهروندان غیرنظامی و زنان را بر عهده بگیرد.
دولت اسراییل میباید بهدلیل استفاده از سلاحهای غیرمتعارف و ممنوعه مجازات شود.
دولت اسراییل مسئولیت مرگ نوزادان و زنان و بروز بیماریهای جسمی و روحی زنان ساکن غزه را بر عهده دارد.
* به دولت اسراییل بهطور مؤکد توصیه میشود که به موازین حقوق بینالملل پایبند باشد و بهویژه از کشتار زنان بپرهیزد.
از این گذشته دولت اسراییل نمیباید مکانهایی را که زنان در آن پناه گرفتهاند، مورد تهاجم قرار دهد.
* ما از شورای امنیت سازمان ملل میخواهیم تا به تحقیق در مورد جنایات انجام شده بپردازد. علاوه بر این، کلیه حقوق مسلم مردم فلسطین میباید تضمین شود؛ بهویژه حق حیات. حقی که بهدلیل بمبارانهای دائمی نقض میشود.
* از ارگانهای سازمان ملل متحد و در درجه نخست دولتهای مسئول در ارگانهای حقوق بشری میخواهیم تا برای احقاق حقوق مردم فلسطین کوشا باشند.
* علاوه بر این میباید بررسی کرد که دولتهای کشورهای همسایه به مواد ۱۴۶، ۱۴۷ و ۱۴۹ توافقنامه ژنو پایبند بودهاند و یا اینکه این موارد را نقض کردهاند.
* ما خواستار رفع محاصره غزه هستیم. بیمارستانها و سازمانهای امدادرسانی میباید به مواد مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند.
* ما نهادهای مدنی را فرامیخوانیم تا به امر مشارکت زنان در بازسازی نوار غزه توجه کنند. این مشارکت میتواند نوعی حمایت روانی برای زنانی که اعضای خانواده خود را از دست دادهاند ایجاد کند.
ما انجمنها و نهادهای مدنی زنان را به همکاری با سازمانهای حقوق بشری فرامیخوانیم.