خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

«
»

ریس جمهور غنی، وزارت خارجه را حذف کرد

موسی فرکیش

در کشوریکه قانون از دهن تفنگ و ملا بر قانون رسمی ارجحیت دارد، پخشِ اعلامیهء ریاست جمهوری مبنی بر حمایت از عربستان سعودی در لشکرکشی بر یمن؛ این مورد را وضاحت داد.

سخنگوی این مقام ابراز داشته است که این تصمیم در مشوره با ” شورای علما” اتخاذ گردیده است. حکومت وحدت ملی که به همه چیز جز این وحدت میاندیشد، لگام امور روابط خارجی را بدست ملاها میدهد، وزارت خارجه خویش را به هیچ میانگارد و حتا ان اعلام پشتیبانی نه از طریق وزارت خارجه که از مجرای نعرهء تاییدی شورای علما ابلاغ میگردد.

سه مورد سوال برانگیز درین اقدام رخ بر میکشد:

ضرورت تاییدیه و اعلام پشتیبانی ریاست جمهوری از عربستان سعودی چه میتواند باشد؟
چرا پای وزارت خارجه درین معامله میلنگد، یا واضحتر چرا ازین امر حذف شده است؟
شورای علما چرا و چگونه درین میانه سر براورده است؟

میتوان رگه های دیگری را نیز درین عمل نشانی کرد، اما اینکه جناب ریس جمهور از زمان کمپاینهای انتخاباتی برای دستیابی به محبوبیت راه آسانِ عبور از “دهلیز مذهبی” را کشف کرده است، چیزی ناگهانی نیست. او حتا در همان زمان، نخستین سفر رسمی اش را به حرمین شریفین نشانه زده بود. دیدار خادم الحرمین الشریفین آرزوی درونی او نبود، جلوه یی بود برای نمایش دعا با پشت بطرف کعبه یا همان گذر از دهلیز مذهبی برای نفوذ بر افکار باورمندان. بنظر آگاهان هیچ ضرورتی نبود که ریاست جمهوری کشوریکه توانایی رهایی سی ویک گروگان را ندارد، زیر ریشش دختری سنگسار و آتش زده میشود، به خیزک بپردازد و اعلام پشتیبانی از لشکرکشی عربستان کند. حساسیتهای موجود در منطقه، بخصوص با همسایه، اتخاذِ این اعلامیهء بدون غور را به چالش کشانیده و کشور را بسوی جنگ نیابتی ناخواسته ی دیگر میکشاند. احتمالن انهاییکه در پستهایی وزارت خارجه تکیه زده اند، حسابِ دیپلوماتیک تر و رسمی تری اتخاذ میکردند که در آنصورت عبورِ ریش سفیدِ تازه مذهبی شده، از دهلیز و کسبِ نفوذ مشکلتر میبود. بنابرین استفاده از ضعف تدبیری و مدیریتی آن وزارت، این امکان را میسر ساخت تا یکبار دیگر، اتخاذ تصمیم در مناسبات خارجی، با ترازوی خود برتربینی در نفوذ باورِ مذهبی، شکل گیرد. انتظار عاملان اینست که نفوسِ خوشباورِ مذهبی آنرا یک ابتکارِ بیسابقهء قهرمانگونه بپندارند و در خوابهای برتریت مذهبی به دیگرکُشی و اعمال نفوذ، تعظیمی بر مقام ریاست کنند. نفسِ این اتخاذ، پای شورای نامنهاد علما را بخود میکشد. روند مناسبات خارجی ملبس با چپن ملا، به جنگی میرود که هیچ سرش با آب و خاک ان عسرتکده بسته نیست. “عبور از دهلیز مذهبی” برای نفوذ،  متقاضی حامیانی ازین دست است. هر دو سر معامله به اتخاذ و تحقق موردی میپردازند که اصلن مجرای اجرایی دیگری دارد و رسمن به هشدار و حذف وزارت خارجهء کشور دست مییازند.

کسی هم پیدا نشد که بپرسد، این شورای علما بکدام صلاحیت، حق و آگاهی، نقش مدیرانِ وزارت خارجه را بازی میکند؟

اینجا اما دراینهمه گیرودار وزارت خارجه مزدحم و پرخرچ کجاست؟ این خلف ربانی درین هیچ گرفتنش، اگر در سرچوک قدم زند زیبنده تر است!