جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

اسدالله بلهار جلالزي

له ښاغلي (اسدالله بلهار جلالزي) سره، چې د علم او…

افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«
»

د کابل ښار اوسنی وضعيت؛ د ګډ حکومت د کار انځوروونکی

په کابل ښار کې ورستیو بارانونو که څه هم هوا نسبتآ صافه کړی خو په مقابل کې یې په واټونو او سرکونو کې د اوبو ډنډیدو خلکو ته ډيرې ستونزې پیدا کړې. ښاریان وايي د چاپیریال ککړتیا ورځ تر بلی زیاتیږي خو حکومت یې پر وړاندې هیڅ اقدام نه کوي. مدني فعالان پر حکومت غږ کوي چې د کابل ښار روان وضعیت ته د رسیدګې په موخه ژر تر ژره دغه ښار ته  ښاروال معرفي کړي.

په رښتيا هم چې د اشرف غني او عبدالله تر منځ د ملي يووالي په نوم ګډ حکومت ډیر عجيب او غريب دی. د حکومت په رأس اووه د واک چلوونکي خو پايله يي د کار او مديريت ضعف، د اشرف غني له لوري د ملي يووالي د حکومت د کار په لومړۍ ورځ د قانون خلاف د اجرايه رياست څوکۍ رامنځته کولو پر اساس د اساسي قانون د پښتۍ ماتول، د حکومت د وزارتونو ، رياستونو، معينيتونو او نورو دولتي ادارو پنځوس ــ پنځوس ويش او همدارنګه په دولتي لوړو او ټيټو څوکيو باندې د اشخاصو د ګمارلو پر سر د ولسمشر او اجرايه رياست تر منځ نه همغږي او ناقانونه سيالي؛ د اشرف غني او عبدالله تر منځ د شريک حکومت عجيب او غريب جوړښت او ثمره په ډاګه کوي.

اوس مهال افغان ولس د ټليفون په کريډيت کارتونو کې په سلو کې ۱۰ سلنه مالیه حکومت ته ورکوي، په دولتي روغتونونو کې له ناروغ پیسې اخېستل کیږي، د بانکي خدماتو فیس؛ د دولتي کارکوونکو له تنخواګانو ګرځول کيږي او همداشان په راتلونکې کې به د بريښنا په قيمت کې لوړوالی راشي خو پوښتنه دا ده چې افغان حکومت د ولس لپاره د دغو مالياتو په مقابل کې څه کړي دي او دغه د مالياتو پيسې چيري مصرفيږي؟

دا سمه ده چې په نورو ډيموکراتيکو هيوادونو کې هم حکومت په ولس ماليه وضع کوي خو په مقابل کې يي ولس ته د هغوی د غوښتنې برابر د ژوند کولو اسانتياوې هم برابروي. نور هيوادونه داسې نه کوي چې له ولسه شوکه وکړي او د ماليې په نوم پيسې د خپلو سفرونو او په نورو هيوادونو کې د عيش و عيشرت خرڅ کړي. خو له بده مرغه په افغانستان کې د اشرف غني او عبدالله ګډ حکومت له خلکو د مالياتو په نوم جزيه اخلي. د دوی ګډ حکومت په مختلفونو نومونو له افغانانو څخه مالیه اخلي، خلک په دولتي روغتونونو کې د فيس په مقابل کې معاينه کيږي او همداشان داسې ويل کيږي چې ټاکل شوې د بريښنا شرکت به په راتلونکې کې د بيل په قيمت کې لوړ والی راولي. دا ټول هغه څه دي چې حکومت يې پر اساس د ولس وينې زبيښې خو په مقابل کې یې ورته هیڅ ډول خدمات نه وړاندی کوي.

د ګډ حکومت د بې غوريو او بې کفايتيو له جملې څخه يوازې د کابل ښار د اوسني وضعيت يادونه کوو. د اشرف غني او عبدالله تر منځ شريک حکومت د مشرانو ترمنځ د قدرت د ویش پر سر د اختلافاتو له امله له کابو دوه کلونو راهیسې د کابل ښاروالي د سرپرست لخوا اداره کیږي، اورښتونو د کابل ښار له سړکونو دريابونه او خوړونه جوړ کړي، په هر ځای کې د سړکونو پر مخ د اوبو شتون له امله لارې بنديږي چې هيوادوال يي له ګڼ شمير ستونزو سره لاس او ګريوان کړي دي، د ښار په منځ او بيلابيلو برخو کې د کثافاتو انبارونو د ښار بڼه ډيران ته ورته کړې ده او همداراز د خامو سړکونو د پخولو په چاره کې ناغيړي او سستيا؛ د لاره بندۍ بل اساسي لامل بلل کيږي چې ښاريان يي له ستونزو سره لاس او ګريوان کړي دي. په ټوله کې ويلای شو چې کابل ښار د پلازمېنې په توګه د نړۍ په سطحه په تر ټولو چټل ترينو ښارونو کې لومړۍ ځای لري چې د دوو کالونو په موده کې هم د ښاروال په لرلو نه توانيږي.

د يادو ټولو ستونزه سرچينه؛ د اووه سره حکومت د اووه سره واکمنانو له خپل منځي اختلافاتو او په هره وړه او لويه خبره د دوی تر منځ له ناندريو څخه اخيستل کيږي. مونږ حکومت ته وړانديز کوو، که چيري د ولس په مقابل کې مو خپل له منځه تلونکی ملاتړ بيرته ترلاسه کول غواړئ، که چيري د ولسمشر، اجرايه رييس او په ټوله کې د افغان د رهبرانو په توګه خپله پنځه کلنه دوره بشپړه کول غواړئ او که چيري د تاريخ په پاڼو کې د خپلو نومونو په تور خط له ليکلو ځان ژغورل غواړئ نو د ولس په مقابل کې ځانونه ځواب ويونکي احساس کړئ. راځئ نور د واک پر سر له خپل منځي اختلافاتو تير شئ او راځئ نور مو په خپله پاتې درې کلنه دوره کې تيرو کړو ژمنو ته د عمل جامه واغوندئ. ګنې د حساب او کتاب ورځ له پامه مه غورځوئ، ډېر ژر دی چې ولسې سونامې به په څپو راشي.

لیکنه : خوشحال آصفي