این هم بیاد تاریخ بماند

قومگرایی و ائتلاف ها بر بنیاد قومیت حلال مشکل افغانستان نیست! گرایش…

چرا اخلاق در همه‌ عرصه‌های زنده‌گی میان بیش‌ترین بشرِ قرنِ…

اخلاق‌نگری به سیاست‌مدارانِ بد اخلاق: مورد ترامپ محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب-دینی فلسفی من…

برابری حقوی + استعداد ذاتی = شایسته سالاری...!

انسان ها٬ نظر به توانایی های ذاتی برابر آفریده نشده اند.…

مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

نقد متافیزیک؛ شرط انقلابی بودن،شد

Metaphisik. آرام بختیاری متافیزیک؛ میان الاهیات، و هستی شناسی توهمی.   آغاز بحث متافیزیک…

جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

«
»

د خپلواکۍ يو سل او څلورمه کليزه دې مبارکه وي

عبدالصمد ازهر                                                                             ۱۹ / ۰۸ / ۲۰۲۳

د افغانستان د خپلواکۍ ګټونکو وياړلو اتلانو – شهيدانو او غازيانو نومونو یادونه او د انګرېزي استعمار د ځنځيردلومړۍ کړۍ د ماتولو د سترې بريا پرتمينه نمانځنه له درې رنګه ملي بيرغ سره، د افغان ولس ملي عنعنه ګرځېدلې او د غازي امان الله مينه د ديورند تپل شوې کرښې دواړو خواوو افغانانو د ماغزونو په ريښو کې داسې ځای نيولی چې نه د قدرت او سياست لېوالانو او نه عقيدتي مخالفانو وشو کولای د هېرولو سيوری پرې وغوړوي.

پرون شپه مې د شومه د م نيمې ويښتيا او نيم خوب په حالت کې تصور ته راتلل چې که غازي امان الله خان توانېدلای وای ټوله افغاني خاوره بېرته لاس ته راوړي او که توانېدلای وای په خپلو اصلاحاتو کې بریالی پرمخ ولاړ شي، اوس به مو د نړۍ له ډېرو پرمختللو هيوادونو تر څنګ څنګل لګولای شو. نن سهار مې د طلوع نيوز په ټلويزيون کې د امان الله خان د نه بري په هکله بحثونو کې د ښاغلي  اسحاق اتمر په خبرو کې کټ مټ همدغه فکر او همدغه ارمان تر غوږه شو او ما ته يې زما خپل د تېرې شپې خيالونه را وسپړل.

زما په آند که امان الله پاچا د مصطفا کمال په شان پياوړې اردو درلودای او يا يې رغولې وای، او وروسته له هغې يې په سوکه اصلاحاتو پيل کړی وای، بری به يې په برخه وای، مګر په دغه شرط چې حکومت  يې هم د لستوڼو له مارانو پآک کړی وای.

په ډېرې خواشينۍ  سره له دې تجربې نه د افغاني ټولنې هېڅ يوه اړخ، نه کيڼ، نه منځپالي او نه ښي اړخ، زده کړه وکړه. يواځې استعمار ترې ډېر څه زده کړل او تر نن پورې يې هم په افغانستان او هم په نورو اسلامي هيوادونو کې په کار وړي.

هيله ده مونږ ټول، د هر اړخ خلک چې يو او په ځانګړې توګه اوسني واکداران، ځانونو ته جټکه ورکړو، له درانه خوبه راويښ شو، له پرديو او ورستو لومو نه چې زمونږ ماغزه او لاس او پښې  يې راتړلي دي، ځان خلاص کړو؛ پر خپل فکر، پر خپلې لارې او پر خپلو کړو له سره کره کتنه وکړو او پرونی خپل منځي وېش او زړې دښمنۍ خښې کړو؛ د آزاد فکر کولو آزادې تازه هوا ته کړکۍ راته پرانيزو او هم د ځان او هم د خپل ولس نارينه او ښځينه و پر مخ د ملي يووالي په رڼا کې د ټولو قومونو د ملتپالو په مرسته او ګډون د مدني پوهې، ساينس او ټکنالوجۍ د زده کړې او تحقیق وَرونه خلاص کړو، د دوی په مرسته اقتصاد، فرهنګ او ملي بې پرې سياست ته وده ورکړو او په همدغې نرمې وسلې د استعماري دشمن  دسيسې شنډې کړو.

که داسې وشول نوهله به مو خپلواکي بشپړتيا خوا ته درومي او هله به حق ولرو ووايو:

حبذا باد شمال و خرما بوی بهار! 

Javed Amirkhil – Shah Ghazi Amanullah جاوید امیرخیل – شاه غازی امان الله – YouTube

۲۸ / ۰۵ / ۱۴۰۲

۱۹ / ۰۸ / ۲۰۲۳