ټرمپ چا او څه شي مجبور کړ چې روسیه، پاکستان او هندوستان په افغانسان کې جګړې ته راوبلي؟

په داسې حال کې چې د افغان سولې په اړ ه د امريکا متحده ايالاتو او افغان حکومت هڅې تر بل هر وخت ګړندۍ شوي؛ د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ پر افغانستان د شوروي اتحاد د تجاوز په اړه حيرانوونکي څرګندونې کړي. ولسمشر ډونالډ ټرمپ په افغانستان د شوروي يرغل په حقه او د ترهګرۍ سره د مبارزې لپاره بللی دی. ټرمپ د چهارشنبې په ورځ د کابینې په غونډه کې وویل د شوروي پخواني اتحاد ځواکونه ځکه افغانستان ته ولاړل چې د ترهګرو مخه ونیسي. امریکايي ولسمشر دغه راز وویل چې دسیمې هیوادونه – هند، پاکستان او روسیه – باید په افغانستان کې د ترهګرۍ په ضد وجنګیږي، نه امریکا.

ډونالډ ټرمپ نه يواځې په افغانستان د شوروي يرغل توجيه کړی بلکې په افغانستان کې يې د هندوستان په مرستو هم يو ډ‌ول ريشخند وهلی دی. ولسمشر ټرمپ په خپلو خبرو کې د هند پر صدراعظم نرېندرا مودي د هغه څه په خاطر چې وایي، په افغانستان کې یې یو کتابتون جوړ کړی هم انتقاد وکړ. ټرمپ ويلي، مودي تل را ته دا خبره کوي چې ده په افغانستان کې یو کتابتون جوړ کړی. پوهېږئ چې ارزښت‌یې څومره دی؟ ارزښت‌ یې زموږ د پنځو ساعتونو مصرف دی. دا په داسې حال کې ده چې هند په افغانستان کې له ۲۰۰۱ کال راهیسې د بیارغونې په برخه کې تر اوسه درې میلیارده ډالره لګولي دي.

خو اساسي پوښتنه اوس دا ده چې ټرمپ چا او څه شي مجبور کړ چې روسیه، پاکستان او هندوستان په افغانسان کې جګړې ته راوبلي؟

څو دليلونه شته چې د امريکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ يې اړ کړی څو د افغانستان په اړه يادې څرګندونې وکړي.

لومړی؛ د افغانستان جګړه امریکا ته په لوړ قيمته تمامېدل

دا چې ډونالډ ټرمپ يو سوداګر دی او هره مساله د سياسي پر ځای له تجاري اړخه څيړي نو له دې امله چې د افغانستان جګړه ورته په ډېر لوړ قيمت تمامه شوې ده؛ ډونالډ ټرمپ اړ شوی چې په يو ډ‌ول امريکا نور د افغانستان له جنګه وباسي او پر ځای يې پاکستان، هندوستان او روسيه د امريکا تشه ډکه کړي. که څه هم د امریکا حکومت له افغانستانه د امريکايې سرتېرو د وتلو راپورونه رد کړي دي؛ خو د ټرمپ له وروستيو څرګندونو ښکاري چې امریکا ښايې د افغانستان له جګړې ځان اوباسي او ځای يې نورو هيوادونو ته پريږدي.

دويم؛ د افغان جګړې د پای لپاره پاکستان ته امتياز ورکول

دا چې د افغانستان په جګړه کې امريکا د مالي زيان تر څنګ د سر زيان هم کړی دی او نور په امریکا کې دا ذهنيت خلکو ته پيدا شوی چې دافغانستان جګړه بايد پایته ورسوي نو اوس له پاکستان سره په چنو وهلو بوخته ده. امريکا له پاکستان غوښتي چې د افغانستان د جګړې د پای لپاره پر طالبانو فشار واچوي چې افغان حکومت سره خبرو ته حاضر شي خو پاکستان بيا د امریکا خوږه ګوته پيدا کړې او ترې د زيات امتياز غوښتنه کوي. پاکستان د افغان جګړې د پای په بدل کې له امريکا څخه هم نغدي امتياز غواړي او هم په افغانستان کې د هندوستان د نفوذ د مخنيوي غوښتنه کوي.

له يوې خوا که هندوستان د چين په مقابل کې د امریکا يو ښه نيږدې اقتصادي دوست دی له بله پلوه امريکا پاکستان ته اړ ده چې د افغانستان د جګړې په پای کې ورسره مرسته وکړي. اوس د دې لپاره چې امريکا د افغانستان جګړه پایته ورسوي او له دغه هيواده په ښه نوم وځي؛ پاکستان ته امتياز ورکوي. دا چې ټرمپ په افغانستان کې د هندوستان لخوا د کتاب خانې په جوړولو ريشخند وهلی؛ همدا په ډاګه کوي چې امريکا پاکستان ته پر امتياز ورکولو قايله شوې او داسې ښکاري چې امریکا به پاکستان ته لومړيتوب ورکوي او د هندوستان دوستي به پريږدي.

درېیم؛ د خپل د کمپاين وعده پوره کول او راتلونکو ټاکنو کې د بيا بريا تمه

ډونالډ ټرمپ داسې سياستمدار دی چې په امریکا کې دننه يې هم مخالفين ډير دي. دې د ولسمشريزي ټاکنو د کمپاين پر مهال خپلو خلکو ته د لويې امريکا او پر خپل ځان متکي امريکا شعار ورکاوه. په خپلو څو بيانيو کې يې هم ويلي چې دی به د دې پر ځای چې په نورو هيوادونو کې امريکا ښکېله کړي؛ په خپله د لويې امريکا لپاره کار کوي. اوس ددې لپاره چې له خلکو سره خپله دغه کمپايني وعده پوره او د امريکا په راتلونکو ټاکنو خپله بريا ممکنه کړي؛ له افغانستانه د امریکايې سرتيو په وتلو غږيږي. دا چې په وروستيو څرګندونو کې يې له روسيې، پاکستان او هندوستان غوښتي چې په افغانستان کې ښکېل شي؛ د همدغې موضوع څرګندونه کوي.

لیکنه : خوشحال آصفي