شورش دهقانی محصول رفرم مسیحیت بود

Thomas Müntzer (1490-1525) آرام بختیاری توماس مونستر اعدام شد، مارتین لوتر رهبر…

صف بندی های  تازه در قلب آسیا و بازخوانی جایگاۀ…

نویسنده: مهرالدین مشید بازتعریف جایگاه افغانستان؛ از رقابت نوین امریکا و…

نقش اساسنامه در زندگی و فعالیت حزبی

نور محمد غفوری  در مقالهٔ پیشین تحت عنوان «اساسنامهٔ حزب چیست…

هموطن، آزرده نه شو!

رژیم فعلی در وجود حاکمیت طالبان با همه قید و…

قطع انترنت هدایت به طالب است، نه صلاحیت طالب

هیچ خطری در جهان خطرناک‌‌تر از خطر خودِ‌ آمریکا برای…

در بارۀ جشن مهرگان

سلیمان "راوش" بر طبق آیه های شاهنامه فردوسی شخصیت مهرگان زادۀ…

بگرام؛ خط سرخ طالبان یا ابزاری برای بازی های سیاسی،…

نویسنده: مهرالدین مشید پایگاۀ بگرام و بازگشت آن در مرکز معادله…

نامه‌ی سرگشاده‌یی عنوانی سرمنشی ملل متحد

اولویت فلسطین، به رسمیت شناسی روی کاغذ نی‌ست محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب…

اساسنامهٔ حزب چیست و چه چیز  را در خود می‌گنجاند؟

   هر حزب سیاسی برای سازماندهی، فعالیت، شفافیت و تبیین اهداف…

سید بهاؤالدین مجروح

دی هغه نوموتی او پیاوړی فیلسوف، تکړه شاعر او ادیب،…

نامه‌ی سرگشاده‌یی از محمدعثمان نجیب

نماینده‌ی مکتب دینی فلسفی-من بیش از این نه می‌دانم عنوانی آقای…

غنی فراتر از سکوت؛ مهره ی پنهان طالبان در بازی‌…

نویسنده: مهرالدین مشید بانگ نابهنگام و بیجای غنی و فساد های…

کارل مارکس و کمون پاریس

ترجمه. رحیم کاکایی  آ. کوساچیف ۱۴ مارس، ۱۴2 سال (۱۸۸۳) از درگذشت…

درباره دموکراسی

تتبع ‌نگارش از میر عبدالواحد سادات  تعریف دیموکراسی یکی از بحث برانگیزیرین…

مارکس و اتحادیه‌های کارگری(۵) مارکس و جنبش کارگری فرانسه

نوشته: ا. لازوفسکی برگردان: آمادور نویدی مارکس و جنبش کارگری فرانسه سوسیالیسم فرانسوی‌…

ابوعلي سینا بلخي

هغه د اسلام د زرین پېر یو ستر  طبیب، ریاضي…

امریکا میخواهد پایگاه نظامی بگرام را پس بگیرد!

ترامپ در باکینگهام‌شایر به خبرنگاران گفت: «ما در تلاشیم تا…

ارنست ماندل؛- تروتسکیست، سندیکالیست،اکونومیست

Ernest Mandel (1923-1995 )  آرام بختیاری ارنست ماندل؛ هیچگاه به فلاکت سیاسی…

معروف آقایی

زنده‌یاد "معروف آقایی"، روز دوم بهمن ماه ۱۳۴۴ خورشیدی، در روستای وه‌زنی…

عشق به حقیقت٬ اقتداربخشی ذهنیت برای عدالت است...!

برخلاف فلسفه غرب در فلسفه مشرق اسلامی٬ عشق با حکمت…

«
»

دررثای شخصیت بزرگ علمی وملی افغانستان

میرعبدالواحد سادات


دریغا می برد امواج ایام
بزرگان را زما آرام ، آرام
درین هفته یکی از غنایم معنوی افغانستان در جلای وطن با کوله بار بار  معرفت و علم ، حاصل  حدود هشتاد سال پژوهش و تدقیق بقول خرد سالار بزرگ حضرت خیام با هفت هزار ساله گان همسفر گردیدو به جاودانه گی پیوست :
مصداق حال شان کلام رودکی سترگ است که :
از شمار دو چشم یک تن کم
وز شمار خرد هزاران بیش
هیهات و صد افسوس که :
چهره شاخص اکادیمیک ملی و بین المللی زبان شناس پیشکسوت ، تاریخ نگار ، نویسنده نستوه ، محقق نامدار وطن و یکی از بهترین مفاخر بزرگ علمی و ملی افغانستان که افزون بر زبانهای ملی و رسمی دری و پشتو به لسانهای فرانسوی  ، عربی و انگلیسی تسلط داشت ، جناب کاندید اکادیمسین شاه علی اکبر شهرستانی که حدود هشت دهه عمر پر بار شان در کار تعلیم و تعلم صرف شد ، به عمر نودوچهار سالگی در شهر لندن داعی اجل را لبیک و فامیل ، دوستان و جامعه علمی و اکادیمیک ما را سوگوار ساخت .
شهرستانی فقید فرزند برومند دره ها  و کوه پایه های هزاره جات باستان و متولد سال ( 1308 خورشیدی )قریه باغ شهرستان قدیم و ولسوالی میرامور ولایت دایکندی است . بعد از فراغت از مکتب حربیه ، شامل فاکولته ادبیات و علوم بشری گردید . استاد فقید تحصیلات فوق لسانس و بالاتر را در دو دوره در کشور فرانسه تا مقطع دوکتورا به إتمام رسانید .
میراث علمی پوهاند شهرستانی فقید بمثابه محقق مدقق امانت دار و به عنوان استاد سابقه دار و رئيس فاکولته تاريخ وادبيات پوهنتون  كابل ( 1359ـ 1366 خورشیدی ) ، كانديد اكادیمیسین فهرست قطور شامل دها کتاب و تا چهار صد مقاله پژو هشی وزین در عرصه های ادبیات ، تاریخ ، مردم شناسی ، لغت نویسی ، فرهنگ نگاری ، فولکلور و جغرافیه است که در مجله های علمی بنشر رسیده است  :
ـ پیدایش و تحول زبان فارسی ـ دری
–  ادبیات و زبان فارسی دری معاصر در افغانستان
ـ هجو در ادبیات زبان دری 
– قاموس لهجه دری هزاره‌گی
ـ تاریخ هزاره در دو جلد ( بررسی وضعیت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تاریخی قوم هزاره )
ـ تاریخ سلطان محمود غزنوی
ـ تاریخ مالیه در دولت غزنوی
ـ تأثیر ادب فارسی در ادبیات فرانسه
ـ مقایسه نحو در زبانهای دری و فرانسوی
ـ مقایسیه نقد در زبانهای فارسی و فرانسوی
ـ چگونه ترجمه باید کرد؟ (اصول ترجمه )
ـ تحقیق در فولکولور
ـ دستور زبان عربی
ـ مقارنه ادبیان تمثیلی
ـ …
این شخصیت فرزانه ، طی سالیان طولانی تدریس و فعالیت علمی مصدر خدمات شایان بوطن و مردم گردیده و هزاران جوان کشور را تربیه و کدر های متخصص را رهنمایی نموده است .
نسل جوان أفغانستان باید با پدران معنوی شان آشنا باشند و با فرا گیری از اندوخته های علمی و تجارب آنان چون شمع  در پی کسب علم و معرفت باشند . یکی از مصایب جنگ در کشور ما این است که نسل  جوان تاچشم گشوده و تا جوانی و أحوال نا  هنجار کنونی در ماحول خود اربابان جهالت ، رنگ فروشان و تاجران قوم و دین را دیده است . بدینرویکی از ابعاد مبرم روشنگری در روزگار نازنین ! کنونی و درین کسوف تاریخ که بقول ویکتور هوگو به « خیانت عصای پادشاهی میدهند » معرفی قافله سالاران خرد و معرقت به نسل جوان است . با کمال مباهات زندگی ساده ، کار ، مبارزه و تلاش زنده یاد استاد شهرستانی ، بارز ترین شاخص و مثال رهنما به نسل جوان است .
پوهاند شهرستانی فقید افزون بر وجاهت علمی و مقام بلند اکادیمیک ، در جمع مبارزان و دادخواهان وبا سابقه حضوردر جنبش معروف محصلان و مشروطیت سوم افغانستان می باشد که در اوج جنبش محصلان به « جرم » خواندن مقاله  انتقادی و دادخواهانه به مدت یکسال از تحصیل محروم و از چوکات نظامی و وزارت دفاع طرد گردید .
زنده یاد شهرستانی از چهره های خوشنام و متعادل سیاسی و دولتی  که در دهه شصت خورسیدی با حفظ مقام ریاست فاکولته ادبیات پوهنتون کابل در أواخر سال ( 1364 خورشیدی ) و در زمان ببرک کارمل فقید که از قبل و زمان  جنبش محصلان با هم و حشر و نشر داشتند ، عضویت هیات  ریسه شورای انقلابی  رااحراز نمود و در همانسال بحیث عضو کمیسیون تسوید  قانون اساسی نیز تعین گردید . پوهاند شهرستانی فقید درجمع شخصیت های علمی بلند مرتبت همانند ، کاندید اکادیمیسین نومیالی فقید، اکادیمیسین اعتمادی فقید ، قانونپوه عبقری ، قانونپوه صافی ، ، اکادیمیسین سرابی  ، کاندید  اکادیمیسین سیستانی بمثابه شخصیت های مستقل ، وطندوست  و منور بسیار با مسؤلیت نظرات ارزشمند خود را با جزئیات و تا کامه و نقطه با ما در کمیته تسوید قانون اساسی مطرح می نمودند . پوهاند شهرستانی فقید همچنان در جمع بزرگان ورجاوند ، اکادیمیسین دوکتور جاوید ، استاد باختری فقید ، زریاب فقید ، کاندیداکادیمیسین  الهام فقید و چند بزرگوار دیگر متن نهای قانون اساسی را ویرایش نمودند . شهرستانی زنده یاد بعد از ایجاد پارلمان کشور و در زمان داکتر نجیب اله شهید عضو مجلس سنآ ( مشرانو جرگه ) و در سمت معاون ان مجلس انتخاب گردید . 
شهرستانی فقید همیشه و طی سالیان حضور در دولت و پارلمان همچون شاخ پر میوه متواضع و کماکان معلم ، محقق و رهنما بود . از خصایل والای شخصی  او پاسداری و رعایت حق آشنایی است . بی انصافی است اگر  از الطاف و مهربانی که بر من روا میداشتند ، یادهانی نه کنم . با بزرگواری و  نهایت  لطف مرا حقدارزاده خطاب مینمود و ازشروع اولین وظیفه رسمی در ریاست عمومی  محاسبات وزارت مالیه و نزد پدرم ( میر عزیزاله سادات فقید ) با نیکویی یاد  مینمود و میگفت که در آنوقت ( شروع صدارت محمد داود خان فقید ) من به خاطر اشتراک فعال در جنبش محصلان و طرد ازبخش نظامی مورد سؤ ظن قرار داشتم و اما پدرتان مرا تشویق و کاندید به بورس تحصیلی کشور فرانسه نمود که علاقمندان  زیاد و بویژه از فامیل های بلند پایه گان داشت وبا شوخی اضافه مینمود که اگر فرانسه نمی رفتم و در بازگشت استاد فاکولته نمی شدم ، به یقین که  همانند رییس ما و دردسیسه علیه ملک خان وزیر مالیه فقید مغضوب ، ماقوف و محبوس … می شدم .
به مناسبت غروب غم انگیز و رخ در نقاب کشیدن این وطنخواه  ، آزادیخواه و شاید هم  آخرین  شرکت کننده  جنبش مشروطیت سوم افغانستان و از پاسداران تنور ، ترقی ، مدرنیته و حاکمیت قانون  در جلای  وطن ، مراتب تسلیت بخانواده ارجمند شان ، جامعه علمی و دادخواهان افغانستلن تقدیم  میدارم .
روانشان شاد و یادشان گرامی و همیشه
 با حرمت