دوکتورحبیب منگل

دافغانستان قضیه او جګړه دسیاسی قدرت ؛ دولت اود سیاسی نظام دڅرنګوالی په سر دهیواد دمختلفو فکری – سیاسی جریانونو اواړخونو دمبارزی او (۴۰) کلنی منازعی څخه رامنخته شوی اوپه اساسی ډول ندی حل شوی چی په نزاع کی دشاملو (۴) اړخونو د مصالحی ؛ روغی جوړی او په قضیه او منازعه کی دشاملو منطقوی او نړیوالو اړخونو داجماع او تفاهم دتامین او لاندی لار نقشی له مخی په اساسی ډول حل کیدای شی :
۱ – دملګرو ملتونو دامنیت شورا ترمشری او نظارت لاندی په وروستیو څلورولسیزو کی درامنخته شوودولتونو اوسیاسی نظامونو داړخونو یعنی د افغانستان ( ددموکراتیک یا جمهوری دولت ؛ اسلامی دولت ؛ ا سلامی امارت او داوسنی اسلامی جمهوری دولت ) د استازو په مساوی ګډون په کابل کی دسولی او ملی مصالحی یوکنفرانس یا جرګه راوبلل شی .
۲- پدی کنفرانس یا جرګه کی دسیاسی واک دحل په یوه انتقالی میکانیزم توافق وشی او دهغی له مخی دغیر جانبدارو اوعتبار وړ سیاسی او اجتماعی شخصیتونوپه ترکیب د یوه کال لپاره یو انتقالی اداره یا حکومت را منخته شی اودا حکومت یوه اضطراری لويه جرګه را وبولی او د هیواد داوسنی اساسی قانون دلاندی ارزښتونو ؛ احکامو او اصولو یعنی « د لــوی خــدای پرسـپيچلی ذات ټینګ ايمــان او د اسلام په سپيڅلی دين اعتقاد؛ دملي قبول شوو ارزښتونو ساتل ، د تيرو بې عدالتـــيو او ناخــوالــــو پـه درك اوهېــواد ته راغليــو بــې شميـره مصيبتونو ته په پـــــاملرنه ؛ پــه دې درك ســره چـــې واحـــد او يـــو مـوټئ افغانسـتان ددې خـاورې پـ ټولـو قومونو او خلكو اړه لري؛ دافغانستان دملي یووالي ساتل او ټینګتیا ، خپلواکۍ ، ملي حاکمیت تامین او تحکیم ؛دخاورې بشپړتيا ؛ د خلکو دارادې او دموکراسئ پر اساس د یوه نظام تاسیس ، د ظلم ، استبداد ، تبعیض او تشدد او دټولنیز عدالت پر اساس دیوې مدني ټولنې ایجاد ، دانساني کرامت او حقونو ساتنه او د بشری حقونو دنړیوالې اعلامیې رعایت ؛ دهیواد د امنیتی سیاسي، ټولنیز، اقتصادي اودفاعي بنسټونو پیاوړتیا ؛ اوددې خاورې داوسیدونکو لپاره د مرفه ژوند او دژوند سالم محیط تامین؛ دملګرو ملتونو د سازمان دمنشور رعایت اوپه نړیواله کورنئ کې دافغانستان وړ ځای تثبیت » له مخی ددولت او سیاسی نظام دځرنګوالی مسله حل کړی .
۳- انتقالی حکومت د اساسی قانون له مخی او نړیوالی ټولنی دنظارت لاندی آزاد او عادلانه ؛ سالم او معتبر ؛ سراسری او عمومی انتخابات ترسره او واک انتخابی حکومت ته انتقال کړی اوپد ی ډول دواک او ددولت اود سیاسی نظام دڅرنګوالی په سر (۴۰) کلنی منازعه اوپه هیواد کی جګړه ته دپای ټکی کیښودل شی .
۴- نوی دولت اودهغه انتخابی حکومتونه دهیواد داساسی قانون دارزښتونو ؛ اصولو او احکامو له مخی دیوه ځواکمن ملی دولت دجوړولو دهیوا د ملی حاکمیت ؛ سیاسی استقلال دتامین او ساتنی ؛ دملی یووالی دټینګتیا ؛ دواقعی دموکراسی استقرار ؛دبشری او دخلکو داساسی حقونو ؛دازادی ؛ برابری او ټولنیز عدالت دتامین د هیواد د اقتصادی ؛ اجتماعی او فرهنګی پراختیا او دیوه آزاد اومستقل ؛ دموکراتیک او امن ؛ مترقی او غوړیدلی ؛ ځواکمن او سرلوړی افغانستان او سوکاله ټولنی داهدافو اوآرمانونو دتحقق لپاره چی اوږده مبارزه ورته شویده خپلی دندی ترسره کړی .!