نصایح نامچه

موسی فرکیش «نصایح‌نامچه»، در حقیقت متن گفتار و پیشنهادهای عبدالرحمان خان…

یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

«
»

اهمیت تفکیک قوا

بزرگترین دست آورد بشری تا قرن هفدهم حاکمیت قانون که مسبب این همه تمدن ها تا کنون شده است – و سطح آگاهی بلند مردم و تفکیک قوا جان کلام حاکمیت می باشند.

ورود به موضوع:

تفکیک قوا مهد آزادی در برابر استبداد و تمرکز قدرت بوده که در قانون اساسی ۱۳۸۲ افغانستان تفکیک قوا رعایت نشده بوده و صلاحیت های رییس جمهور بیشتر از دو قوه دیگر که قدرت تمرکز شده بود و در مقالات علمی خود در مجلات حقوق گفته ایم. از طرفی تمرکز نظام اداری هم ضرورت تعدیل قانون اساسی ۱۳۸۲ را عریان کرده بود. 

که ای کاش و صد افسوس که در ۲۰۱۴ جای دولت وحدت ملی به تعدیل قانون اساسی رجوع می کردیم و تا حاکمیت قانون از مبانی سطح آگاهی بلند مردم مشهود نمی شد. حامد گرزی ادامه می داد. یاد ما باشد در عدم حاکمیت قانون مجری قدرت چنان استبداد می کند که آن اعمال را به زعم خودش صحی و درست می پندارد. از همینجاست که اشرف غنی با خیانت ملی که کرد یک معذرت خواهی از مردم نکرد. 

جان کلام اینست که رعایت حقوق بنیادین مردم ربط مستقیم به تفکیک قوا دارد که تمرکز قدرت٬ مجری استبداد قومی و یا دینی می کند. مثلا از استبداد قومی به استبداد دینی سیر کردیم و یا می شود گفت که هم استبداد دینی و قومی را شاهدیم یعنی دین هرگز به تمرکز قدرت حکم نداده است همین طوریکه قرآن در سوره النساء ایه ۱۰۳ گفته: کتابا موقوتا… ترجمه آنست که نماز را برپا کنید در وقت معینه در هیچ قرآن گفته نشده پنج وقت٬ سه وقت یا دو وقت این فقه بوده که به اساس احادیث و سنت طریقه و روش نماز را در پنج وقت که فرض است برای ما آموزش داده است. همینطور در همین سوره یعنی النساء ایه ۵۹ خداوند امر می کند که از الله و رسول و اولوالامر اطاعت کنید که اولوالامر توسط حکماء اسلام چون غزالی٬ ابن خلدون و سایر علماء و دانشمند توصیف شده و وظایف و کارکردهای اولوالامر که معصوم نیست و از جانب خدا نیامده در قانون اساسی به اساس رعایت تفکیک قوا تتبین می شود و در صورت عدم یا رعایت نکردن راه بدیل یا عزل وی نیز پیش بینی می شود.  

نوت: برای درک عمیق موضوع پیشنهاد می کنم دو مقاله علمی تخصصی بنده را نیز مطالعه فرمایید: 

 تعدیل ناپذیری اصل ۳ قانون اساسی ۱۳۸۲ و منشاء، تعدیل قوانین بر محوریت آن، تا انتقال قدرت مشروع در افغانستان. http://www.jhvmn.ir/article_251633_505d87e881f177a0a89dcfd6f4644b16.pdf?fbclid=IwAR2qCfT_QBecETXjipoeqt6SobxO-rzAtDNsmO3UX0uyrY5HeEe1mRudl5E

حس دردآور: استاد مشهور حقوق نصرالله استانکزی که بجای دکتر عبدالعلی محمدی مشاور حقوقی اشرف غنی نیز گماشته شد٬ مهر خموشی اختیار کرده و استبداد آفتابی کنونی را  ندیده گرفته و نویسنده بنام عبدالباری جهانی استبداد و قدرت را یک سکه دو روی نوشته در افغان جرمن آنلاین مقاله آن موجودست و چنان اذهان می کند که باید شرایط کنونی بگونه طبیعی پذیرفته شود در حالیکه میلیون ها انسان در طول تاریخ جان شیرین خودرا بابت آزادی قربان کردند تا حاکمیت قانون بالای دولت و ملت تاسیس گردد. 

محمدآصف فقیری