یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

«
»

اعتراض کوونکي؛ د خلکو استازي که دښمنان؟

د تيرې اونۍ له مرګونو بريدونو وروسته اوس د کابل ښار په ځینو مهمو څلور لارو کې د اعتراض کوونکو په نوم د لطيف پدرام او احمد ضيا مسعود کسانو د اعتراض په دود خیمې درولي او وايي، تر څو چې د پلازمېنې د وروستیو خونړیو حملو په مخنیوي کې د پاتې راتلو او د تېرې جمعې په ورځ پر لاريون کوونکو د ډزو په خاطر ولسمشر، د ملي امنیت سلاکار، د کابل د ګارنیزیون مشر او نور چارواکي برطرفه شوي نه وي، له اعتراضه لاس نه اخلي. که څه هم د کابل په ۵ برخو کې خیمې درول شوي خو په هره خیمه کې د ناستو کسانو شمېر تر ۵ کسانو نه اوړي.

اعتراض کوونکو، چې د احمد ضیا مسعود او لطیف پدرام په شان کسان یې مشري کوي، خپل اعتراض ته قومي بڼه ورکړې او په حکومت کې له ولسمشر نيولی يواځې د ځانګړي قوم مشرانو د استعفا غوښتنه کوي. دغو اعتراض کوونکو د دې تر څنګ چې د کابل ښار ۷ ميليونه اوسيدونکو ژوند يې له کړاو سره مخ کړی دی؛ د افغانستان د سوداګرۍ او صنایعو خونو د معلوماتو له مخې يې  خصوصي سکتور ته هم ۱۴ میلیون ډالره زیان اړولی دی. دغه راز مرستنديو ادارو هم ګواښ کړی، چې که وضعيت په همدې ډول دوام مومي، دوی به خپل مرستندويه پروګرامونه وځنډوي.

بل لور ته حکومت هم د مدني حرکتونو په نوم هغو کسانو ته چې د کابل ښار په واټونو کې يې خيمې درولې او د ښاريانو عادي ژوند يې مختل کړی خبردارۍ ورکړی، چې خپلې خيمې ټولې او لارې د ټرافيکو پر مخ پرانيزي. د حکومت له لوري معترضينو ته په ابلاغيه کې ويل شوي، چې د ولسمشر په حکم لويه څارنوالي د تېرې جمعې ورځې په لاريون کې پر معترضينو د ډزو موضوع څېړي او له معترضينو غوښتل شوي، چې د لويې څارنوالۍ پلټونکي پلاوي ته خپل استازي ور وپېژني. حکومت ويلي، معترضين دې له سړکونو خپلې خيمې ټولې کړي او که داسې ونه کړي، نو دوی به د خلکو د امنيت د ټينګښت په موخه لاس پر کار شي او له معترضينو سره به قانوني چلند وکړي.

په داسې حال کې چې د حکومت په وېنا لويه څارنوالي د تېرې جمعې ورځې په لاريون کې پر معترضينو د ډزو موضوع څېړي او له معترضينو غوښتل شوي، چې د لويې څارنوالۍ پلټونکي پلاوي ته خپل استازي ور وپېژني؛ نو بيا خېمې نور د څه لپاره درول کيږي او ولې په لوی لاس له ۷ ميليونه کابل ښاريانو سره دښمني کيږي او ورځنی ژوند يې تريخ کيږي؟

څو تنو محدودو له حکومته شړل شويو څېرو لکه احمد ضيا مسعود او لطيف پدرام او د دوی ډلو ټپلو، ولې ۷ ميليونه کابل ښاريان انحصار کړي او ژوند يې تريخ کوي؟

که د ضيامسعود او پدرام موخه د ولسمشر او اجرايه رياست استعفا وي، نو دا خو له امکان څخه ډيره ليرې خبره ده چې له ملي يووالي حکومته د نړيوالې ټولنې او اکثريت افغان ولس ملاتړ په شتون کې دې ضيا مسعود او پدرام خپلو موخو ته ورسيږي. ځکه نړيواله ټولنه په غوڅ اکثريت د اوسني حکومت ملاتړ لري او همداشان د افغانستان اکثريت ولس له احتمالي بدترو حالاتو څخه په اوسنيو بدو حالاتو خوښ دی. اکثريت ولس نه غواړي چې د ضيا مسعود او لطيف پدرام په شان منفورو څېرو ملاتړ وکړي او د حکومت په راپرځولو کې ورسره همکاري وکړي.

اصلاً د ولسمشر يا اجرايه رياست استعفا د ستونزو د حل لار نه ده او که داسې وشي نو پرته له شکه چې حالات به له بدو بدتر شي او د همدغو پلورل شويو څېرو چې د کابل ښار ۷ ميليونه نفوس يې منحصر نيولی دی؛ له امله به په هيواد کې کورنۍ جګړه پېل او ولس به يو ځل بيا د نفاق په لمبو کې وسوځي.

اصلاً د ضيا مسعود او لطيف پدرام په شان په ولس کې منفور شوې څېرې څوک ولس په خپلې استازولۍ نشي نيولی. ښه بېلګه يې له حکومتي دندې د ضيا مسعود له ګوښه کولو وروسته د نوموړي لاريون و چې ټول ديرش کسان په کې نه و راټول شوي. همدارنګه په اوسنيو درول شويو خېمو کې يې هم په شمار پنځه ـ پنځه نفره شتون نه لري. نو دا ډيره ليرې خبره ده چې په دغه ډول اعتراضونو دې پدرام او مسعود خپلو شومو موخو ته ورسيږي. دوی يواځې هماغه پېسې هضمول غواړي چې د حکومت پر ضد د همدغو اعتراضونو د ترسره کولو لپاره دوي ته د پاکستان او ايران سفارتونو لخوا ورکړل شوي دي.

لهذا څو محدودې څېرې دې د ۷ ميليونه کابل ښاريانو او په ټوله کې د ټول افغان ولس حوصله نه ازمويې. که چيري د ولس د صبر کاسه ډکه شوه نو بيا به دغه پلورل شوې څېرې د ايران او پاکستان سفارتونو کې خو څه چې آن د ځمکې لاندې به هم خلاص نه شي.

لیکنه : خوشحال آصفي