ا. توانا

شورای امنیت ملی افغانستان در سه سال حکومت وحدت ملی نقش برازنده را در مسیر سیاست های خارجی ، امنیت ملی و حل چالش های کلان سیاسی در کشور بازی کرده است.

پس از شکل گیری حکومت وحدت ملی با ریاست جمهوری محمد اشرف غنی، حنیف اتمر در سال ۱۳۹۳، به جای داکتر رنگین دادفر اسپنتا، به مقام مشاور امنیت ملی افغانستان منصوب شد.

اغاز کار اقای اتمر همزمان بود با اوج از تنش های داخلی در برابر متحدان بین المللی و بی اعتمادی کشور های منطقه به افغانستان و عمده تر امضای توافق نامه امنیتی میان افغانستان و امریکا که با امضای این توافق نامه از سوی مشاور امنیت ملی ریاست جمهور روابط امریکا با افغانستان دو باره به حالت نورمال بر گشت.  

با توجه به این که رییس جمهور افغانستان نقش شورای امنیت ملی این کشور را به شدت تقویت نمود، دفتر مشاور امنیت ملی به عنوان بخش عمده  این شورا نیز قدرت زیادی گرفت و ساختار امنیتی و دفاعی افغانستان در محور مشاوریت امنیت ملی تعریف شد.

نقش آفرینی مشاور امنیت ملی در تصمیم سازی های بزرگ تنها در افغانستان محدود نمی شود. این مقام حتی در کشورهایی با کشور های بزرگ  نظیر چین و روسیه نیز اهمیت حیاتی دارند و نقش بارزی را در مسیر سیاست خارجی و امنیت ملی آن کشور ها بازی کرد .

موضوع پاکستان برای سیاست گران گذشته مانند غده سرطانی بود که هیچ گاه انتظار نمی رفت که کشاور های دوست پاکستان فشار های سیاسی را بر اسلام آباد وارد کنند اما اقداماتی که در مدت کوتاه در این شورا صورت گرفت اکنون جهان در یک اجماع تمام پاکستان را منحیث یک کشور حامی تروریزم می شناسند که این پدیده می تواند به آینده صلح افغانستان در دراز مدت کمک بی سابقه داشته باشد.

 نقش برجسته ای دیگر شورای امنیت ملی افغانستان  در طراحی و اجرای سیاست توسعه روابط با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس داشت ، سفر های که مشاور امنیت ملی افغانستان به این کشور ها داشت اکنون دور از انتظار  رهبری سعودی و جریان های دینی در این کشور از حامی سیاست صلح خواهانه افغانستان اند. محمد اشرف غنی رییس جمهور افغانستان نیز دستاورد های حنیف اتمر مشاور شورای امنیت ملی را چندین بار یاد کرده و تاثیر گذاری اش را در سیاست های کلان ملی و بین المللی برازنده و با ارزش دانسته و به پاس خدماتش در حکومت وحدت ملی با تفویض مدال عالی وزیرمحمد اکبر خان از وی تقدیر کرده است.

اقای اتمر  به حیث وزیر در چوکی های وزارت های احیا و انکشاف دهات ، معارف و وزارت داخله نیز از خود کارنامه های موثر را به جا گذاشته است .

اقای اتمر در سیاست های امنیتی به صورت علنی از سیاعملکرد گروه های تروریستی به خصوص در برابر داعش انتقاد کرده و خواسته است  که با این گروه، نظامیان افغان برخورد جدی تری داشته باشند. تدوین استراتیژی مبارزه با داعش در شورای امنیت ملی و تاکید مشاور امنیت ملی بر سودمندی این استراتیژی جزی از کار های اقای اتمر است که اکنون با عملی شدن این استراتیژی داعش در سه سال گذشته نتوانسته به اهداف که همانان حضور در سر تاسر کشور باشد برسد و با عملی شدن این استراتیژی قومندان های ارشد داعش یکی پی دیگر نابود شده اند و تجهیزات آنها بر هم خورده است.

برخی باور ها وجود دارد که اگر استراتیژی مبارزه با داعش از سوی شورای امنیت ملی تدوین و تایید نمی شد امروز تحرکات مانند سوریه و عراق در افغانستان بود و جلوگیری آن در شرایط کنونی یک کار نا ممکن .

بخش دیگر از نگرانی ها حضور کشور های مداخله گر در منطقه است که با استفاده از تکنالوژی های پیشرفته دستگاه های جاسوسی شان در افغانستان را حمایت و اداره می کنند و در برخی حالات اگر کنترول نشود در سیستیم های حیاتی حکومت نیز مداخله خواهند کرد. در این زمینه نیز شورای امنیت ملی بی تفاوت نمانده روی یک استراتیژی مهم کار کرد که در نتیجه امروز افغانستان به گونه بی سابقهدارای استراتیژی امنیت سایبری ، این استراتیژی توانسته است که بیشترین فعالیت های تخریبی را اداره کند و دست مداخلات سایبری را کوتا سازد.

با این حال می توان گفت که نقش شورای امنیت ملی افغانستان در برنامه های کلان ملی و بین المللی نیاز جدی است و وجود این شورا در حکومت وحدت ملی توانسته است که دستاورد های بزرگ را برای مردم افغانستان به وجود آورد..