بدترین سال تاریخ جهان!
یدترین سال تاریخ بشریت، متعلق به کدام دوره زمانی است و ابعاد اتفاقات وحشتناک نظیر مرگ و میر و قحطی، تا چه حد در آن دوران گسترده بوده است؟
مورخان و محققان اعصار مختلف، همواره در مورد اینکه کدام سال، بدترین سال تاریخ برای بشریت بوده است، به بحث‌های مختلفی پرداخته‌اند. با این حال، انتخاب اغلب آنها، سال ۵۳۶ پس از میلاد است که علاوه بر تعداد زیاد کشته‌ها، حامل واقع وحشتناکی برای انسان‌ها بوده است. در این مطلب، به بررسی برخی از عواملی می‌پردازیم که سال ۵۳۶ پس از میلاد را در نظر بسیاری از مورخان، به بدترین سال تاریخ بشر تبدیل کرده است.
لازم به ذکر است که اکثر مورخان از سال ۵۳۵ میلادی، به عنوان دوره بین ۵۳۶ میلاد تا ۵۴۲ پس از میلاد یاد می‌کنند. به این خاطر که بیشتر عواملی که این دوره تاریک را به عنوان بدترین دوره تاریخ مطرح کرده، در سال ۵۳۶ پس از میلاد آغاز شده است. بنابراین، بسیاری معتقد هستند که بدترین سال تاریخ، در واقع آغاز این دوره شوم تلقی می‌شود.
تغییرات آب و هوایی عجیب در بدترین سال تاریخ
بر اساس تحقیقات دانشمندان، سال ۵۳۶ پس از میلاد، به عنوان سردترین سال در طول ۲۳۰۰ سال گذشته تا آن دوره بوده است که در واقع زمستان را به فصلی طاقت‌فرسا برای بقا تبدیل کرده بود. محققان معاصر هم‌چنین گفته‌اند که نه تنها سرمای وحشتناک زمستان آن سال حقیقت دارد، بلکه بسیاری از رویدادهای عجیب و غریب آب و هوایی نیز، به طور ناگهانی در آن برهه اتفاق افتاد.
برخی از محققان اشاره کرده‌اند که در اوج تابستان آن سال، برف سنگینی را در چین مشاهده کرده‌اند. علاوه بر اینکه فرهنگ چینی با هوای بسیار سرد بیگانه بود، اغلب محصولات به دلیل شرایط اقلیمی از بین رفتند و در نتیجه قحطی به وجود آمد. این اتفاق نه تنها در چین، بلکه در بسیاری از نقاط دیگر جهان که شاهد برف نبودند نیز اتفاق افتاد. برخی از دانشمندان معتقدند که این اتفاق، به دلیل عدم تابش گرمای کافی از سوی خورشید در آن سال رخ داده بود.
هم‌چنین دوره‌های بسیاری به ثبت رسیده که در آن آمریکای جنوبی از سه ماه طولانی باران شدید و به دنبال آن سه ماه خشکسالی رنج می‌برد که بر کشاورزی این قاره تاثیر منفی گذاشته بود و نه تنها منبع اصلی اقتصاد منطقه را از بین می‌برد، بلکه باعث بروز قحطی نیز شد. دانشمندان بر این باورند که تغییرات شدید اقلیمی آن دوره به همراه قحطی، یکی از عوامل فروپاشی بسیاری از فرهنگ‌ها در سراسر جهان بوده است.
فوران آتشفشان‌های متعدد
یکی دیگر از عواملی که در بدترین سال تاریخ بر کشاورزی و رفاه انسان‌ها تاثیر گذشت، فوران‌های متعدد آتشفشانی در نیم‌کره شمالی کره زمین بود. این پدیده منجر به غرق شدن نیمی از کره زمین در تاریکی شد که در نتیجه آن، ابر تیره عظیمی ایجاد شده بود که اجازه نمی‌داد گرمای خورشید به زمین رسیده و در نتیجه دما را کاهش دهد. در واقع، فوران آتشفشان‌ها و تاثیر اقلیمی آنها، از جمله دلایل سرمای کشنده آن سال بود.
علاوه بر عدم دسترسی به گرمای طبیعی، کشاورزی بار دیگر به دلیل کمبود نور خورشید که برای رشد گیاهان حیات بود، به شدت آسیب دید. در آن دوره، مردم بی‌آنکه بتوانند به درستی روز را از شب تشخیص دهند، با هوای بسیار سرد، قحطی و گرسنگی دست‌وپنجه نرم می‌کردند. این تاریکی حدود ۱۸ ماه به طول انجامید.
اگرچه فوران‌های آتشفشانی را می‌توان به عنوان عاملی محرک برای تغییرات اقلیمی وهم‌آور در نظر گرفت، اما این حوادث عمدتا در نیم‌کره شمالی زمین رخ دادند، بنابراین نمی‌توانند دلیل محکمی برای وجود آب و هوای عجیب در دیگر نیم‌کره زمین در آن سال باشند.
شیوع طاعون بوبونیک
طاعون خیارکی (بوبونیک) که به عنوان طاعون ژوستینیان نیز شناخته می‌شود، در سال ۵۴۱ بعد از میلاد شیوع پیدا کرد و تا سال ۵۴۹ ادامه یافت. این بیماری همه‌گیر توسط یک نوع باکتری به نام «یرسینیا پستیس» ایجاد شده بود که از موش به انسان منتقل می‌شد. این بیماری همه‌گیر ظاهرا از مصر شروع شد و در حمل‌ونقل ماهانه غلات، به امپراتوری بیزانس نیز رسید.
طاعون بوبونیک نام مستعار خود را به این دلیل دریافت کرد که از طریق امپراتوری بیزانس که در آن توسط ژوستینیان اول اداره می‌شد، شروع به گسترش کرد. در کم‌تر از یک سال، این بیماری سراسر جهان را درگیر کرد و اغلب مناطق اروپا، آسیا، شمال آفریقا و خاور دور را دربر گرفت. دانشمندان احتمال می‌دهند که تقریبا ۵۰ درصد از جمعیت جهان در طول ۹ سال همه‌گیری طاعون بوبونیک، جان خود را از دست داده‌اند.
با توجه به قدمت این بیماری، تخمین دقیق تعداد مرگ‌ومیرها دشوار است، اما طبق محاسبات حدودی، بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون نفر، در نتیجه ابتلا به طاعون خیارکی از بین رفته‌اند. مورخان هم‌چنین احتمال می‌دهند که در طول قرن ششم (۵۰۱ تا ۶۰۰ پس از میلاد)، جمعیت جهان به ۱۹۰ میلیون نفر کاهش یافته که نشان‌دهنده احتمال نابودی ۵۰ درصد از جمعیت جهان توسط این بیماری همه‌گیر است.
می‌توان تصور کرد که سال ۵۳۶ (به عبارت دقیق‌تر، دوره ۵۳۶ تا ۵۴۹ پس از میلاد) بدترین سال یا دوره تاریخ بشر بوده است، زیرا بیماری همه‌گیر و سایر وقایع که باعث قحطی جهانی شد، به مرگ حدودی نیمی از جمعیت کره زمین منجر شده که کاملا ویرانگر است. چیزی که امروزه مانند یک رویداد آخرالزمانی به نظر می‌رسد. با این وجود، در حالی‌که جهان طی آن دوره درگیر میزان بالای مرگ و میر و رویدادهای وحشتناک بوده، بشر از مبارزه و جنگ دست نکشید. محققان معاصر هم‌چنین به جنگ‌های متفاوتی در آن دوره که در قاره‌های اروپا و آفریقا جریان داشته نیز اشاره کرده‌اند.
