واکاوی شکست مذاکرات روسیه و ترکیه درباره ادلب
دور سوم مذاکرات دو هیئت امنیتی و نظامی روسیه و ترکیه در مسکو درباره وضعیت بحران زده ادلب متوقف شد و علت آن پایبندی مسکو به تمامی شروط لازم برای نابودی گروه‌های مسلح ذکر شده در لیست تروریست‌ها، بازگشت کنترل کامل شهر و حومه آن به حاکمیت سوریه مطابق با توافقنامه سوچی و مخالفت با درخواست ترکیه برای عقب‌نشینی نیروهای سوری به پایگاه‌های قبلی خود پیش از بازپس‌گیری بیش از ۶۰۰ کیلومتر مربع از حومه ادلب و چند شهر و راه‌های استراتژیک آن است.
عبد الباری عطوان، سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم در تحلیلی نوشت: “این فروپاشی به معنای آن است که ارتش سوریه به پیشروی خود در حومه ادلب و بازپس‌گیری روستاها و شهرک‌هایی که هنوز در کنترل گروه‌های مسلح هستند، ادامه خواهد داد تا بستر لازم برای حمله به آنها با حمایت هوایی روسیه فراهم شود؛ موضوعی که دو گزینه را پیش روی ترکیه قرار خواهد داد، اولی پذیرش واقعیت موجود برای جلوگیری از تقابل نظامی با روس‌ها، ارتش سوریه و هم‌پیمانان آن و دومی استمرار عملیات استقرار نیروها و آغاز درگیری با ارتش سوریه با هدف بیرون کردن آن از تمامی شهرها و روستاهای پس گرفته شده از جمله آزادراه بین‌المللی ام۵ که حلب را به دمشق متصل می‌کند.
ابراهیم کالین، سخنگو و مشاور سیاسی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در کنفرانس مطبوعاتی در آنکارا به شکست مذاکرات مسکو درباره ادلب اعتراف و فاش کرد، هیئت ترکیه نه نقشه را پذیرفت و نه سند ارائه شده از سوی روسیه.
کالین گفت: تغییر موقعیت پست‌های دیده‌بانی ترکیه در ادلب امکان‌پذیر نیست و ترکیه به انتقال تجهیزات و استحکامات نظامی به منطقه با هدف حمایت از ادلب و غیرنظامیان آن ادامه خواهد داد.
سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه تاکید کرد: در صورتی که نیروهای ارتش ترکیه در ادلب هدف هرگونه حمله‌ای قرار بگیرند، این ارتش به شدیدترین شکل ممکن پاسخ خواهد داد.
در مقابل، روسیه در بیانیه‌ای به یک نکته که احتمالا همان منجر به شکست مذاکرات و دست خالی بازگشتن هیئت ترکیه‌ای به آنکارا شده اشاره کرد که در اینجا دقیقا همان را نقل می‌کنیم: برقراری امنیت و ثبات بلند مدت در ادلب و دیگر بخش‌های سوریه تنها بر اساس پایبندی به حاکمیت سوریه و استقلال، وحدت و تمامیت ارضی آن ممکن است.
این نکته از این جهت مهم است که بر اصل حاکمیت کشور سوریه در ادلب و حومه آن تاکید دارد و این به معنای مخالفت قاطع با درخواست اصلی هیئت ترکیه مبنی بر عقب‌نشینی ارتش سوریه از خان شیخون، معرة النعمان و سراقب و تمامی شهرها و شهرک‌های دیگر در حومه ادلب است؛ درخواستی که بازگشت کنترل گروه‌های مسلح و به طور مشخص تحریر الشام بر دو آزادراه ام۴ حلب-لاذقیه و ام۵ را به همراه دارد و چه بسا به همین دلیل روسیه نقشه پست‌های دیده‌بانی جدید ترکیه را به عنوان جایگزین ۱۲ پست دیده‌ببانی ترکیه‌ای محاصره شده توسط ارتش سوریه به ترکیه ارائه کرد.
اردوغان تا پایان ماه جاری میلادی برای عقب‌نشینی ارتش سوریه مهلت داده و در صورتی که ارتش سوریه عقب‌نشینی نکند، ترکیه این کار را به زور انجام خواهد داد، ترکیه برای عمل به تهدیدات خود بیش از ۸۰ دستگاه تانک و ۱۵۰ دستگاه خودروی زرهی و ۱۰ هزار سرباز را به ادلب منتقل کرد اما احتمال اجرای این تهدید اندک است زیرا به خوبی می‌داند هرگز به تنهایی با ارتش سوریه مواجه نخواهد بود بلکه هم‌پیمانان روس آنکه کنترل حریم هوایی منطقه را در دست داشته و روی زمین نیز نیرو دارند، حضور خواهند داشت مگر اینکه از آمریکا و ناتو (پیمان آتلانتیک شمالی) حمایت نظامی گسترده‌ای دریافت کنند، البته این مساله از نظر بسیاری از کارشناسان بعید است.
فرماندهی نظامی روسیه هرگز اجازه حمله‌ای از طرف ترکیه که شرایط موجود را تغییر دهد، نخواهد داد حال بهانه‌ها هرچه می‌خواهند باشند و دولت سوریه گذرگاه‌های انسانی امنی را برای آوارگان ادلب ایجاد کرده تا این مساله را به شکل کامل از دست ترکیه خارج کند، تمامی شاخص‌ها نشان می‌دهند که احتمال تقابل بسیار بیشتر از احتمال برقراری آرامش است.
مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد: در صورتی که مذاکرات مسکو درباره ادلب به هیچ نتیجه‌ای منجر نشود، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه احتمالا با یکدیگر دیدار خواهند کرد اما تا این لحظه به نظر می‌رسد پوتین تمایلی به این دیدار ندارد و بسیاری از درخواست‌های ترکیه در این خصوص را رد کرده است چرا که اطمینان خود نسبت به پایبندی اردوغان به هر گونه توافقی که حاصل شود، همانند تصمیمات نشست سوچی در سپتامبر ۲۰۱۸ را از دست داده است.
چند روز آینده برای سوریه و به شکل ویژه برای شهر ادلب تعیین‌کننده خواهند بود و هرگونه اقدام بی‌پروایی از طرف ترکیه احتمالا آتش درگیری منطقه‌ای و چه بسا جهانی را روشن می‌کند، به ویژه پس از ورود آمریکا به خط بحران برای ماهی گرفتن از این آب گل‌آلود و اینکه اردوغان را به دام جنگ فرسایشی ادلب بیندازد تا اردوغان از ناتو درخواست کمک کند.
بار دیگر می‌گوییم این دور جدیدی از مناقشات میان پوتین و هم‌پیمان سابق آن اردوغان است و فکر نمی‌کنم رئیس جمهوری روسیه اولین طرفی باشد که فریاد خواهد زد.
