روس‌ها تقریباً از یک تریلیون روبل حقوق محروم شدند
نویسنده: آناتولی تاراسوف
مترجم: ک. رادین
برگرفته از : ساویستکایا راسیا شماره ۱۱۶ (۱۴۹۴۰)، ۲۰ اکتبر سال ۲۰۲۰
دولت به‌خوبی می‌داند که تغییر مدل اقتصاد به‌طور حتم تغییر مدل مدیریت و تغییر کل لایه مدیریت را در پی خواهد داشت. اما دارندگان قدرت به‌طور قاطع با ازدست دادن قدرت موافقت نمی‌کنند، زیرا تنها این قدرت است که به آنها امکان می‌دهد مردم را در فقر نگه دارند و از اعتراض گسترده روس‌ها در مورد فقر جلوگیری کنند. از این نظر در شرایط سقوط اقتصاد روسیه در وهله نخست تنها یک سئوال مطرح می‌شود ــ حاشیه امن کل سیستم چه مدت طول خواهد کشید. پرسش دیگری باقی نمانده است. یک تریلیون روبل دستمزدهای از دست رفته روس‌های شاغل در سالجاری تنها یکی از دلایل این امر است.
قرنطینه به‌خاطر ویروس کرونا به‌طرز دردناکی به شهروندان روسیه صدمه زد و جمعیت شاغل را از حقوق تقریباً یک تریلیون روبل محروم کرد. تحلیلگران آژانس«طبقه‌بندی اعتبارات ملی» بر پایه داده‌های مربوط به عوارض مالیات بر درآمد در بودجه‌های مناطق مختلف برآورد کردند که در شرایط توقف گسترده و دامنه‌دار تجارت کوچک، بودجه حقوق و دستمزد کار در اقتصاد به ده درصد کاهش یافته است. کاهش بودجه حقوق و دستمزد بیشتر نه به‌دلیل اخراج کارگران، بلکه در نتیجه استفاده از کار نیمه‌وقت یا هفته کاری کوتاه‌شده روی داد. از نظر پولی و مالی ۷۵ میلیون روس که نیروی کار کشور را تشکیل می‌دهند، مبلغ ۹۴۱ میلیارد روبل را کسر آورده و از دست دادند. بیشترین کاهش مشترک دستمزدها از ماه آوریل تا ماه مه رخ داد: ۸۰۲ میلیارد روبل یا ۱۶/۵ درصد کمتر از میزان ماه‌های مربوط به سال گذشته. ضربه اصلی به اقتصاد تقریباً همه مناطق را تحت تأثیر قرار داد. در این بین در ۱۲ منطقه از‌جمله مسکو و سن پترزبورگ، بودجه حقوق و دستمزد حتی در ماه ژوئن ــ پس از لغو تدریجی بخش قابل‌توجهی از اقدامات قرنطینه‌ای اُفت کرد. طولانی‌ترین دوره کاهش دستمزدها در منطقه «مورمانسک» بود. بیشترین ضرر از نظر پولی را مسکو و سن پترزبورگ دید ــ تقریبا ۴۰۰ میلیارد روبل. بیشترین اُفت نسبی در داغستان بود که ساکنان آن ۲۲ درصد حقوق و دستمزد خود را از دست دادند. قرنطینه را مناطقی با سهم بیشتری از بخش بودجه، که صندوق پرداخت دستمزدها در آنها به حد کافی باثبات بود، با موفقیت پشت سر گذاشتند. «کارمندان دولت کمتر در معرض خطر انتقال به کار نیمه‌وقت یا کاهش شدید دستمزد قرار دارند. خدمات مالیاتی همچنین تأیید کردند که «در ده منطقه کمتر آسیب‌دیده، شامل مناطق کم‌جمعیت، با از میان برداشتن روش کار کشیکی بود که اقدامات قرنطینه چندان گسترده نیاز نبود». تحلیلگران اضافه می‌کنند که برآورد ابعاد کامل خسارات غیر‌ممکن است. گروه بزرگی از آسیب‌دیدگان شهروندانی بودند که به‌طور رسمی کار نمی‌کردند (از‌جمله افرادی که از مقررات مالیاتی ویژه برای خود‌اشتغالی استفاده می‌کردند). چنین افرادی در اقتصاد حدود ۱۳ میلیون نفر بودند. کارشناس «ویتالی سیمونوف» اشاره میکند که «با درجه بالایی از احتمال، درصد خسارت برای خود‌اشتغالی‌ها به‌طور قابل توجهی بالاتر از افراد شاغل رسمی است. اکثر آنها با از دست دادن کامل درآمدها در دوره منزوی ساختن خود به‌دلیل محدودیت شدید در تماس با مشتریان بالقوه، بدون امکان دریافت حتی پرداخت‌های کاهش‌یافته مواجه شدند. با توجه به مشخصات رشته‌های ویژه صنایع (عمدتاً بخش خدمات، تعمیرات، ساخت و ساز) فقط برخی از آنها توانستند به مقررات کار از راه دور انتقال یابند. بقیه به احتمال زیاد حداقل دو ماه هیچ منبع درآمدی نداشتند».
یادآوری می‌کنیم که «روستات» (خدمات آمار دولتی فدرال) مسائل و مشکلات را نمی‌بیند: طبق آمار رسمی سطح دستمزد در کشور چه نوشته‌شده و صوری و چه در اعلام واقعی در حال رشد است و در سه ماهه دوم شامل ۵۰۸۷۴ روبل در مقابل ۴۸۳۹۰ روبل در ژانویه و مارس بود. اما به عقیده تحلیلگران «روستات» که در اینجا حیله‌گری می‌کنند، به‌خوبی آگاه هستند که «… پویایی مثبت دستمزد نوشته‌شده و صوری در شرایط کاهش بودجه پرداخت دستمزدها در بیشتر مناطق، حاکی از استفاده گسترده از اشتغال نیمه‌وقت توسط کارفرمایان در دوره محدودیت‌های قرنطینه است. یعنی کسانی که به‌جای سه نفر کار می‌کنند به‌اصطلاح کمی بیشتر از قبل دریافت می‌کردند.»
در ماه سپتامبر عوارض مهم برای بودجه مالیاتی روسیه بر ارزش افزوده سقوط کرد. این عوارض به ۲۳ درصد در مقایسه با کاهش ۳ درصدی در ماه اوت کاهش یافت. مالیات بر ارزش افزوده بلافاصله پس از مالیات بر استخراج مواد معدنی به‌عنوان منبع اصلی پُر کردن بودجه مطرح است. کاهش درآمدها ــ نتیجه تعطیلی بهار و تابستان است و از این‌رو اگر دولت تجارب قرنطینه را تکرار نکند، اوضاع بعد از مدت زمانی ممکن است روبراه شود. اما مسأله در این است که اکنون تعطیلات هرج‌و‌مرج بیشتر ایجاد کرده و از سطح فدرال به سطح منطقه‌ای منتقل می‌شود. پوتین دیگر در مورد برقراری یا تمدید مقررات تعطیلات در تلویزیون نه ظاهر می‌شود و نه صحبت میکند ــ مناطق هم این مقررات را ناگهانی و بدون اینکه اعلام کنند، برقرار می‌کنند. اگر چنین باشد تعطیلات دایمی در سطح پایین جامعه بعید به‌نظر می‌رسد که چیزی بهتر از کل فدرال باشد. بودجه به‌سادگی با یک‌سری امواج فاجعه‌بار پوشش داده می‌شود ــ این امر هم اُفت درآمدهای حاصل از فروش مواد خام در خارج از کشور و هم کاهش عوارض گمرکی است و اکنون درآمدهای مالیاتی مانند «جک سریع ماشین» در حال سقوط هستند. زمانی که عوامل منفی خود را تحمیل می‌کنند، عواقب فاجعه‌باری را ایجاد می‌کنند. مشکلات ناشی از کمبود درآمدها را دولت فدرال به‌روشی کاملاً ساده حل میکند ــ دولت مالیات‌های موجود را افزایش داده و مالیات‌های جدیدی را به اجرا می‌گذارد. همه چیز منطقی است: برای اینکه گاو کمتر غذا بخورد و شیر بیشتری بدهد، باید کمتر خوراند و بیشتر دوشید. در نتیجه روسیه گویا تنها کشوری در جهان است که در شرایط بحران اقتصادی مالیات را افزایش می‌دهد و اقتصاد خود را با یک ضربه قابل کنترل درهم می‌کوبد. اوضاع به‌هیچوجه تغییر نخواهد کرد، زیرا هدف مدل موجود اقتصاد تخلیه و پمپاژ آشکار همه منابع از کشور است و به‌سادگی گزینه‌های دیگری نمی‌تواند داشته باشد. از این‌رو همه تلاش‌ها برای تغییر وضعیت امور شبیه به کوشش برای نجات جنازه‌ای است که سرد شده است. دولت به‌خوبی می‌داند که تغییر مدل اقتصاد به‌طور حتم تغییر مدل مدیریت و تغییر کل لایه مدیریت را در پی خواهد داشت. اما دارندگان قدرت به‌طور قاطع با ازدست دادن قدرت موافقت نمی‌کنند، زیرا تنها این قدرت است که به آنها امکان می‌دهد مردم را در فقر نگه دارند و از اعتراض گسترده روس‌ها در مورد فقر جلوگیری کنند. از این نظر در شرایط سقوط اقتصاد روسیه در وهله نخست تنها یک سئوال مطرح می‌شود ــ حاشیه امن کل سیستم چه مدت طول خواهد کشید. پرسش دیگری باقی نمانده است. یک تریلیون روبل دستمزدهای از دست رفته روس‌های شاغل در سالجاری تنها یکی از دلایل این امر است.
