درگیری نظامی میان طالبان-پاکستان

اعلامیه سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان جنگ و…

قراردادهای اجتماعی: پیمانی برای زندگی مشترک !

قرارداد اجتماعی یک مفهوم فلسفی است که تلاش می‌کند توضیح…

جنگ پاکستان و طالب، بازی‌ اوپراتیفی است، حتا اگر ارگ…

محمدعثمان نجیب یکی از مزیت‌!؟ های پیدایش و‌ ابداع شبکه‌های بی‌شمار…

بازگشت افغانستان به بازی‌های جدید ژیوپولیتیک و ناکارآمدی طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان لقمه خونینی؛ بزرگتر از دهن طالبان بازگشت طالبان…

محکومیت گستاخی و تجاوز نظامی پاکستان بر افغانستان

اعلامیه انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان، بر مبنای…

سقراط؛- قهرمان لیبرالیسم، متفکر پیشامارکسیستی؟

Sokrates (470-399.پ.م) آرام بختیاری نخستین اعدامی میدانی محافل روشنفکری-روشنگری! فلسفه شفاهی مطرح شده…

چشم اندازی بر اجلاس  ماه سپتامبر مجمع عمومی سازمان مللی…

نوشته از بصیر دهزاد  مجمع عمومی سازمان ملل متحد در هشتادومین…

زموږ په ګران هیواد د پاکستان هوايي تیری د غندلو…

 نور محمد غفوری    زموږ د ګران وطن پر خاوره یو ځل…

آکو الیاسی

استاد "آکو الیاسی" (به کُردی: ئاکۆ ئەلیاسی) شاعر معاصر کُرد،…

  چرا بگرام برای امریکا اهمیت دارد ؟ 

      نوشته ی : اسماعیل فروغی         ارچند مقامات امریکایی افواهات انتقال قوای…

ثمرهٔ بیست سال موجودیت جامعهٔ جهانی

حاکمیت طالبانی و فقر و تنگدستی مردم اختصار امارت اسلامی افغانستان، به‌مثابه…

پنجاه سال سفری پر افت؛  با یارانی چُست، اما رهبرانی…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم‌قرن اخیر تاریخ افغانستان (۱۹۷۳–۲۰۲۳) نشان‌دهنده‌ی مبارزه‌ای نفس‌گیر،…

ترامپ چرا بگرام رامی خواهد؟

این نوشته به علت طولانی بودن دردوبخش منتشرخواهدشد. دربخش اول…

ځانګړې مرکه

په ادبي بهیر کې له پېژانده څېرې، لیکوال، کیسه لیکونکي…

سیاست تعامل تخنیکی آلمان با طالبان

واقع‌گرایی دیپلماتیک و مسئولیت بشردوستانه در این روزها در رسانه های…

په اروپا کې د کډوالو پر وړاندې د کرکې زیاتوالی

حميدالله بسيا داسې ښکاري چې د کډوالو لپاره نور د اروپايي…

طالبان در ایستگاه آخر و در آغاز خط و نشان…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان؛ فروپاشی قریب‌الوقوع یا بازتعریف تهدیدها؟ حادثه آفرینی های…

هجران وطن

از فرا ق  آن  میهن  حال  ا بتری  دارم روزشب به…

جنگهای اقتصادی

                                           بازیهای تسلیحاتی وبازارسازی فروش اسلحه پس ازگذشت دوران نکبتباروظالمانه ی فیودالیزم…

حق باشد بر زبانم

امین االله مفکر امینی             2025-05-10! تــا اخـــــرین نفس، حرفی حق باشد بر…

«
»

خپلواکي مو اخيستې؛ خو څنګه يې وساتو؟

د افغانستان د خپلواکۍ سلمه کلیزه 

د زمري اته ويشتمه د افغانستان په تاريخ کې هغه وياړلې ورځ ده چې د دې هيواد دوست او دښمن، افغان ولس او بهرنيان يې نه شي هیرولی او تر ابده به د تاريخ پاڼې پرې زرينې وي. افغان ولس يې ځکه نه شي هيرولی چې په دغه ورځ ستر غازي امان الله خان د خپلو نورو مجاهدينو سره اوږه په اوږه د نړۍ د هغه زبر ځواک په مقابل کې بريا ته ورسيدل چې لمر يې په امپراطورۍ کې نه ډوبېده. په دغه ورځ ستر غازي امان الله خان او نورو همسنګرانو يې د افغانستان لپاره او د ټول افغان ولس لپاره تاريخ وياړ (خپلواکي) وګټله. ولس يې د انګليس له جال او غلامۍ خلاص کړ او د عزت او ابرو ژوند خاوندان يې کړل.

او دښمن يې ځکه نه شي هيرولی چې هغوی ته د خپل ظلم، وحشت، بربريت او د دوی د ستر قدرت په مقابل کې د افغانانو او غازي امان الله خان مېړانه ور په يادوي. دوی ته خپله هغه ماتې ورپه يادوي چې غيور افغان ولس ورته په ډيرو ساده وسايلو او نشت امکاناتو ورکړه. دغه ورځ انګليس او د نړۍ پخوانيو او اوسنيو زبرځواکونو ته په يادوي چې افغانان د تاريخ په هيڅ پاڼه کې د پرديو د غلامۍ په نوم څه نه لري، افغانان هيڅکله د چا امر ته غاړه نه ږدي او افغانان خپلواک پيدا شوي، خپلواک اوسېدل غواړي  او خپلواک به واوسي. دغه ورځ نورې نړۍ ته د عبرت درس ورکوي چې افغانان هيڅکله د سر د پاسه سر نه مني.

غازي امان الله خان د افغانستان او افغانانو د سرلوړۍ او سوکالۍ پراخ پلانونه درلودل، خو په څنګ کې يې دښمن هم د غازي د پلانونو د شنډولو لپاره پراخې دسيسې جوړې کړې. غازي يې خپل هدف ته د رسيدو او د سوکاله او پرمختللي افغانستان د ارمان پوره کېدو ته پرېنښود. امان الله خان د ولس د سياسي او اقتصادي خپلواکۍ ارمان درلود. د هيواد د پرمختګ، ساينسي ودې، ټيکنالوژيک پرمختګ او د نړۍ له نورو پرمختللو هيوادونو سره په قطار کې د افغانستان درولو لپاره کار کاوه. که قسمت ورسره ياري کړی وای او دښمن مو د ولس له ناپوهۍ ګټه نه وای اخيستې؛ نن به افغانستان پرته له شکه د اروپايې هيوادونو سره د سيالۍ په ډګر کې ولاړ و.

که امان الله خان خپلو پلانونو عملي کيدو ته کورنيو او بهرنيو دښمنانو پريښی وای؛ نن به مو ولس غاصبين، فاسدين، پردي پال او غله رهبران مسلط نه ول. نن به مو په ملي نواميسو، ارزښتونو او وياړونو سودا نه کيدله، نن به د ګاونډيو د دسيسو ښکار نه و، نن به مو نړيوالو ته د سوال لاس نه اوږدولو او نن به مو په ولس آسماني او ځمکني آفتونه نه راتلل. د غازي امان الله خان تلل او د افغانستان د بربادۍ ورځ شروع کيدل پيل شول. تاسې وګورئ له امان الله خان وروسته تر ننه د افغانستان کوم رهبر، کوم حزب، کوم مشر او کومې ډلې دلته ولس سم رهبري کړی دی او يا کم تر کمه يې د غازي د ارمانونو د پوره کولو لپاره د نوموړي په پل پل ايښی وي؟ یوازې د افغانستان اوسنی ولسمشر محمد اشرف غني چې د غازي امان الله خان په پل پل ایښی دی او د غازي امان الله خان د وخت پروژې پلي کوي د هغه په وړاندې هم جنګسالاران او د سیمې هېوادنو ګوډاګیان د دین او مذهب تر نامه لاندې خنډونه جوړوي . 

دا،چې موږ د افغانستان د خپلواکۍ د سلمې کلیزې نمانځلو په درشل کې یو نو اړینه ده چې بايد د ستر غازي د روح خوشاله کولو لپاره د زمري اته ويشتمه په پراخو ولولو ولمانځل شي، لکه څنګه چې سر له اوسه حکومت دا لړۍ پیل کړې ده د غازي ياد تازه شي او د پلانونو د عملي کولو لپاره يې حکومت بايد لا نور کارونه هم ترسره کړي. که هر څومره د دغې ورځې په اړه وويل شي نو بيا هم کم دي، د دغې ورځې اهميت او ارزښت تر هغه څه ډير لوړ دی چې اوسمهال د دغې ورځې په پار ترسره کيږي. زه خوشحاله په دې يم چې په اوسنيو سختو شرايطو کې او په داسې حالاتو کې د هېواد، ولس او د خپلواکۍ دښمن مو ورځ تر بلې هڅه کوي چې د ملا، معلم او  سياسيون په نوم د خپلواکۍ د ورځې اهميت په خلکو کې کم رنګه کړي؛ بيا هم د نورو تيرو کلونو په پرتله سږکال د زمري اته ويشتمه د افغانستان د خپلواکۍ ورځ په شاندارو مراسمو لمانځل کيږي. 

حکومت بايد د دغې ورځې مخالفو کړيو سره قانوني چلند وکړي او هغوی چې ستر غازي امان الله خان او د خپلواکۍ ورځې پسې بدرد وايې؛ د خپلو کړنو په سزا ورسوي. که نن د غازي امان الله خان او د دې ورځې يو مخالف ته ځواب ورنه کړل شو نو پرته له شکه چې سبا به شل نورمخالفین او بله ورځ به سل تنه پيدا شي. بيا به مو خدای مه کړه تاريخي وياړونه ورځ تر بلې بې ارزښته او له منځه ځي.

لیکنه : خوشحال آصفي