تعامل
نور محمد غفوری
از چندی به اینطرف در مکالمات و نوشتار گویندگان و نویسندگان افغانی کلمهٔ (تعامل) بیشتر از پیش مورد استعمال قرار گرفته و در محیط سیاسی و اجتماعی افغانستان طرح تعامل بین اطراف مختلف سیاسی بعضاً سوالها و سؤتفاهمات را در اذهان ایجاد می نماید که در این مقالهٔ مختصر تا حدی به روشنی موضوع پرداخته می شود.
تعامل enteraction در لغت به ارتباط متقابل، سروکار داشتن، کنش و واکنش متقابل و با یکدیگر داد و ستد کردن را می گوید و در اصطلاح عبارت از پروسه و حالتی است که در آن دو یا چند نفر، گروه، دستگاه، یا عناصر با یکدیگر ارتباط برقرار نموده و به نوعی بر هم تأثیر می‌گذارند.
اصطلاح تعامل در زمینه ها وشقوق علوم مختلف به کار می‌رود و معانی مسلکی متفاوتی را ارائه می کند که در هر مورد، بیانگر نوعی از رابطه و تبادل است که نتایج و تغییرات گونه گون را به دنبال دارد:
در علم بیولوژی تعامل عبارت از تأثیرات متقابل بین ارگانیسم‌ها و محیط زیست شان می باشد.
در علوم فزیکی و کمیاوی تعامل به معنای روند های است که طی آن ذرات یا مولکول‌ها بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند.
اصطلاح تعامل در علوم تکنولوژیک و کمپیوتری مفهوم برقراری ارتباط بین کاربر (آن وسیله ی که دستگاه را به کار میاندازد) و دستگاه؛ یا سافت ویر (پروگرام های کمپیوتری) و هاردویر (اجزای تخنیکی کمپیوتر و یا ماشین دیگر) در نظر میداشته باشد.
در علوم اجتماعی و روحیات شناسی تعامل به معنای ارتباطات و تبادلات متنوع بین افراد جامعه است که می‌تواند شامل گفتگو، مذاکره، رقابت، همکاری، و سایر انواع رابطه های بشری باشد.
تعامل به حیث اصطلاح سیاسی
در علوم سیاسی و روابط عملیِ دیپلوماسی تعامل عبارت از روند های است که طی آن کشورها، سازمان‌ها و گروه‌های سیاسی مختلف و دارای دیدگاه ها و منافع متفاوت به منظور دستیابی به راه حل ها و اهداف مشترک، حل منازعات ذات البینی، یا بهبود روابط با هم ارتباط گرفته، مذاکره و تبادل نظر می نمایند، تا با هم توافق نموده و راه حل های عملی چالش ها و نزاع را دریابند. تعامل در سیاست به معنای به سر رساندن گفتگوها، مذاکرات، همکاری‌ها و تبادلات دیپلماتیک است که در سطوح مختلفی دوجانبه، چندجانبهٔ ملی و هم در سطح بین‌المللی انجام می شود.
در ساحهٔ دیپلماسی بین نیروهای سیاسی مختلف داخلی، تعامل به معنای استفاده از روش مذاکرات برای حل و فصل اختلافات بخاطر حفاظت منافع ملی و آبادانی کشور است. چنین تعاملات شامل مذاکرات رسمی، ارسال پیام‌های دیپلماتیک، و ترتیب دیدارها بین مقامات ارشد احزاب سیاسی و یا گروه های دارای بنیادهای فکری مختلف با حاکمان دولتی می باشد.
در ساحهٔ همکاری متقابل می تواند که تعامل فعالیت های همآهنگ جوانب متفاوت برای دستیابی اهداف مشترک باشد. در سطح داخلی کشور می توان اهداف مشترک همان منافع عامهٔ مردم؛ در جهات و تریندهای سیاسی- نقاط نظرهای مشترک و در سطح بین المللی و کشورهای متفاوت می تواند زمینه‌های مشترک تجارتی، امنیتی، محیط زیستی و غیره باشد. در برخی موارد می‌تواند تعامل شامل مذاکره بر سر مناقشات و تلاش برای دستیابی به تفاهم یا توافق‌های صلح‌آمیز باشد. همچنین تعامل ممکن است شامل استفاده از ابزارهای سیاسی یا اقتصادی برای تأثیرگذاری یا وارد آوردن فشار بر جانب مقابل و یا در سطح بین المللی بر دیگر کشورها یا گروه‌ها باشد تا تغییرات مورد نظر را در رفتار آن‌ها ایجاد کند.
در کل می توان گفت که تعامل سیاسی به عنوان یک ابزار برای پیشبرد دیپلماسی و حصول و حفظ منافع ملی در عرصهٔ جهانی دیده میشود که در شرایط خاص سیاسی و اهداف دولتها و سازمان‌ها می‌تواند اشکال متنوع را اختیار نماید.
07.05.2024
