خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

«
»

به گرامیداشت ازروزاستقلال وطن!

عبدالاحمد فیض

آزادی وآزاد منشی دوواژه زیباست که با نام رزمندگان ملی وهزاران سپاهی گمنام دروطن محبوب گره خورده است تاریخ باشکوه میهن مشحون ازمبارزات قهرمانانه بخاطررهای ملی ازسلطه جابرانه استعماراست ، به گواهی تاریخ ملت افغانستان ازمعدود مردمان جهان است که قربانیهای کم نظیری بخاطررهای ملی، پاسداری ازنوامیس ومفاخر ملی درمقاطع گوناگون تاریخی درمقابل عنصرتجاوزواشغال متحمل گردیده است، موقعیت ژئوپولتیک واستراتیژیک سرزمین بنام افغانستان بمثابه گذرگاه وکریدوراتصال درمیان آسیای مرکزی وجنوب آسیا،غنامندی این وطن ازمنظر ثروتهای سرشارطبیعی بوضوح موجب شده است که کشورمان پیوسته درمحراق توجه متجاوزین واستیلاگران قرار گرفته وبهای گزاف وغیرقابل جبران ناشی ازرقابت های قدرتهای توسعه طلب ومتجاوزرا درادوارمختلف تاریخی بدوش کشد. 

درمورد روزکسب استقلال ملی مؤرخین روایات متفاوت درخورفهم عمومی داده اند اما بیست وهشت اسد(۱۲۹۸) یا هجدهم آگست(۱۹۱۹) روزشکوهمند آزادی مردمانی است که رزم وپیکارشان به الگوی مبارزه بخاطررهای ملی از یوغ استعماردرمنطقه مبدل گردید ودرست صد سال قبل ازامروزبه زعامت شاه ترقیخواه وآزاده کشورغازی امان الله خان کشورمان به استقلال ملی دست یافت.

غازی امان الله بحیث زعیم یکدولت مستقل ودارای حاکمیت، ازهمان بدوی حصول آزادی با درک ژرف ازعوامل عقبماندگی کشوربا اتخاذ سیاست مبتنی برمنافع ملی سعی ورزید تا با رویدست گرفتن پلانهای مترقی زمینه را برای اعتلای فرهنگی، اقتصادی واجتماعی کشورش فراهم نماید، قانون اساسی یا نظامنامه مصوب سال (۱۳۰۱) که در تاریخ این کشورسابقه نداشته است، ازبارزترین اقدامات مشروطه خواهانه نظام جدید پنداشته میشد که درآن پایه های حقوقی ایجاد یک جامعه مرفه وعادلانه تضمین گردیده بود، اما استعمارشکسته خورده درین فرصت تاریخی به قصد سبوتاژروند انکشاف افغانستان وتداوم مداخلات به شیوه نئوکلونیالیستی وبا استخدام مزدوران دروجود محافل سیاه ارتجاع داخلی وبا بکارگیری ابزاردین راه را برای سرگونی دولت مستقل ومترقی کشورهموارنمود ویکباردیگربا سازماندهی دسایس گوناگون مانع بقای یک نظام ملی ومترقی درین کشورگردیدند.

سقوط نظام شاهی به رهبری امان الله خان که بوضوح محصول توطئه ومداخلات استعماری بود، زمینه را برای آغازصفحه جدید اعتشاش ونبردهای داخلی به استشاره بیرونی فراهم نمود وباعث شد تا این کشوردرطی سالیان متمادی ازوجود یک حاکمیت مستقل،غیروابسته ومترقی محروم وسرنوشت میلیونها انسان این سرزمین که مسیر دشواری تاریخی را با ایثاروفداکاری بخاطرآزادی پشت سرگذاشته بود بدست استبداد داخلی ونظامهای سیاسی رقم خورد که پیوسته ازمداخلات بیرونی متأثربوده است.

مردم افغانستان درچهاردهه پسین شاهد خونین ترین منازعات ودرگیریهای داخلی بوده است که بی تردید درمحور مداخلات خارجی ودروجود دولتهای ناکام، سرکوبگرووابسته انجام شده است که بدون اغماض بمثابه یکی ازغم انگیزترین وسیاه ترین فصل تاریخ این کشوربرای همیشه درحافظه تاریخ باقی خواهند ماند، درین برحه ازتاریخ درناک کشورفقدان حاکمیت مرکزی ملی، وابستگی های سیاسی، اقتصادی ونظامی رژیم های حاکم وگروه های سیاسی به محافل تجاوزکارخارجی و همسایگان طماع درپیرامون این کشورموجب شده است که حق حاکمیت و آزادی این کشوردرمعرض پرسش جدی قرارگیرد.

مداخله نظامی مسکودراواخیردهه هفتاد تحت پوشش دفاع مضاعف ازافغانستان برضد جنگ اعلام ناشده ازقلمرو پاکستان به محوریت غرب که باعث مرگ، معلولیت ومهاجرت کتلوی میلیونها انسان گردید وسپس فرارمسکودر اواخیردهه هشتاد ، بعد وقوع تراژیدی های مرگباروهکذا شکل گیری جنگهای فجیع داخلی میان گروهی جریانها وگروه سیاسی مسلح که به انهدام بخشهای وسیع کابل، قتل وکشتارجمعی وامحای کلی زیربناها، تأسیسات عامه  المنفعه، نابودی بنیادها وساختارهای سیاسی، اداری واقتصادی منجرگردید وهکذا تداوم این فاجعه تا سقوط رژیم متجرواستبدادی طالبان دراواخیر(۲۰۰۱) مظهرانکارناپذیرفقدان حاکمیت ملی بود که درهمسوی با منافع واهداف بیگانه ها برمردم رنجدیده کشورتحمیل گردید.

مزید برین مداخله گسترده نظامی غرب به سردمداری امریکا بدون مجوزحقوقی وتحت پوشش مبارزه با تروریزم دراکتوبر(۲۰۰۱) درامورافغانستان که به نظام طالبانی پایان داد، دورجدیدی ازرقابت های منطقوی وجهانی برسر منافع آزمندانه شان درکشورآغازگردید، امریکا ومتحدین درهجده سال گذشته که درزمین وفضای افغانستان تسلط داشت ازقلمروافغانستان درراستای اهداف ومنافع راهبردی خود به نحوی بهره برداری نمود که با ماهیت حضورآن کشورومعاهدات دوجانبه با دولت افغانستان درتناقض قرارداشت واین امرباعث گردید که حضورنظامی وسیاسی واشنگتن به گسترش نفوذ گروه های تروریستی انجامیده وقدرت سیاسی درنتیجه دخالت خارجی به ایجاد ساختار های نا مشروع، اداره فاسد ودرنهایت دولتهای ضعیف درکابل منتهی وزمینه برای گسترش جنگ وکاهش سطح مشروعیت دولت فراهم گردد.

درین روزها که مردم افغانستان درآستانه صدمین سالروزاستقلال کشورمحبوب قرارداد، وابستگی سیاسی وبویژه اقتصادی دولت درکابل باعث شده است که حتا حامیان خارجی کابل، نسبت به حق حاکمیت ومردمان این کشوربه دیده حقارت نگریسته وسرنوشت افغانستان را درعقب درهای بسته درتشریک منافع با حامیان بحران این کشور تعیین نماید ، لذا مسؤولانه میتوان اذعان داشت که حق حاکمیت وآزادی افغانستان ازسالیان متمادی بدینسو بدلیل ضعف نظامهای سیاسی حاکم ووابستگی شدید به بیگانگان درهاله ابهام قراردارد. 

صدمین سالگرد استقلال وطن خجسته باد.