افغانستان د نړۍ په شطرنج کې یوه ډېره مهمه مهره!

حميدالله بسيا په نړیوال سیاست کې هر هېواد د شطرنج یوه…

چرا افلاتون پیامبر نشد ؟

platon (428-347 v.ch) آرام بختیاری غربی ها فیلسوف ساختند، شرقی ها، پیغمبر…

سوز وگداز!

امین الله مفکر امینی  2025-11-08! سوزوگدازِعشق،سوزد جسم وجانـــــــم زگٌدازیکه است بســـوز،روح وروانــــم ای اهلِ…

رسول همذاتوف

رسول همذاتوف (آواری: ХӀамзатил Расул؛ ۸ سپتامبر ۱۹۲۳ – ۳ نوامبر ۲۰۰۳) شاعر اهل اتحاد…

دنباله‌ی مانی‌فی‌ستِ مکتبِ دینی فلسفی من بیش از این نه…

خیلی متأسفیم برای بسیاری‌ها که دانش‌کستری را تنها با شنیدن…

افغانستان در پرتگاۀ مثلث جدال‌های قومی، تروریسم طالبانی و رقابت‌های…

نویسنده: مهرالدین مشید وقتی قومیت سلاح می‌شود، ترور حکومت می‌کند و…

غزۀ خونین

غـزه که جهـنـم زمین گردیدست از کینۀ شـیطـان لعین گردیدست درقحطی دایمی…

 فـرضـیـات ادبـیـات مـارکـسـیـسـتـی

ـررسـی انـتـقـادی دربـارۀ نـظـریـات مـطـرح شـده دربـارۀ ادبـیـات مـارکـسـیـسـتـی، کـه بـه آن…

سخن‌دان روزگذار

ای وای آن درخت شگوفان (شکست و ریخت) کاج بلند ز…

گاهنامه محبت 

شماره دوم سال ۲۸م گاهنامه محبت از چاپ برآمد. پیشکش…

صنف کوچک؛ اما مکانی مشهور و سرشار از معنویت

نویسنده: مهرالدین مشید صنفی ساده و بی آلایش؛ اما نمادی از…

د پښتو ژبې په ډګر کې پېژندل شوی کیسه او…

له ښاغلي کریم حیدري سره، چې د پښتو ژبې په…

در آینه‌ی تاریخ، در سایه‌ی نفرت

« روایتی از یهودیت و پدیده‌ی یهودستیزی» فرشید یاسائی پیشگفتار: زخم ماندگار…

یا من نه دیدم، یا فرزندان یاسین خموش قدر‌ نه‌شناس…

محمدعثمان نجیب «زنده‌گی در زنده‌گی بی زنده‌گی، بازنده‌گی‌ست» ـ یاسین خموش خموش خالق…

واکاوی فرصت های از دست رفته و امکان رهایی افغانستان…

نویسنده : مهرالدین مشید از سایه‌ی ترور تا افق رهایی؛ بررسی…

مرگ‌اندیشی و مرگ‌آگاهی

اغاز زیستن در آینه‌ی فنا، بیداری در افق حقیقت مقدمه مرگ، یکی از…

آزادی، برابری، و برادری

تتبع و نگارش  میرعبدالواحد سادات   آزادی، برابری، و برادری آرمان تاریخی  پر تاثیر…

  افغانستان کشور واحد وتجزیه ناپذیراست

         ما یان گل یک باغ  وبری این گلشن  فا میل بزرگ…

تاریخِ من، خون و خاکستر 

روایتِ افغانستان ای خاکِ من، ای نامِ زخمی از هزاران سالِ…

دمیدن صور در نفخ خاطره ها

نویسنده: مهرالدین مشید از سنگ بابه کلان تا سنگ های سوخته…

«
»

علمی و معلوماتی

کیش آتش

مترجم: رحيم کاکايی نویسنده:  اولگا آبیشوا، پروفسور و دکتر علوم فلسفه و زبان‌شناسی کيش آتش بين ترکان قديم ريشه‌های بسيار کهنی دارد که به اعماق هزاران سال، به‌طور مشخص ـ تا عصر کيش الهه اومای(۱) ـ می‌رسد و نگهبان آتشِ خانه است.  احترام به آتش در اشکال و اعمال آيينی و عبادی متنوع تجلی می‌کند.…

بیشتر بخوانید

نیازجامعه برنظام مضبوطِ حقوقی وحاکمیت قانون

سخی صمیم چگونگی ایجاد قانون وانگیزه های آن: مدلل بر تجارب ادوارمختلف تاریخ حاکمیت ها ورژیم های صاحب اقتدارِ ویا بهتر بگوئیم قدرت های حاکم در محدودهٔ جغرافیای بنام افغانستان زمانیکه با درک و دید واقعیت های عینی جامعه برحقوق افراد آن باورمند شده اند ویا هم جبر تاریخ وتقاضای زمان برضرورت حق شناسی و…

بیشتر بخوانید

رب العالمین؟اوکه رب المسلمین؟

سلطان محمودغزنوي دسلطان سبکتګین زوی اوموریې زابلۍ پښتنه وه.دنومبرپه دویمه ۹۷۱زیږدیزکال یې نړۍ ته سترګی غړولي اود۵۹ کلونوپه عمرومړهغه ۲۶کلن وچې دسلطنت په ګدۍ کیناست اودخپل ځواکمن پوځ په زوریې دخپلې پاچایې لمنه پراخه اوسترفتوحات یې وکړل.د ده په عصر کې دغزني ښاردخپل ښایست اوبرم له پلوه دعروس البلاد دښارونوناوي په نوم یادیده دهغه وخت…

بیشتر بخوانید

 خویشاوندی فلسفه با منطق و ریاضی

Frege, gottlob 1848-1925    علیشاه سلطانی               ریاضی نمودن فلسفه و بورژوا لیبرالها. “یوهان گاتلب-فرجه ” میان سالهای 1925-1848 میلادی در شمال شرقی آلمان زندگی نمود.اوپایه گذار منطق و فلسفه مدرن ریاضی بود.زمینه کار وی علم منطق وفلسفه زبان است.اوگرچه متفکری سنت گرا ولی موجب علاقه فلسفی جوانان زمان خود به علم منطق شد. فرجه تئوریسین…

بیشتر بخوانید

       درجه سختی سنگها«سختی موهس»

نوشته کریم پوپل 27.11.2016 Mohs hardness در جهان هزاران نوع سنگ و منرال وجود دارد؛ ولی تمامی این سنگها در اثر مالش یکی دیگر خودرا خط می‌نمایند. در سال ۱۸۲۲ عالمی آلمانی بنام فردریک موهس سخت بودن سنگها را به ده درجه تقسیم‌بندی نمود. نرم‌ترین سنگ تباشیر با درجه سختی یک و سخت‌ترین سنگ جهان…

بیشتر بخوانید

 زندگی شورنگیز فیلسوف اجتماعی

علیشاه سلطانی                                          از شک متافیزیکی تا یفین ریاضی. Bertrand  Russel 1872-1970 سه موضوع مهم خلاقیت نظری راسل، متفکر،فیلسوف،و ریاضی دان انگلیسی، عبارتند از تاریخ فلسفه،تئوری شناخت،و درسهای اخلاق. او ریاضی دانی بود که سپس فیلسوف،فعال ومصلح اجتماعی گردید.ازجمله تقاضاهای اخلاقی وی در طول عمر 98ساله اش؛ صلح بجای جنگ،همکاری بجای رقابت، و عشق بجای تنفر…

بیشتر بخوانید

د سیا سي نهضتوبهیر په افغانستان کي

عبدالقیوم معلم Political Movements in Afghanistan روښاني نهضت بایزېد ( روښان) (۹۳۱- ۹۸۱)ه-بايزيد انصاري  ۳ – د بایزېد روښان ملي مبارزه: څنګه چي بایزېد روښاني خپل لومړنی تشکیلات پیاوړي او وسلوال ځواکونه (پیروان او مریدان) د بابری امپراتوری سره د مبارزې په خاطر چمتو کړل. د هند مغولي امپراتوری له یوې خوا د ده د…

بیشتر بخوانید

 نظام انتخاباتی دربرخی ازکشورهای جهان وافغانستان

محمد عوض نبی زاده نظام انتخاباتی هرکشور، قانون اساسی آن جامعه محسوب وتعیین کننده ثبات وپایداری ,قدرت حکومت وقانون بازی میان گروه‌های مختلف سیاسی است،که دراین بازی سیاسی ,چگونگی توزیع قدرت میان احزاب سیاسی را مشخص مي‌کند.هرکشوردنیا، نظام انتخاباتی خویش را مطابق به نیازهای اجتماعی و سیاسی و اقتصادی خود تعیین می نماید. ‌درجهان ،…

بیشتر بخوانید

 غیرطبقاتی ها به زبان الکن می پردازند

                           چه کسانی فلسفه غرب را گمراه کردند؟ ludwig  wittgenstein 1889-1951 ویتگنشتاین(1951-1889)،متفکروریاضی دان اتریشی،فیلسوف زبان نیزاست،چون زبان مهمترین موضوع فلسفه لیبرال وبورژوازی درقرن 20 بود. او یکی ازمهمترین نمایندگان فلسفه تجزیه وتحلیلی قرن گذشته بود.در فلسفه وی اشاره خاصی به سوء تفاهم منطق زبان…

بیشتر بخوانید

د خیر او شر مجادله

مولانا داکتر محمد سعید « سعید افغاني » د بشر په  تاریخ  کښی  د خیر او شر مجادله روانه  ده ، په دی مجادله کښی  ډیر بیرحمانه تور  ټکی لیدل  کیږی او د وحشت ، بربریت او د تجاوزونو آثار شته دی ، خو د شکر ځای دا دی  چی هر وخت داسی  سپیڅلي عناصر…

بیشتر بخوانید

فیزیک فضا

دکتر بیژن باران کشف ماده و انرژی تاریک در سده 21 جایزه نوبل می برد؛ نتیجه در شیمی، بیولوژی، تسلیحات، رایانه، برق کاربرد خواهد داشت. چراغ را خاموش کنید. این تاریکی 95% جهان بوده؛ دانش ماهوی آن برای ما صفر است. چراغ را روشن کنید. این 5% جهان است که ما در 5هزارسال تمدن تا…

بیشتر بخوانید

عدم صلاحیت دیوان جزائی بین المللی درتعقیب نظامیان وماموران (سیا)

عبدالاحمد فیض درین اواخیرسروصداهای رسانه ای مبنی برپیگری وتعقیب تفنگداران امریکائی ومأموران اداره اطلاعاتی (سیا) توسطه دیوان بین المللی جزائی به ا تهام ارتکاب جنایا ت خشن نقض حقوق بین المللی بشردوستانه وجنایت علیه  بشریت افکارعمومی را بخود معطوف داشته که حین مأموریت رزمی نیروهای امریکائی درفاصله میان سالهای (۲۰۰۲) و(۲۰۱۴) درافغانستان حادث گردیده است…

بیشتر بخوانید

خادمان صادق وطن را گرامی میداریم

میر عبدالولحد سادات    در روزگار عجایب و غرایب کنونی که با شکست ارزش ها رقم خورده است و به خیانت عصایی پادشاهی می بخشند و مفاهیم جاودان راستی ، درستی ، صداقت ، صفا و وفا به طاق نسیان گذاشته شده است ، شاید طرح این مفاهیم اهورایی نوعی « بدعت » پنداشته شود…

بیشتر بخوانید

 نیاز سرمایه داری به فرهنگ سکولار

Max Weber 1864-1920 علیشاه سلطانی   لیبرالها،و مقایسه وبر با مارکس. درباره ماکس وبر،جامعه شناس لیبرال آلمانی گفته اند، کسیکه می خواهد پیرامون عقلگرایی وی حرف بزند نباید درباره سرمایه داری سکوت کند و کسیکه میخواهد درباره سرمایه داری سخن بگوید نباید در باره دین مسیح و مذهب پروتستان سکوت کند وکسیکه میخواهد درباره راسیونالیسم درجوامع…

بیشتر بخوانید

«گناه اولیه»آدم؛ پندارهِ مخلوق دوره های کودکی بشر

محمد عالم افتخار                   (در پیوند به پیام بی بی گوهر شاد ترکمنی)                                           ــ بخش دوم و پایانی ــ تماس ایمیلی مهمی از اسم بانو گوهرشاد ترکمنی داشتم؛ که قسماً در انترنیت نیز انتشار یافته است: «اکتبر 21, 2016 در 9:07 ب.ظ محترم افتخار میخواهم لطف کرده درین باره که گناه و گناه اولیه که…

بیشتر بخوانید