پیچیده شدن جنگ افغانستان پای مداخلۀ روسیه را به میدان کشید
نویسنده : مهرالدین مشید
رازآلودی جنگ افغانستان و آفتابی شدن مداخلۀ روسیه در این کشور
هرچند جنگ امریکا در افغانستان از همان آغاز رازآلود و ورود نیرو هایی امریکای زیر نام مبارزه با تروریزم در افغانستان مبهم و پیچیده می نمود؛ زیرا حملۀ امریکا به افغانستان پس از سناریوی یازدهم سپتمبر آغاز شد که این حادثه رازالودتر از جنگ امریکا در افغانستان است؛ زیرا این حادثه زمینۀ ورود امریکا به افغانستان را آماده کرد. از همان آغاز گمانه زنی هایی وجود داشت که امریکا برای رسیدن به اهداف استراتیژیک و جهانی خود این حادثه را آفریده است. یازدهم سپتمبر بوسیلهٔ ۱۹ جنگجوی عرب صورت گرفت که ۱۲ تن آنان شهروندان سعودی و هفت تن دیگر آنان شهروندان امارات متحد عربی ٬ مصرو لیبیا بودند. در این حادثه از چهار طیاره استفاده شد و امریکا را مورد حمله قرار دادند . طیارهٔ اولی برج اول تجارت جهانی را کوبید و ۱۷ دقیقه بعد طیارهٔ دومی بر برج دومی اصابت کرد، طیارهٔ سومی پنتاگون را مورد حمله قرار داد که طیارهٔ چهارمی بنا برخورد میان تروریست ها و سرنشینان طیاره در شهر پنسلوانیای امریکا سقوط داده شد. گروند زیرو محلی است که دو طیاره در آنجا برخورد کرده اند. این طرح را خالد شیخ محمد در سال ۱۹۹۹ برای اسامه پپیشنهاد کرد و او با وی موافقت نکرد؛ اما در سال ۲۰۰۱ آنرا مورد تایید قرار داد که شیخ به عملی کردن آن اقدام کرد و کار آموزش پیلوت ها را محمد عطا در امریکا به عهده گرفت . این مرکز در یک زمان زمان ظرفیت نگاهداری۱۰۰۰ موتر را در پارک خود دارا بود ٬ ده شبکهٔ تلویویزیونی در منزل بالایی آن ۵ کمنی بزرگ و ۶ بانک کلان در منزل های پایانی و اکسپرس بانک در منزل سوم آن فعالیت داشتند . در این مرکز ۵۰ هزار نفر مصروف کار بودند که مساحت مجموعی آن ۳ ملیون ۲۰۰ هزار متر مربع بود. . در این حادثه ۳۰۰۰ امریکایی کشته شدند. امریکا در این حادثه 555 میلیارد دالر خساره مند شد. اکنون در هشت هکتار زمین در منهاتن ساختمانی با هزینهٔ ۷۰۰ ملیون دالر آبدهٔ یاد گاری اعمار شده است. اسامه در اولین واکنش گفت ٬ گرچه در این حادثه دست ندارد؛ اما از آن استقبال میکند. وی با این اظهارات به نحوی مسؤولیت این حادثه را بدوش گرفت و فهرست نام های افرادی را که در این عملیات دست داشتند ٬ افشا کرد. به انتقام این حادثه 1. 5 ملیون عراقی کشته یازخمی و4 ملیون عراقی آواره شده اند( تلفات جنگ افغانستان و سوریه و لیبیا ؛ امادرافغانستان که هنوزهم این حادثه ادامه دارد. به رازآلودی این حادثه زمانی افزوده شد که کارمندان اسراییلی این مرکز در همان روز حادثه به کار نرفته بودند و اجازه نیافتن بازرسان ها و خبرنگاران مستقل، مبهم ماندن حملۀ طیاره ها و عوامل دیگر بر وزنۀ ابهام این حادثه افزود؛ بویژه پس از آنکه امریکایی ها اسامه را در توره بوره بازداشت نکردند و به دلایل نامعلوم جای پایش را گم کردند و اسامه فرصت یافت تا به هیبت آباد در نزدیکی یک مرکز نظامی پاکستان فرار کند و تا سال 2011 تحت حمایت نظامیان پاکستان به گونۀ امن زنده گی کند. در این شکی نیست که کشته شدن اسامه و بویژه جنگ امریکا در افغانستان از رازآلود ترین رخداد های جهان است که شاید سال های سال و حتا برای همیشه واقعیت های هر دو در پردۀ ابهام باقی بماند؛ زیرا کلافۀ سر درگم این گونه رخداد های سیاسی هیچگاهی باز نشده است و برای همیش پنهان مانده است. شگفت آور این است که هر روزی که از جنگ امریکا در افغانستان می گذرد، این جنگ پیچیده و رازآلودتر شده و ابعاد تازه یی پیدا می کند. نه تنها هر روز به شمار گروه های مخالف در این جنگ افزوده می شود؛ به همان اندازه حامیان خارجی هراس افگنان نیز بیشتر می شود؛ یعنی تغییر در همه عرصه ها ژرف و گسترده تر می شود. در این شکی نیست که شماری آگاهان سیاسی عامل اصلی طولانی شدن جنگ امریکا در افغانستان را رویا های قشنگ امریکا برای رسیدن به اهداف استراتیژیک اش تعریف می کنند که برای رسیدن به آن به گونۀ شتر در افغانستان زانو زده است؛ اما عوامل دیگری نیز در ادامۀ این جنگ ویرانگر موجود است که سبب افزایش ناامنی ها و تقویت مخالفان مسلح شده است که سه لابی بزرگ در امریکا در آن نقش دارند. این سه گروۀ لابی عبارت از لابی تیل به رهبری فرماندۀ سابق ناتو و مشاور امنیت ملی اوباما جیمز جونز ، لابی اسلحه که نمایندۀ بزرگ آن رابرت گیتس وزیر دفاع امریکا و لابی صهیونیستی به رهبری جوبایدن معاون اوباما نام برده می شود که این ها در به درازا کشیدن جنگ افغانستان نقش داشتند و هنوز هم دارند؛ زیرا از ادامه جنگ در افغانستان این گروه های مافیایی نفع می برند و در برکناری مک کرستال فرماندۀ پیشین امریکا در افغانستان نیز دست داشتند . این گروه در صدد دست یابی به چشمه های نفتی تازه و بدست آوردن نفع بیشتر و گسترش نفوذ اسراییل بر کشور های عربی است که بینانگذار این مفکوره هالبروگ است که در یک خانوادۀ یهودی تولد شده و شریک کار و تجارت هنری کیسنجر یهودی است که رفیق دیگر او مپیلاسویج رهبر خونخوار صرب ها و سابق رییس بانک بلگراد است و هالبروگ بر جنایت های او بر ضد مسلمانان در صربیا پرده افگند . از همین رو است که کشت، قاچاق و ترافیک مواد مخدر هر روز در افغانستان افزاییش می یابد و افغانستان هنوز هم در صدر فهرست کشورهای تولید کنندۀ مواد مخدر قرار دارد.
آمار ها نشان می‌دهند که در سال ۲۰۰۱ (قبل از ورود نظامیان بریتانیایی به هلمند) در افغانستان ۱۸۵ تن تریاک تولید شده و این رقم در سال ۲۰۰۲ به ۳۲۰۰ تن و در سال ۲۰۰۴ به ۴۶۰۰ تن رسیده و بالاخره در سال ۲۰۰۴، افغانستان ۸۷% مواد مخدر جهان را تولید کرده است. در سال ۲۰۱۴ در افغانستان ۶۴۰۰ تن تریاک تولید شده و این کشور مقام اولِ تولید مواد مخدر در جهان را کسب کرده است. ارقام منتشرۀ ادارۀ مواد مخدر و جرایم سازمان ملل، گویای این حقیقت است که در مدت حضور نیروهای بین‌المللی در افغانستان، مزارع بیشتری تحت کشت کوکنار قرار گرفته است. مثلاً در سال ۱۹۹۴ حدود ۷۱۰۰ هکتار زمین تحت کشت قرار داشت و این رقم در سال ۲۰۱۴ به ۲۲۴۰۰ هکتار رسید که بیش از سه برابر ازدیاد را نشان می‌دهد. حدود ۸۹% تریاک در مناطق جنوب، شرق و جنوب غربی افغانستان تولید می‌گردد که بر اساس ارقام منتشرۀ ملل متحد ولایات هلمند، قندهار، فراه و ننگرهار به ترتیب ولایاتی‌اند که بیشترین کشت کوکنار در این ولایات صورت می‌گیرد.
فروش مواد مخدر بعد از تجارت سلاح و نفت، سومین منبع عایداتی بزرگِ کارتل‌های بین‌المللی محسوب می‌شود. عایدات سالانۀ مافیای بین‌المللی مواد مخدر، حدود ۳۹۰ تا۵۰۰ میلیارد دالر تخمین شده است. بر اساس تخمین‌های صندوق وجهی بین‌المللی(IMF)، سالانه از ۵۰۰ بیلیون تا ۱٫۵ تریلیون دالر از درک مواد مخدر پول‌شویی شده و وارد بانک‌های جهان می‌شود که ۲٫۵% عاید خالص کل جهان را تشکیل می‌دهد. بدین ترتیب، قاچاقچیان بین‌المللی مواد مخدر پنجمین قدرت مالی جهان را می‌سازند. قاچاق‌برانِ افغانی سالانه ۱٫۳ تا ۱٫۵ میلیارد دالر سود برده‌اند. بر بنیاد ارقام نشر شدۀ بانک جهانی حدود ۲٫۶ تا ۲٫۷ ملیارد دالر سالانه از مدرک مواد مخدر به بانک‌های افغانی واریز می‌گردد که۲۷% عاید ناخالص ملی (GDP) کشور را می‌سازد.« در تجارت و قاچاق مواد مخدر نه تنها قاچاقبران افغانی و بین‌المللی، بلکه شبکه وسیعی از فرماندهان و تفنگ‌سالاران محلی، پولیس و فرماندهان نیروهای سرحدی، بلکه مقام های ارشد دولتی در آن شریک اند.» کفته می شود که ۷۰% مقامات دولتی افغانستان در تولید و قاچاق مواد مخدر سهیماند.
بر بنیاد گزارش های بین المللی عاید سالانۀ مواد مخدر افغانستان سالانه بیش از هفتاد میلیارد دالر می شود که از این جمله در حدود دو میلیارد دالر آن به جیب طالبان پاکستان، از 150 تا 200 میلیون دالر آن به حساب طالبان افغانستان، 300 تا 500 میلیون دالر آن به جیب مقام های افغان واریز می شود که با این حساب کمتر از سه میلیارد آن به جیب افغان ها و متباقی آن به جیب قاچاقبران جهانی و مافیای بین المللی می ریزد. شاید قصه های مافیایی تجارت تریاک در جنگ های کامبوج، لائوس در جنوب آسیا را خوانده و یا شنیده باشید که چگونه نظامیان امریکایی هیرویین را در تابوت ها جابجا می کردند و به خارج از این کشور ها قاچاق می کردند. در حالیکه جنگ در اصل جنگ تریاک بود و اما این جنگ زیر نام مبارزه برای دموکراسی و حاکمیت قانون زنده گی هزاران انسان را به قربانی گرفت. جنگ های ده سالۀ امریکا در جنوب آسیا بیش از آنکه کاری برای تقویت، تحکیم و نهادینه شدن دموکراسی در کامبوج و لائوس شود، بیشتر از آن کشور ها را در فساد اداری و قانون شکنی غرق کرد. تجربۀ ناکامی که حالا افغانستان در آتش همچو معامله و توطیه زیر نام مبارزه با تروریزم می سوزد. در این مدت نه تنها برای رشد و نهادینه شدن دموکراسی کاری انجام شد؛ بلکه در گلوی دموکراسی جوان کشور زهر تقلب ریخت و افغانستان از جمله سومین کشور های فاسد جهان است و از هم گسیختگی های اجتماعی و تضاد های قومی در آن بیداد می کند. نه تنها امریکایی ها امنیت را در افغانستان برگردانده نتوانستند؛ بلکه هر روز به صفوف مخالفان افزوده می شود و از بطن تروریستان گروه های جدید تروریستی زیر نام های مختلف تازه تولد می شوند و بر بنیاد گزارش های بین المللی حالا بیشتر از بیست گروه در افغانستان فعال اند و کمک های اکمالاتی، آموزشی و تسلیحاتی از سوی پاکستان و حالا از سوی روس ها برای شان آماده می کنند. پاکستان توانست تا به کمک ایران با کشاندن روسیه از بار نظامی و هزینه های جنگی طالبان چیزی کم کند. بازی های چند پهلوی امریکا در مبارزه با تروریزم سؤ تفاهم و ابهام های زیادی را بوجود آورد. این مبارزه چنان پیچیده شده رفت که بالاخره نگرانی های هم پیمانان پیشین امریکا را نیز فراهم کرد. چرخش در سیاست روسیه در پیوند به طالبان و پشتیبانی این کشور از طالبان برخاسته از آن است. آگاهان بدین باور اند که رویکرد ناکام امریکا در افغانستان در موج گسترده یی از زد و بند های مافیایی مواد مخدر نه تنها بر بی باوری حامیان پیشین امریکا افزود؛ بلکه کار بجایی رسید که جریان داعش همه چیز را تحت شعاع درآورد و بر فاصله میان دوستان دیروزی آ ن افزود و میزان تنش ها میان آنان را بلند برد. روسیه داعش را مال امریکا می داند و از ترس نفوذ این گروه به کشور های آسیای میانه گزینۀ حمایت از طالبان را ترجیح داده است که این نگرانی های حکومت افغانستان را برانگیخته است؛ هرچند روسیه می گوید که هدف از تماس با طالبان کمک به صلح افغانستان و ترغیب طالبان به صلح و استفاده از آنان برضد داعش است؛ اما اسناد و شواهد بدست آمده در این مورد در کنار گزارش های گونه گون حکایت دیگری دارد و معلوم می شود که انتخاب طالبان در برابر داعش نیاز به کمک تسلیحاتی دارد که این به صورت قطع منافع ملی افغانستان را تهدید می کند. این که بازی تازۀ روسیه در افغانستان چه انجامی دارد، شاید حالا داوری کامل در پیوند به آن زود هنگام باشد؛ اما این قدر می توان گفت که بازی تازۀ روسیه نه تنها گرۀ مشکل افغانستان را نمی گشاید؛ بلکه بدتر از آن برگرۀ آن بیشتر می دمد و آن را دشوارتر و چالش آفرین تر می کند. یاهو
1 – ندای ملت ٬ هفته نامهٔ پاکستانی ٬ ویسا ، شمارۀ 1247 ، 5 جولای
